Η αγορά εργασίας της Κύπρου βιώνει σήμερα μια πρωτόγνωρη απορρύθμιση, με επίκεντρο τους χαμηλούς μισθούς, τη συνεχιζόμενη μείωση του ποσοστού εργαζομένων που προστατεύονται από συλλογικές συμβάσεις, την αύξηση της αδήλωτης εργασίας (βλέπε πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Εργασίας) και παραβιάσεις εργασιακών δικαιωμάτων.
Η συναινετική και υπεύθυνη προσέγγιση που χαρακτήριζε την πλειοψηφία των εργοδοτών τα προηγούμενα χρόνια έχει δυστυχώς αντικατασταθεί, μέσα και από την ανοχή της πολιτείας, με μια επιθετική στάση κατά των εργαζομένων και των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων.
Οι νέοι εργαζόμενοι, πέραν της επισφάλειας που αντιμετωπίζουν στην εργασία και τους χαμηλούς μισθούς, υποφέρουν από τα φαινόμενα αισχροκέρδειας και την ακρίβεια, που, σε συνάρτηση με το υπερβολικά ψηλό και απρόσιτο κόστος στέγασης, λειτουργούν αποτρεπτικά για τη δημιουργία οικογένειας και την υλοποίηση των ονείρων τους. Η αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας επιφορτίζει την παρούσα Κυβέρνηση με μια τεράστια ευθύνη να ενισχύσει το δίκτυο κοινωνικής προστασίας και να στηρίξει με θεσμικές και ουσιαστικές παρεμβάσεις τις αδύνατες οικονομικά ομάδες, που είναι οι εργαζόμενοι, που ειρήσθω εν παρόδω είδαν το μερίδιο των μισθών τους να συρρικνώνεται από το 48.3% που ήταν το 2012 (ως ποσοστό επί του ΑΕΠ) στο 41,1% το 2023. Την ίδια ώρα, τα κέρδη είδαν το αντίστοιχο δικό τους μερίδιο να απογειώνεται την τελευταία δεκαετία, αφού από το 18,1% που ήταν το 2012 εκτοξεύθηκε στο 29% το 2023.
Εάν θεωρείται αυτονόητο πως είναι ευθύνη της κάθε Κυβέρνησης η προστασία της ευημερίας των πολιτών της και η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, τότε ο ρόλος αυτός καθίσταται περισσότερο επιβεβλημένος και αναγκαίος όταν διαπιστώνονται οι πιο πάνω κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες. Μια νέα δε Κυβέρνηση, που εκλέγηκε το 2023, με έναν νέο ηλικιακά και πολιτικά Πρόεδρο, χωρίς κομματικά βαρίδια και χωρίς να αποτελεί μέρος ενός κατεστημένου που ήδη απαξιώθηκε από την κυπριακή κοινωνία, θα έπρεπε να αναγνώσει σωστά τις υφιστάμενες προκλήσεις και να ενισχύσει τον Κοινωνικό Διάλογο και τη θέση των εργαζομένων, χωρίς να παρασύρεται από τα λόμπι των ισχυρών οικονομικών δυνάμεων του τόπου, που βασικός τους στόχος είναι η περαιτέρω αύξηση των κερδών, σε βάρος της ρυθμισμένης και αξιοπρεπούς εργασίας.
Εξάλλου, για αυτό τον λόγο τον εμπιστεύτηκαν οι πολίτες, επειδή τον αξιολόγησαν ως μια νέα και καθαρή προοπτική, που θα λειτουργούσε χωρίς κομματικές ατζέντες και που θα ήταν ωφέλιμος για το σύνολο των πολιτών του τόπου.
Ολίσθημα
Αποτελεί πολιτικό ολίσθημα και αποδομεί τον κοινωνικό διάλογο η πρόσφατη συζήτηση της Κυβέρνησης με τους εργοδότες για τη μείωση εργοδοτικών εισφορών σε σημαντικά κοινωνικά ταμεία, όπως είναι το ταμείο κοινωνικής συνοχής και το ταμείο πλεονασμού. Πολύ πρόσφατα, η ίδια Κυβέρνηση κατήργησε το ετήσιο τέλος των €350 προς τις εταιρείες, με απώλεια εσόδων πέραν των 40 εκατομμυρίων ευρώ, χρήματα πού ήταν προϋπολογισμένα να εισπραχτούν για το 2024.
Την ίδια ώρα, η Κυβέρνηση αδυνατεί να τιθασεύσει τη συμπεριφορά των τραπεζών, που θα εξαγάγουν κέρδη πέραν των δύο δισ. ευρώ το 2023-2024 και που συνεχίζουν να εφαρμόζουν καταχρηστικές ρήτρες σε βάρος των δανειοληπτών, να χρεώνουν υπερβολικά υψηλά δανειστικά επιτόκια σε σχέση με τα καταθετικά, χωρίς να επιστρέφουν ένα μέρος των κερδών τους σε αυτούς που τους στήριξαν το 2013, για να μην καταρρεύσουν ολοκληρωτικά. Ας μην ξεχνούμε επίσης τα 40 και πλέον εκατομμύρια ευρώ που πήραν καταχρηστικά κάποιες επιχειρήσεις ως επιδότηση στην περίοδο covid, τα οποία, εντελώς προκλητικά προς την κοινωνία, τους χαρίστηκαν από την Κυβέρνηση.
Απογοήτευση
Οι εργαζόμενοι αισθάνονται τεράστια απογοήτευση γιατί την ώρα που στηρίζεται και ευνοείται από την πολιτεία η πλευρά των επιχειρηματιών, δεν βλέπουν την ίδια ανταπόκριση στα δικά τους προβλήματα και ανησυχίες. Η διακήρυξη της Κυβέρνησης από το 2023 ότι θα ετοιμάσει στρατηγικό σχέδιο για την επέκταση των συλλογικών συμβάσεων σε ποσοστό τουλάχιστον 80% των εργαζομένων εξακολουθεί να βρίσκεται στα συρτάρια του Υπουργείου Εργασίας, με αποτέλεσμα να αυξάνονται συνεχώς οι ανισότητες στην αγορά εργασίας και χιλιάδες εργαζόμενοι να είναι αντικείμενα εκμετάλλευσης από επιτήδειους εργοδότες.
Το διαχρονικό αίτημα για την ωριαία απόδοση του εθνικού κατώτατου μισθού δεν υιοθετήθηκε στην τελευταία αναπροσαρμογή που έγινε, λόγω της αντίδρασης των εργοδοτών. Η προεκλογική διαβεβαίωση της Κυβέρνησης για πλήρη επαναφορά της ΑΤΑ δεν έγινε και αντί αυτού δόθηκε μια μικρή αύξηση κατά 0.16%, ένεκα πάλιν των εργοδοτικών αντιδράσεων.
Η φορολογική μεταρρύθμιση, στη βάση και της πράσινης ανάπτυξης, έχει άγνωστη κατάληξη, όπως και το θέμα της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος και της απαίτησης για ρύθμιση της αναλογιστικής μείωσης του 12%, όπου φαίνεται πως και εδώ δεν λαμβάνονται υπόψη οι θέσεις του συνδικαλιστικού κινήματος και κατατίθενται «εκβιαστικές» προτάσεις από τον αρμόδιο υπουργό, γεγονός που επιβεβαιώνει τη διολίσθηση και αποδόμηση του κοινωνικού διαλόγου.
Οι εργασιακές σχέσεις και ο κοινωνικός διάλογος βρίσκονται σε ένα κρίσιμο και κομβικό σημείο. Οι εργαζόμενοι αισθάνονται μια πρωτόγνωρη απαξίωση από την πολιτεία, η οποία εύκολα χαρίζει εκατομμύρια στους προνομιούχους αλλά την ίδια ώρα δεν στηρίζει αυτούς που έχουν την πραγματική ανάγκη. Η άμεση προώθηση της στρατηγικής για επέκταση των συλλογικών συμβάσεων θα δημιουργήσει μια θετική προϋπόθεση για να ρυθμιστεί η αγορά εργασίας και να ανακουφιστούν δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας, οι οποίοι βιώνουν χαμηλούς μισθούς και μειωμένα εργασιακά δικαιώματα και ασφάλεια.
Αντί, λοιπόν, η Κυβέρνηση να συζητά με τους εργοδότες, στο Προεδρικό, την κατάργηση κοινωνικών ταμείων και να τους χαρίζει δεκάδες εκατομμύρια, που υπαλλακτικά θα μπορούσαν να ενισχύσουν την κοινωνική προστασία, ας ξεκινήσει έστω και τώρα έναν ουσιαστικό κοινωνικό διάλογο, που θα επικεντρώνεται στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, στην αξιοπρέπεια στην εργασία και στη δημιουργία μιας κοινωνίας όπου η ευημερία των αριθμών θα συνοδεύεται και με την ευημερία των ανθρώπων της.
* Αναπληρωτής Γ.Γ. ΣΕΚ
Πηγή: philenews.com
