«Γκούγκλαρέ το» λέμε σε έναν φίλο που μοιάζει δύσπιστος στο άκουσμα μιας είδησης που μεταφέρουμε. «Θα μείνεις σε ξενοδοχείο ή σε Airbnb;» ρωτάμε μια άλλη φίλη που θα πάει διακοπές. «Πιάσε το Black&Decker να βάλω μια βίδα» λέει ένας μάστορας, κι ας είναι το μηχάνημα άλλη μάρκα. Την ίδια στιγμή, ένας φοιτητής «σκαϊπάρει» με τους γονείς του και ψάχνει τα «τάπερ» της μητέρας του για να της τα επιστρέψει.
Οι παραπάνω προτάσεις έχουν ένα κοινό: χρησιμοποιούν τα ονόματα εταιρειών που κατάφεραν να διεισδύσουν στην αγορά σε βαθμό που τα ονόματά τους έχουν γίνει συνώνυμα των προϊόντων. Ετσι, ακόμα κι αν στην πραγματικότητα χρησιμοποιείται το προϊόν μιας ανταγωνίστριας εταιρείας, γίνεται μνεία στην εταιρεία που είτε λάνσαρε το πρώτο τέτοιο προϊόν στην αγορά, είτε σε αυτήν που κατάφερε να εδραιωθεί με μεγαλύτερη επιτυχία.
Η επιτυχία. Ετσι, ενώ υπάρχουν πλέον αρκετές δεκάδες μηχανές αναζήτησης, το Google έχει γίνει συνώνυμο του διαδικτυακού ψαξίματος. Μάλιστα, είναι αξιοσημείωτο πως η Google δεν ήταν η πρώτη εταιρεία που έφτιαξε μηχανή αναζήτησης στο Ιντερνετ. Την πρωτιά αυτή κατέκτησε αντιθέτως η Yahoo, η οποία ωστόσο δεν κατάφερε να αντέξει στον ανταγωνισμό και έχει καταλήξει να αντιμετωπίζεται ως ο «φτωχός συγγενής» των μηχανών αναζήτησης.
Το Airbnb, από την άλλη, ήταν η πρώτη πλατφόρμα που δραστηριοποιήθηκε στις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Κι αν έκτοτε έχουν προκύψει πολλές ακόμα παρόμοιες πλατφόρμες, κι άλλες εταιρείες, όπως η Booking, έχουν μπει στην αγορά της βραχυχρόνιας μίσθωσης, όλος ο κόσμος αναφέρεται σε αυτές ως «Airbnb».
Διείσδυση. Την ίδια επιτυχημένη διείσδυση στην αγορά είχαν καταφέρει και πολλές εταιρείες στο παρελθόν. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση με τα δοχεία αποθήκευσης φαγητού της Tupperware που πλέον ονομάζονται «τάπερ» σε σχεδόν όλο τον κόσμο, όπως συνέβη και με το τζακούζι της ομώνυμης εταιρείας οικιακών και λευκών ειδών.
Η Χλωρίνη ταυτίστηκε με τα υγρά καθαρισμού που περιέχουν χλώριο, το Scotch Tape με τα σελοτέιπ, τα t-shirt με γιακά «polo» από το ομώνυμο ρούχο του Ralph Lauren – παρ’ όλο που δεν ήταν η πρώτη τέτοια μπλούζα. Ωστόσο, λέμε, θα φορέσω ένα «polo» από πάνω, εννοώντας ένα ρούχο αυτού του τύπου κι ας είναι άλλης μάρκας. Οπως, επίσης, ακούμε κάποιον ότι έχει τζιπ κι ας μην είναι μάρκας Jeep, αλλά ένα άλλο τύπου Jeep 4×4. Σύγχυση προκαλεί και η επικράτηση της Σαμπάνιας που «αντιπροσωπεύει» τους αφρώδεις οίνους κι ας μην είναι από την Καμπανία.
Στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα, η Kolynos ήταν για πολλά χρόνια συνώνυμο της οδοντόκρεμας, πριν χάσει την πρωτοκαθεδρία της στην αγορά με την είσοδο πολλών εταιρειών. Παρόμοια ήταν η εικόνα στα αθλητικά παπούτσια με την «Ελβιέλα» και αργότερα τα «Σπορτέξ». Το ίδιο έχει συμβεί στη χώρα μας με τα πανάκια Wettex και με το ηλεκτρικό δρεπανοκατσάβιδο της Black & Decker.
Το φαινόμενο της απόλυτης ταύτισης μιας εταιρείας με το ίδιο το προϊόν της αναμένεται να συνεχιστεί και στο μέλλον και στα προϊόντα που θα πρωταγωνιστούν σε αυτό. Ηδη, το ChatGPT έχει γίνει συνώνυμο των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων, δηλαδή των εφαρμογών παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης που εκφράζονται μέσω κειμένου. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι η εταιρεία OpenAI που έφτιαξε το ChatGPT έχει πλέον μεγάλο ανταγωνισμό στον τομέα, όπως το Gemini (πρώην Bard) της Google. Στον τομέα της εικόνας που παράγεται από τεχνητή νοημοσύνη, το Midjourney δείχνει να έχει τη δυνατότητα να ταυτιστεί με την ουσία των εφαρμογών παραγωγής εικόνας, ενώ στον τομέα του βίντεο αναμένεται να πρωταγωνιστήσει το SORA της OpenAI.
Παρόμοια η κατάσταση και σε ό,τι αφορά τις βιντεοκλήσεις με το Skype, την πρώτη δωρεάν πλατφόρμα βιντεοκλήσεων, να διατηρεί τα σκήπτρα. Ωστόσο, η αλήθεια είναι πως κατά την πανδημία λίγο έλειψε το Ζoom να ξεπεράσει το Skype, με αποτέλεσμα τα δύο ονόματα να χρησιμοποιούνται πλέον σχεδόν εξίσου, ακόμα και αν χρησιμοποιούμε τo Microsoft Teams.
