Στα προ κορωνοϊού επίπεδα έχουν επιστρέψει οι περισσότεροι οικονομικοί δείκτες καθώς πλησιάζουμε στην ολοκλήρωση τριών χρόνων από την έναρξη της υγειονομικής κρίσης στην Ευρώπη, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Eurostat. Σημαντικότατο ρόλο σε αυτήν την ανάκαμψη έχουν παίξει, βεβαίως, οι μεγάλες επενδύσεις που έχουν πραγματοποιηθεί και πραγματοποιούνται με τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ).
Στην Ελλάδα, οι περισσότεροι οικονομικοί δείκτες παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση, με τις οικονομικές προοπτικές της χώρας να κρίνονται θετικές από διεθνείς οίκους αξιολόγησης και άλλους σημαντικούς φορείς της αγοράς. Η ανάπτυξη του ΑΕΠ δείχνει να έχει σταθεροποιηθεί και κινείται με θετικούς ρυθμούς, μετά την απότομη πτώση που καταγράφηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020, όταν μειώθηκε κατά 13,7%.
Επιστροφή στην «κανονικότητα»
Το ποσοστό του δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ έχει σημειώσει μεγάλη πτώση και διαμορφώθηκε στο 165,5% στο τρίτο τρίμηνο του 2023, αφού σημείωσε μια εκρηκτική άνοδο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, φτάνοντας ως και το 210,3% στο πρώτο τρίμηνο του 2021. Επιστροφή στην «κανονικότητα» παρατηρείται και στο δημοσιονομικό ισοζύγιο της κυβέρνησης, με την Ελλάδα να έχει επιστρέψει στα πλεονάσματα από το δεύτερο τρίμηνο του 2023, έπειτα από τρία χρόνια ελλειμμάτων – με εξαίρεση το πλεόνασμα που καταγράφηκε στο δεύτερο τρίμηνο του 2022.
Την ίδια στιγμή, η ανεργία έχει επιστρέψει σε μονοψήφια ποσοστά (9,2% τον Δεκέμβριο του 2023), για πρώτη φορά μετά την κρίση. Τον Φεβρουάριο του 2020, όταν και η πανδημία του Covid-19 μας χτύπησε την πόρτα, το ποσοστό της ανεργίας βρισκόταν στο 16,4% και έφτασε στο υψηλό 20,3% τον Ιούνιο του 2020, πριν αρχίσει να μειώνεται με σταθερούς και αρκετά ταχείς ρυθμούς έκτοτε.
Οπως φαίνεται από τα στοιχεία της Eurostat, πλήρης είναι και η ανάκαμψη του τουρισμού. Ετσι, τόσο ο αριθμός των εισερχόμενων πτήσεων, όσο και ο αριθμός των διανυκτερεύσεων κινούνται, από τον Ιανουάριο του 2023, σε θετικούς ρυθμούς σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνονται άλλωστε από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το σύνολο του 2023 που έδειξαν έσοδα-ρεκόρ από τον τουρισμό.
Ο πληθωρισμός ξεκίνησε την ανοδική πορεία του μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του κορωνοϊού τον Ιανουάριο του 2021 και έφτασε το 5,5% έναν χρόνο αργότερα. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 οδήγησε τον πληθωρισμό σε νέο ανοδικό ράλι, φτάνοντας στο 12,1% τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς. Εκτοτε, ο πληθωρισμός έχει περιοριστεί, όμως εξακολουθεί να βρίσκεται σε ανώτερα επίπεδα από το επιθυμητό 1,5%-2% (3,2% τον Ιανουάριο του 2024).
Σε ό,τι αφορά τον δείκτη οικονομικού αισθήματος, δηλαδή το τι διαισθάνεται ο κόσμος σχετικά με την πορεία της οικονομίας, κινείται πλέον σε θετικούς ρυθμούς, μετά τη «βουτιά» που κατέγραψε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, από τον Μάρτιο του 2020 ως τον Απρίλιο του 2021. Η βελτιωμένη αυτή εικόνα έχει σταθεροποιήσει και την κατανάλωση, με το εμπόριο λιανικής να κινείται σε θετικές τιμές από τον Μάιο του 2022 και έπειτα.
Ευρωζώνη
Στο σύνολο της ευρωζώνης, οι οικονομικοί δείκτες δείχνουν επίσης μια εξομάλυνση μετά την πανδημία, αν και η ανάπτυξη παραμένει αναιμική και κινείται λίγο πάνω από το 0%. Σημαντική βελτίωση έχει υπάρξει στο ποσοστό της ανεργίας, το οποίο έπειτα από μια αύξηση 1,5% στην αρχή της πανδημίας (έφτασε στο 8,6% τον Αύγουστο του 2020), παρουσιάζει συνεχή μείωση από τον Απρίλιο του 2021 και έχει φτάσει πλέον στο 6,4%, δηλαδή σε χαμηλότερα επίπεδα από το 2019. Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη έχει πέσει κάτω από το 3% από τον Οκτώβριο του 2023, αν και παραμένει υψηλότερος από το επιθυμητό 1,5%-2% (2,8% τον Ιανουάριο του 2024). Ωστόσο, το γενικότερο οικονομικό αίσθημα είναι μειωμένο σε σχέση με τα πριν από την πανδημία επίπεδα, όπως άλλωστε διαφαίνεται και από τη δραστηριότητα του λιανεμπορίου, που παρουσιάζει μια ελαφρά κάμψη.
