Μπορεί να φαίνεται ότι υπάρχει ακόμη χρόνος, ωστόσο η ώρα μηδέν για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου πλησιάζει, χωρίς όμως να υπάρχουν απτά αποτελέσματα για το πώς θα επιτευχθεί. Με ορίζοντα το 2030, όταν παύει να ισχύει η εξαίρεση από το ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας ρύπων που έχουν λάβει η Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες για τα νησιά με πληθυσμό λιγότερο από 200.000 κατοίκους, οι ακτοπλόοι θα πρέπει να προετοιμαστούν για τη δρομολόγηση πλοίων με χαμηλότερες εκπομπές άνθρακα ή θα πληρώνουν πολύ ακριβά τα δικαιώματα αγοράς ρύπων.
Το πρόβλημα της ανανέωσης του ακτοπλοϊκού στόλου σύμφωνα με τον Γεώργιο Πρατικάκη, ναυπηγό μηχανικό, επικεφαλής της NAP ENGINEERING PC και συνιδρυτή της εταιρείας HeLeNGi Engineering Ltd που σχετίζεται με εφαρμοστικές λύσεις στη χρήση του υγροποιημένου φυσικού αερίου στη ναυτιλία, είναι ότι η ανανέωση μέσω αγοράς μεταχειρισμένων μικρής ηλικίας πλοίων από την αγορά της Ιαπωνίας και μετασκευής τους στα ευρωπαϊκά επίπεδα άνεσης και ασφάλειας που ήταν ευρέως διαδεδομένη και επιτυχημένη λύση τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Οι λόγοι που ακυρώνουν τη λύση αυτή είναι κυρίως το αυξημένο κόστος προσαρμογής στους νέους κανονισμούς (SOLAS, EuroSΟLAS) και η χρήση αποκλειστικά πετρελαίου (HFO) ως καυσίμου για την πρόωσή τους.
Επενδύσεις. Μοναδική καλή εξέλιξη στη χώρα μας, προσθέτει, είναι η επαναδραστηριοποίηση των μεγάλων ναυπηγικών μονάδων, οι οποίες με την κατάλληλη προετοιμασία και επενδύσεις μπορούν να συμβάλουν στην ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου. Πέρα από την επιλογή ναυπηγείου, ανοιχτό είναι ακόμη και το θέμα της χρήσης του κατάλληλου ναυτιλιακού καυσίμου προς την πράσινη μετάβαση, πρόβλημα που αντιμετωπίζει όλη η ναυτιλία, καθώς δεν είναι εύκολη επιλογή και η κάθε προτεινόμενη λύση έχει κόστος, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Προσώρας στον δρόμο προς την απανθρακοποίηση οι παρακάτω τύποι καυσίμων είναι γνωστοί: υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ), μεθανόλη (CH3OH), βιοκαύσιμα (HVO), αμμωνία (NH3), η οποία έχει απαγορευθεί στα επιβατηγά πλοία, και το υδρογόνο (Η2), σημειώνει ο Γ. Πρατικάκης.
Επίσης υπάρχουν υβριδικές λύσεις με χρήση καυσίμου και μπαταριών, καθώς και αμιγώς ηλεκτρική πρόωση για μικρές αποστάσεις και ταχύτητες, με την προϋπόθεση ύπαρξης υποδομών φόρτισης στους λιμένες.
Στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας διαφάνηκε ότι το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ) θα αποτελούσε μεσοπρόθεσμη ικανοποιητική λύση για τα ακτοπλοϊκά πλοία, σύμφωνα με τον συνομιλητή μας. Ωστόσο, το υψηλό κόστος κατασκευής ενός πλοίου με ΥΦΑ και η απαίτηση για μεγαλύτερο χώρο και ακριβότερα συστήματα το καθιστούν δύσκολη επιλογή για επιβατηγά πλοία τα οποία δεν θα είναι και μεγάλου μεγέθους.
Ναυπηγήσεις. Σήμερα οι επιχειρήσεις επιβατηγών πλοίων που προγραμματίζουν να ναυπηγήσουν πλοία για την αντικατάσταση παλαιότερων μονάδων προκρίνουν τη μεθανόλη ως το καταλληλότερο καύσιμο για τη μετάβαση σε μια πιο «πράσινη» εναλλακτική λύση, επισημαίνει ο Γ. Πρατικάκης και παραθέτει μία σειρά από λόγους, όπως η διαθεσιμότητα μηχανών διπλού καυσίμου, το μικρό τεχνολογικό ρίσκο, μικρότερο μηχανολογικό κόστος εξοπλισμού σε σχέση με άλλες λύσεις, η δυνατότητα χρήσης «πράσινης μεθανόλης» από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με μεγαλύτερο κόστος, που όμως μειώνει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως 95%, ενώ έχει εξαιρετικά χαμηλές εκπομπές οξειδίων του αζώτου και μηδενικές του οξειδίου του θείου, εξαλείφοντας την ανάγκη ύπαρξης συστήματος επεξεργασίας καυσαερίων (SCR).
Ενα ακόμα πλεονέκτημα είναι η εύκολη αποθήκευση σε δεξαμενές σε υγρή μορφή υπό ατμοσφαιρικές συνθήκες (όπως συμβαίνει και με το πετρέλαιο) και ότι μεταφέρεται και με βυτιοφόρα οχήματα. Μειονέκτημα είναι η χαμηλή θερμογόνος δύναμη σε σχέση με το πετρέλαιο, που σημαίνει ότι απαιτεί διπλάσιο αποθηκευτικό χώρο για να έχει το ίδιο ενεργειακό αποτέλεσμα.
Πάντως οι ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις ευελπιστούν ότι έως ότου παραλάβουν τα νέα πλοία (από το 2026 και μετά) θα έχει επιλυθεί και το θέμα της εφοδιαστικής αλυσίδας για το νέο καύσιμο, καθώς μπορεί να ενσωματωθεί εύκολα στην υπάρχουσα δομή τροφοδοσίας, ενώ σε κάθε περίπτωση εναλλακτικά θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν ανά πάσα στιγμή και βιοκαύσιμα.
