«Έχουμε ένα σύστημα νόμιμης αισχροκέρδειας σε βάρος της κοινωνίας και σε βάρος της ενεργειακής- Συνέντευξη στον Χρύσανθο Μανώλη
«Ο στόχος μας πρέπει να είναι η εφαρμογή κανόνων ενεργειακής δημοκρατίας και αυτό μπορεί πολύ εύκολα να γίνει, αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση. Η δική μου πρόταση είναι να παραμείνει η ΑΗΚ ως ο μόνος προμηθευτής ενέργειας». Είναι η θέση του Μιχάλη Δρακούδη, διευθύνοντα συμβούλου της Dracoudis Energy, η οποία από το 2019 δραστηριοποιείται στον τομέα της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων, παράλληλα με την πολυετή δραστηριοποίηση του Ομίλου Dracoudis Aluminium στον τομέα του αλουμινίου.
Ο κ. Δρακούδης εξηγεί μέσα από τη συνέντευξη με ποιο τρόπο θα μπορούσε η Πολιτεία να εξασφαλίσει φθηνότερο ηλεκτρισμό και μεγαλύτερηπαραγωγή από ΑΠΕ, αλλάζοντας το σύστημα προμήθειας και διασφαλίζοντας αγορά της παραγωγής από φωτοβολταϊκά σε ρυθμιζόμενες -κοστοστρεφείς- τιμές από την ΑΗΚ Προμήθεια και πώλησής του σε χαμηλότερες τιμές σε όλους τους καταναλωτές.
Προκλήθηκε σάλος πρόσφατα, κ. Δρακούδη, όταν μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης διαπίστωσε ότι τα φωτοβολταϊκά πάρκα εργάζονται με πολύ μεγάλο ποσοστό κέρδους, σε σχέση με το κόστος παραγωγής τους. Πώς αντιλαμβάνεστε εσείς τον τρόπο που λειτουργεί το σύστημα ηλεκτρισμού στην Κύπρο;
Ακόμα μεγαλύτερος σάλος θα προκληθεί όταν συνειδητοποιήσουν οι πολίτες ότι αυτό δεν είναι ένα τυχαίο λάθος. Οφείλουμε να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Φτιάχτηκε ένα σύστημα που, αντί να εξυπηρετεί τον καταναλωτή και να εμπλέκει τον ιδιωτικό τομέα (μέσω σωστής ανταγωνιστικότητας και αύξησης της παραγωγής), είναι κομμένο και ραμμένο στα συμφέροντα μιας μικρής ομάδας παραγωγών.
Ουσιαστικά, είναι ένα σύστημα νόμιμης αισχροκέρδειας σε βάρος της κοινωνίας και σε βάρος της ενεργειακής μετάβασης της Κύπρου. Στις σύγχρονες δημοκρατίες, ο ηλεκτρισμός δεν είναι είδος πολυτελείας, είναι βασικό και δημόσιο αγαθό, το οποίο χρησιμοποιείται ακόμα και για την παραγωγή πόσιμου νερού μέσω αφαλατώσεων. Και ως βασικό αγαθό, έπρεπε να είναι φθηνότερο και προσβάσιμο για κάθε νοικοκυριό και κάθε επιχείρηση. Δεν είναι όμως.
Το φαινόμενο δε, κάποιοι εξ εκείνων που ανέλαβαν να σχεδιάσουν το σύστημα της εισδοχής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην αγορά ηλεκτρισμού, ανώτερα στελέχη της ΡΑΕΚ, αλλά και βουλευτές της επιτροπής Ενέργειας, να είναι μετέπειτα μέτοχοι ή και διευθυντές σε μεγάλες εταιρείες παραγωγής ή σε εταιρείες που κατέχουν μεγάλα πάρκα, ασκεί εκ των πραγμάτων πίεση για διαφάνεια και εκδημοκρατικοποίηση του μοντέλου παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο. Δεν μπορεί να υπάρχουν τέτοιες στρεβλώσεις στην αγορά και να μην τίθενται κανόνες στην εμπλοκή ατόμων, τα οποία με τις αποφάσεις τους διαμόρφωσαν τις συνθήκες της αγοράς. Είναι θέμα δεοντολογίας και σωστής εικόνας της αγοράς…
Με ποιο τρόπο, όμως, πιστεύετε πως μπορούμε να αξιοποιούμε ως καταναλωτές τον πράσινο ηλεκτρισμό σε κοστοστρεφείς τιμές;
Για να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο δυνατό βαθμό τον πράσινο ηλεκτρισμό, να έχουμε μείωση του κόστους και ταχύτερη μετάβαση στις ΑΠΕ, χρειάζεται να ξεκαθαρίσει το πεδίο. Να δημιουργηθούν οι συνθήκες για μια υγιή συνεργασία και υποστήριξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.
Όχι όπως σήμερα, όπου ουσιαστικά λειτουργεί μια παράλληλη αγορά ολιγοπωλίου. Ο στόχος μας πρέπει να είναι η εφαρμογή κανόνων ενεργειακής δημοκρατίας και αυτό μπορεί πολύ εύκολα να γίνει, αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση.
Η δική μου πρόταση είναι να παραμείνει η ΑΗΚ ως ο μόνος προμηθευτής ενέργειας. Οι ιδιώτες παραγωγοί και οι ιδιοκτήτες πάρκων, που έχουν κάνει (μικρές και μεγάλες) επενδύσεις, να προμηθεύουν την ΑΗΚ σε μια προκαθορισμένη τιμή, με βάση το κόστος επένδυσής τους –και όχι να πληρώνουμε για να συντηρούμε το ολιγοπώλιο!
Πώς θα λειτουργήσει αυτό το μοντέλο που προτείνετε;
Ο ιδιώτης θα έχει σταθερό (λογικό) κέρδος συνεργαζόμενος με την ΑΗΚ, στη βάση πολυετούς συμβολαίου, ενώ το ρίσκο χρηματοδότησης τέτοιων επενδύσεων είναι χαμηλό, ακόμα και για τραπεζικό δανεισμό.
Έχοντας καθαρούς κανόνες και σωστά ρυθμισμένη αγορά, το ρεύμα θα καταλήγει στους καταναλωτές σε πιο χαμηλή τιμή σε σχέση με τις εξωφρενικές τιμές που ισχύουν σήμερα. Θα υπάρχει μια ομοιόμορφη τιμολόγηση του κόστους του ηλεκτρισμού για όλα τα υποστατικά και το κράτος θα μπορεί να επενδύσει στη δημιουργία κέντρων αποθήκευσης και αναβάθμισης δικτύου, ώστε να μπορούν να εισέλθουν περισσότερα συστήματα στην αγορά, πράγμα που θα συνεπάγεται ακόμα χαμηλότερη τιμή ηλεκτρισμού.
Αυτό θα ήταν ένα μοντέλο ενεργειακής δημοκρατίας, το οποίο θα εξυπηρετούσε το δημόσιο συμφέρον και όχι ένα ολιγοπώλιο.
Είστε αισιόδοξος ότι η λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού προς το τέλος του 2025 θα δημιουργήσει συνθήκες μείωσης του κόστους ηλεκτρισμού για όλους; Κάποιοι ανησυχούν πως ούτε η ανταγωνιστική αγορά θα βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση.
Η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού θυμίζει το γιοφύρι της Άρτας. Το ακούμε εδώ και πολλά χρόνια, έχουν τεθεί και έχουν ακυρωθεί πολλές φορές τα χρονοδιαγράμματα, αλλά η αλήθεια είναι ότι ποσώς μας ενδιαφέρει αν και πότε θα γίνει. Εάν και όταν εφαρμοστεί η λεγόμενη ανταγωνιστική αγορά, το μόνο που θα αλλάξει είναι ο τρόπος που κάνουν σήμερα οι προμηθευτές τις συμφωνίες τους με τους παραγωγούς. Αντί να γίνονται μηνιαία συμβόλαια, θα γίνεται προσαρμογή τιμών ανά μισάωρο.
Ουσιαστικά, θα δημιουργηθεί μια χρηματιστηριακή πλατφόρμα, αλλά και πάλι οι τιμές ενέργειας θα καθορίζονται στη βάση της πιο ψηλής τιμής πώλησης, δηλαδή της ΑΗΚ, η οποία παράγει ηλεκτρισμό με μαζούτ! Άρα, δεν αναμένεται να δούμε μείωση στην τιμή του ηλεκτρισμού γιατί δεν θα αλλάξει ο παράγοντας που καθορίζει αρνητικά τις τιμές πώλησης του. Εφόσον συνεχίζουμε το μοντέλο του ολιγοπωλίου, θα πληρώνουμε ακριβό ρεύμα για τα επόμενα, τουλάχιστον, 10-15 χρόνια.
ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΤΗΣ ΑΗΚ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΕ
Πόσο σημαντικό θεωρείτε ότι είναι το πρόβλημα ανεπάρκειας του δικτύου για τη διείσδυση περισσότερων φωτοβολταϊκών συστημάτων; Μεγάλοι παραγωγοί (πάρκα) διαμαρτύρονται για την αδυναμία σύνδεσής τους σε κάποιες περιοχές, αλλά την ίδια ώρα βλέπουμε για αρκετούς μήνες η παραγωγή από εμπορικά φωτοβολταϊκά να είναι πολύ μεγαλύτερη από τη ζήτηση.
Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι το δίκτυο μας είναι αρκετά καλό. Προσφέρει σταθερότητα και ασφάλεια, δεν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα προμήθειας και δεν παρατηρούνται αποκοπές. Επειδή, όμως, η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα δεν συνάδει με τη ζήτηση και το πολύ να φτάσει μέχρι το 50%, είναι αναγκαίο να γίνουν προσαρμογές στο δίκτυο. Χρειάζεται να αλλάξει ο τρόπος παραγωγής ενέργειας: από συγκεντρωτική παραγωγή σε δύο σημεία (Βασιλικό και Δεκέλεια), να εξελιχθεί σε αποκεντρωμένο σύστημα παραγωγής ενέργειας. Μόνο τότε θα μπορούμε να έχουμε στο ενεργειακό μας μίγμα πάνω από 50% από φωτοβολταϊκά, άρα και φθηνότερο ηλεκτρισμό για τους καταναλωτές.
Σε ποιο βαθμό μπορούν τα αποθηκευτικά συστήματα-μπαταρίες να δώσουν λύσεις στην καλύτερη αξιοποίηση της πράσινης ενέργειας;
Ένα από τα πράγματα που πρέπει να γίνουν είναι να αξιοποιηθεί η τεχνολογία της μπαταρίας. Υπάρχει μια στροφή σήμερα στην μπαταρία για αποθήκευση ενέργειας, λόγω του ότι οι τιμές λιθίου έχουν μειωθεί αρκετά.
Να ξεκαθαρίσουμε όμως πως αυτό δεν σημαίνει ότι τη νύχτα θα δουλεύουμε με μπαταρίες. Τα συστήματα αποθήκευσης χρειάζονται για την υποστήριξη του δικτύου, επειδή η ισχύς που παράγουν τα φωτοβολταϊκά δεν συνάδει με την αντίστοιχη ζήτηση για ενέργεια (διαφορετικές ώρες παραγωγής και ζήτησης καταναλωτών). Τα συστήματα βοηθούν στο να εξομαλύνουν τη διαφορά της ζήτησης.
ΕΓΚΛΗΜΑ ΑΝ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΟ NET METERING
Υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση σε χώρες της ΕΕ αλλά τώρα τελευταία και στην Κύπρο, για τα οικιακά φωτοβολταϊκά, με συμψηφισμό μετρήσεων παραγωγής (net metering). Σε κάποιες χώρες, μεταξύ τους και η Ελλάδα, έχουν αντικαταστήσει το net metering με το net billing (ώστε ο συμψηφισμός να γίνεται στη βάση του κόστους ηλεκτρισμού την ώρα που διαχέεται στο δίκτυο ή την ώρα που αγοράζεται από τον ιδιοκτήτη του φωτοβολταϊκού). Ποια η γνώμη σας γι’ αυτό το θέμα; Είναι δικαιότερο το net billing;
Θα είναι έγκλημα να πειραχτεί το μοντέλο του net metering, το οποίο μπορεί να χρειάζεται βελτιώσεις, αλλά είναι πολύ πιο δίκαιο από το net billing, ιδιαίτερα για τους οικιακούς καταναλωτές.
Ουσιαστικά, το net metering δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να επωφεληθεί από το πλεόνασμα ενέργειας που διοχετεύεται στο δίκτυο κατά τη διάρκεια της ημέρας. O οικιακός καταναλωτής πληρώνει μόνο χρήση δικτύου για αυτό το πλεόνασμα, η οποία είναι πολύ χαμηλή. Είναι χρήσιμο να συνειδοποιήσουμε ότι τα οικιακά υποστατικά, κατά κανόνα, καταναλώνουν περισσότερο τις βραδινές ώρες. Άρα είναι πολύ σημαντικό το net metering, καθώς τους δίνει την ευχέρεια να εκμεταλλευτούν την περίσσια ενέργεια την ώρα που την χρειάζονται και σε μια πιο ανταγωνιστική τιμή.
Αντιθέτως, με τη μέθοδο του net billing το πλεόνασμα που διοχετεύεται στο δίκτυο τιμολογείται στα 11 σεντ την κιλοβατώρα, αντί στα 30 σεντ, άρα ο καταναλωτής έχει λιγότερη ωφέλεια. Όσον αφορά δε τις επιχειρήσεις, το net billing δεν επηρεάζει τόσο πολύ, καθώς λειτουργούν συνήθως κατά τη διάρκεια της ημέρας και η εξάρτηση τους στο πλεόνασμα είναι μικρότερη. Περαιτέρω, είναι σημαντικό να πούμε ότι εάν αλλάξει το μοντέλο είναι πολύ πιθανόν να δημιουργήσουμε αναστάτωση στην αγορά, με αρνητικές συνέπειες στη ροή εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων, τα οποία αποδεδειγμένα παράγουν τη φθηνότερη ενέργεια.
Σε μεγάλο βαθμό ο Great Sea Interconnector θα λειτουργήσει ως μια μεγάλη μπαταρία για το ηλεκτρικό σύστημα της Κύπρου. Και για το πλεόνασμα που θα μπορεί να διοχετευτεί σε άλλες χώρες είτε για εισαγωγή, προς κάλυψη εσωτερικών αναγκών. Πώς τοποθετήστε εσείς έναντι του GSI;
Το συγκεκριμένο έργο έχει ιδιαίτερα υψηλό κόστος κατασκευής, χωρίς όμως να μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι θα προκύψει το ανάλογο όφελος. Είναι μια τεράστια επένδυση, πέραν των €2 δις και αν θέλουμε να κάνουμε ορθή αποτίμηση, πρέπει να διερωτηθούμε, “με αυτό το κεφάλαιο, τι άλλες επιλογές έχουμε;”.
Δεν είμαστε Κατάρ να επενδύουμε ταυτόχρονα σε διάφορους τομείς. Οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί, ιδιαίτερα όταν μιλούμε για θέματα ενέργειας, που επηρεάζουν το σύνολο της οικονομίας και της κοινωνίας ευρύτερα. Με κλάσμα των κεφαλαίων που απαιτούνται για το GSI θα μπορούσε να δρομολογηθούν άλλα έργα με μεγαλύτερη απόδοση και πιο άμεσα αποτελέσματα. Όπως για παράδειγμα, η συνολική αναβάθμιση του δικτύου της ΑΗΚ, κόστους περιπου €100 εκατ. και με απασχόληση ντόπιου προσωπικού για τις εργασίες.
Άλλο παράδειγμα, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν οικονομικοί πόροι για τη δημιουργία κέντρων αποθήκευσης ή και για νέες χορηγίες σε νοικοκυριά, ώστε να επεκταθεί το μοντέλο της φθηνής φωτοβολταϊκής ενέργειας. Αντιλαμβάνομαι βεβαίως ότι για το έργο του GSI υπάρχουν πολιτικοί λόγοι, αλλά πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και τα τεχνικά δεδομένα.
Σε ποιο βαθμό συμφωνείτε με την άποψη πολλών ότι η εισαγωγή φυσικού αερίου θα δώσει χαμηλότερες τιμές ηλεκτρισμού, σε ποσοστά 25-30%;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η παραγωγή ενέργειας μέσω φυσικού αερίου θα επιφέρει χαμηλότερες τιμές ηλεκτρισμού. Καταρχάς, θα έχουμε μείωση του προστίμου για ρύπους, καθώς μέσω φυσικού αερίου θα έχουμε 27% λιγότερους ρύπους.
Επίσης, οι τιμές φυσικού αερίου διεθνώς είναι πιο χαμηλές από τις τιμές μαζούτ και η πρόβλεψη είναι ότι θα συνεχίσουν να είναι πιο χαμηλές. Ακόμη, η παραγωγή μέσω αεροστρόβιλων κινητήρων αερίου θα προσφέρει οφέλη στη γενική αναβάθμιση δικτύου για εισδοχή περισσότερων ΑΠΕ, γιατί έχουν ταχύτερη ανταπόδοση στην κάλυψη παραγωγή ενέργειας.
Εν ολίγοις, τα οφέλη στο ενεργειακό μίγμα θα είναι πολλά, ιδιαίτερα για να πετύχουμε να αυξήσουμε την παραγωγή και από φωτοβολταϊκά συστήματα, ώστε να πετύχουμε το στόχο μας για φθηνότερες τιμές ηλεκτρισμού και ενεργειακή δημοκρατία στην Κύπρο.
Πείτε μας λίγα λόγια για τη δική σας επαγγελματική εμπλοκή στον τομέα της ενέργειας. Πότε λειτούργησε η εταιρεία σας, σε ποια προϊόντα – υπηρεσίες επικεντρώθηκε, ποια σχέδια έχετε για το μέλλον.
Παρακολουθώντας επί χρόνια τον τομέα της ενέργειας και βλέποντας την στρατηγική στροφή της Ευρώπης σε νέες μορφές ενέργειας, αποφάσισα το 2019 να προχωρήσω στη ίδρυση μιας νέας εταιρείας, η οποία αποτελεί βραχίονα του Ομίλου Dracoudis Aluminium.
Η Dracoudis Energy, στην οποία είμαι επικεφαλής, ασχολείται με την εγκατάσταση και λειτουργία φωτοβολταϊκών συστημάτων και έχει μια σταθερά ισχυρή παρουσία στην εγχώρια αγορά, προσφέροντας φθηνούς και αξιόπιστους τρόπους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Είμαι περήφανος γιατί μέσω της εταιρείας αυτής επεκτείνουμε μια οικογενειακή παράδοση που ξεκίνησε το 1963 στην Αμμόχωστο, από τους ηλιακούς θερμοσίφωνες στην ηλιακή ενέργεια.
Πηγή: philenews.com
