Μικρότερες ή μηδενικές αυξήσεις συντάξεις παίρνουν χιλιάδεςσυνταξιούχοι, με συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ, χωρίς να έχουν προσωπική διαφορά, λόγω της Εισφοράς Αλληλεγγύης (ΕΑΣ), ένα ιδιότυπο αδικαιολόγητο φορολογικό «χαράτσι». Πολλοί από τους συνταξιούχους που επιβαρύνονται με την ΕΑΣ χωρίς να έχουν προσωπική διαφορά θα δουν μικρότερο ή και μηδενικό ποσό από την καθαρή αύξηση 3% του 2024, όπως συνέβη και με την αύξηση 7,75%. Εχει διαπιστωθεί ότι πολλοί συνταξιούχοι, που ξεπέρασαν τα 1.400 ευρώ με την αύξηση 7,75%, κατέληξαν να πάρουν μικρότερο ποσό στην τσέπη, καθώς ένα μέρος της σύνταξης υπόκειται σε κράτηση ΕΑΣ.
Τα στοιχεία της ΕΝΥΠΕΚΚ δείχνουν ότι το 2024 οι συνταξιούχοι θα χάσουν σχεδόν μισό δισ. ευρώ από την εισφορά υπέρ ΕΑΣ, που παρακρατείται από όλες τις κύριες συντάξεις πάνω από 1.400 ευρώ μεικτά (μείωση 3%-14%) και από όλες τις επικουρικές πάνω από 300 ευρώ μεικτά (μείωση 3%-10%).
Επισημαίνεται ότι η συγκεκριμένη εισφορά-φόρος είχε κριθεί από την Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου αντισυνταγματική με τις αποφάσεις 244/2017 και 504/2021, ενώ με νεότερη απόφασή της 1477/2021 την έκρινε συνταγματική από 1/1/2019. Την ίδια στάση τήρησε άλλωστε και το ΣτΕ, που με αποφάσεις της Ολομελείας του έκρινε την περικοπή υπέρ ΕΑΣ σε κύριες και επικουρικές συντάξεις ως συνταγματικά συμβατή.
Η ΕΑΣ επιβάλλεται σε 400.000 συνταξιούχους που προέρχονται από το Δημόσιο, το πρώην ΙΚΑ, τα Ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών, το πρώην ΕΤΑΑ (αυτοαπασχολούμενοι) και το ΝΑΤ. Αφορά όσους έχουν κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων μεγαλύτερο των 1.400 ευρώ. Ξεκινάει από 3% (πρώτη κλίμακα για ποσά 1.400 έως 1.700 ευρώ). Διπλασιάζεταιστο 6% για συντάξεις 1.701 έως 2.000 ευρώ και φτάνει στο 7% για μηνιαίο εισόδημα 2.001 έως 2.300 ευρώ.
Για ποσά συντάξεων 2.301 έως 2.600 ευρώ η ΕΑΣ είναι στο 9% και ανέρχεται σε 10% για ποσά 2.601 έως 2.900 ευρώ. Φτάνει στο 12% για ποσά 2.901 έως 3.200 ευρώ και εν συνεχεία είναι 13% για ποσά 3.201 έως 3.500 ευρώ και στο ανώτερο επίπεδο είναι 14% για συντάξεις μεγαλύτερες από 3.501 ευρώ.
Τι εξετάζεται
Το αρμόδιο υπουργείο Εργασίας έχει δεσμευτεί ότι θα αναμορφώσει αυτό το τελευταίο μνημονιακό μέτρο. Προς το παρόν, στο τραπέζι υπάρχουν δύο σενάρια, αλλά, όπως τονίζουν στελέχη του υπουργείου, θα εξεταστούν πολλές εκδοχές για την ελάφρυνση της ΕΑΣ εντός του 2024.
Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, η κράτηση δεν θα επιβάλλεται από το «πρώτο ευρώ», αλλά μόνο στο ποσό που υπερβαίνει το πλαφόν κάθε κλιμακίου, όπως δηλαδή ακριβώς συμβαίνει και με τους φορολογικούς συντελεστές στη φορολογία εισοδήματος.
Για παράδειγμα, σύνταξη 1.500 ευρώ έχει σήμερα ΕΑΣ 3%, η οποία επιβάλλεται σε όλο το ποσό και είναι 45 ευρώ.
Αν όμως επιβάλλεται μόνο στο ποσό που υπερβαίνει τα 1.400 ευρώ, δηλαδή στα 100 ευρώ, με έναν κάπως αυξημένο συντελεστή – π.χ. 10% –, τότε το ποσό της εισφοράς μειώνεται, για παράδειγμα, στα 10 ευρώ.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει αναλογικότερο τρόπο μετάβασης από κλιμάκιο σε κλιμάκιο, ώστε η περικοπή να είναι πιο ομαλή και πιο δίκαιη.
Ειδικότερα, οι νέοι συντελεστές ΕΑΣ, τους οποίους προβλέπει το εν λόγω σενάριο για τα πρώτα 4 κλιμάκια, είναι οι εξής:
- 1.400-1.700 ευρώ: 3%
- 1.701-2.000 ευρώ: 4% (από 6% σήμερα)
- 2.001-2.300 ευρώ: 5% (από 7%)
- 2.301-2.600 ευρώ: 6% (από 9%)
Ετσι, συνταξιούχος με σύνταξη 1.730 ευρώ σήμερα έχει κράτηση 104 ευρώ και η σύνταξή του λόγω της ΕΑΣ μειώνεται στα 1.625 ευρώ. Αν προωθηθεί το εν λόγω σενάριο, η κράτηση από 6% μειώνεται στο 4%. Ετσι, η κράτηση – που θα συνεχίσει να επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ – θα ανέλθει στα 69 ευρώ.
