Το παγκόσμιο οικοσύστημα των startups έχει γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη την τελευταία δεκαετία, με καινοτόμα κέντρα να ανοίγουν και να δραστηριοποιούνται σε περιοχές πέρα από τις παραδοσιακές χώρες του δυτικού και ανατολικού κόσμου, όπως τη Φινλανδία, την Εσθονία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, αλλά και χώρες εκτός Ευρώπης, όπως τη Χιλή.
Αυτή η αλλαγή αντικατοπτρίζει ένα νέο κίνημα επιχειρηματικότητας, ως κινητήριας δύναμης οικονομικής ανάπτυξης και μιας αναγκαίας επιδίωξης των ανθρώπων να προσδώσουν αξία, επιλύοντας προβλήματα και πιο αποδοτικούς τρόπους παραγωγής.
Βρισκόμενη στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, η Κύπρος κερδίζει σταδιακά αναγνώριση ως ανερχόμενο κέντρο για startups. Πoιες είναι όμως οι παγκόσμιες τάσεις των startups και ποια τα μοναδικά πλεονεκτήματα και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος στη διαδρομή προς την ανάδειξή της σε σημαντικό παράγοντας του οικοσυστήματος;
Το παγκόσμιο οικοσύστημα των Startups
Το παγκόσμιο οικοσύστημα καλύπτει βιομηχανίες όπως η τεχνολογία, η υγεία και η βιωσιμότητα και το 2023 η αξία του έφτασε τα $4,9 τρισεκατομμύρια, ανταγωνιζόμενη το ΑΕΠ μεγάλων οικονομιών. Παρά την κυριαρχία παραδοσιακών κέντρων, όπως το Silicon Valley και το Λονδίνο, αναδυόμενα οικοσυστήματα στην Ασία, την Ανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή αναπτύσσονται ταχύτατα, με την Ινδία να παράγει πλέον πέραν των 70.000 startups, αποτελώντας το τρίτο μεγαλύτερο οικοσύστημα.
Οι κυβερνήσεις, αναγνωρίζοντας τον δυναμισμό των startups, προσφέρουν κίνητρα και χρηματοδότηση για προώθηση της καινοτομίας. Το τρίτο τρίμηνο του 2024, η παγκόσμια επένδυση επιχειρηματικού κεφαλαίου ξεπέρασε τα $70 δισεκατομμύρια, δείχνοντας εμπιστοσύνη στους επενδυτές, παρά τις οικονομικές αβεβαιότητες.
Αν και οι επενδύσεις σε αρχικά στάδια έχουν επιβραδυνθεί, σύμφωνα με την έκθεση Venture Pulse, της KPMG, οι πιο ώριμες startups συνεχίζουν να προσελκύουν κεφάλαια, προσφέροντας ευκαιρίες για ανάπτυξη και κλιμάκωση.
Η πορεία της Κύπρου στις startups
Το οικοσύστημα των startups στην Κύπρο, αν και νέο, κερδίζει δυναμική, χάρη στην στρατηγική τοποθεσία, τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες και την αυξανόμενη δεξαμενή ταλέντων. Η Κύπρος αποτελεί δελεαστικό προορισμό για τη μετεγκατάσταση τεχνολογικών εταιριών, τόσο ώριμων όσο και σε αρχικά στάδια.
Στρατηγική γεωγραφική θέση
Η στρατηγική θέση της Κύπρου, στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, προσφέρει πρόσβαση σε μια αγορά άνω του ενός δισεκατομμυρίου ανθρώπων, παρέχοντας εφαλτήριο προς τις γειτονικές περιοχές.
2. Υποστήριξη και πολιτικές της Κυβέρνησης
Η Κύπρος κατατάσσεται 23η παγκοσμίως στην ευκολία επιχειρηματικής δραστηριότητας (Παγκόσμια Τράπεζα, 2023). Η Κυβέρνηση έχει απλοποιήσει τις διαδικασίες, προσφέρει φορολογικά κίνητρα και έχει δημιουργήσει υπουργεία για την καινοτομία, με προγράμματα όπως η “Startup Visa” και το “Cyprus IP Regime Box” να προσελκύουν διεθνείς επιχειρηματίες.
3. Υποστήριξη εκπαίδευσης και έρευνας
Η Κύπρος επενδύει το 7% του ΑΕΠ της στην εκπαίδευση, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη. Τα πανεπιστήμια προσφέρουν προγράμματα επιχειρηματικότητας και φιλοξενούν κέντρα καινοτομίας, ενώ το πρόγραμμα Horizon 2020 έχει προσφέρει €121 εκατομμύρια για έργα έρευνας και καινοτομίας. Το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό ενισχύει τις υποδομές για περαιτέρω ανάπτυξη του οικοσυστήματος.
4. Επιταχυντές και ευκαιρίες δικτύωσης
Πάνω από 20 επιταχυντές λειτουργούν πλέον στην Κύπρο, προσφέροντας καθοδήγηση, χώρους εργασίας και πρόσβαση σε χρηματοδότηση.
Η Κύπρος στο παγκόσμιο πλαίσιο
Η Κύπρος ξεχωρίζει για την κουλτούρα συνεργασίας των startups της. Αντίθετα με μεγαλύτερα οικοσυστήματα, η Κύπρος προάγει ένα περιβάλλον συνεργασίας, όπου οι επιχειρηματίες επωφελούνται από δίκτυα μεντορισμού, και καθοδήγησης από ηγέτες της βιομηχανίας και επενδυτές.
Η διεθνής αναγνώριση της Κύπρου ως αναδυόμενου κέντρου αυξάνεται, με τις startups του να προσελκύουν επενδύσεις, ιδιαίτερα στους τομείς της fintech και της βιωσιμότητας. Η αρχική φάση ανάπτυξης του οικοσυστήματος επιτρέπει ευελιξία και σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης.
Προκλήσεις και ευκαιρίες
Παρά τις προοπτικές της Κύπρου, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις, όπως η περιορισμένη πρόσβαση σε επιχειρηματικό κεφάλαιο. Οι τοπικές επιλογές χρηματοδότησης είναι περιορισμένες, ωθώντας τις startups να αναζητούν διεθνείς επενδυτές. Το 2023, μόλις το 10% των κυπριακών startups εξασφάλισε εγχώρια χρηματοδότηση.
Η διατήρηση ταλέντων είναι ένα ακόμη ζήτημα, καθώς πολλοί εξειδικευμένοι επαγγελματίες αναζητούν ευκαιρίες στο εξωτερικό. Ωστόσο, η εστίαση της Κύπρου στην τεχνολογική εκπαίδευση και τα κίνητρα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό στοχεύουν να καλύψουν το κενό. Τομείς όπως η fintech, η πράσινη τεχνολογία και το ψηφιακό μάρκετινγκ προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης, ευθυγραμμιζόμενοι με τα δυνατά σημεία του νησιού στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και τον τουρισμό.
Το μέλλον των startups στην Κύπρο
Η Κύπρος βρίσκεται σε ελπιδοφόρα τροχιά, με το οικοσύστημα της να ξεχωρίζει για τη συνεργατική του κουλτούρα και τα στρατηγικά του πλεονεκτήματα. Η κουλτούρα συνεργασίας είναι βασικός παράγοντας επιτυχίας, ενθαρρύνοντας την ανταλλαγή ιδεών και τη δικτύωση μεταξύ επιχειρηματιών, μεντόρων και επενδυτών. Αυτή η νοοτροπία δημιουργεί ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης και αμοιβαίας υποστήριξης, που ενισχύει την ανάπτυξη των startups, αλλά παράλληλα καλλιεργεί την ντόπια κουλτούρα της καινοτομίας.
Τα πανεπιστήμια θα πρέπει να διαδραματίζουν πιο καίριο ρόλο, συνδέοντας την ακαδημαϊκή έρευνα με την επιχειρηματικότητα και ενισχύοντας τη δεξαμενή εξειδικευμένων ταλέντων και της νοοτροπίας των νέων στην επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία ιδεών. Παρά τις προκλήσεις στη χρηματοδότηση, το ενδιαφέρον από διεθνείς επενδυτές αυξάνεται, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η πράσινη τεχνολογία και η fintech.
Η Κύπρος έχει τις προοπτικές να αναδειχθεί σε κέντρο startups, αλλά απαιτούνται στοχευμένες ενέργειες για την ενίσχυση του οικοσυστήματος, με ιδιαίτερη έμφαση στη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης μέσω του οικοσυστήματος Venture Capital (VC) και Private Equity (PE), καθώς και στην προσέλκυση επενδύσεων, την αύξηση των business angels και την περαιτέρω αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων.
Εμπνευσμένη από την επιτυχία της Ελλάδας, όπου οι επενδύσεις σε startups έχουν ενισχυθεί σημαντικά μέσω οργανωμένων VC funds και της ανάπτυξης της αγοράς PE, τα Κέντρα Αριστείας αποτελούν βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη ιδεών και spin-offs, ενώ η εισαγωγή τα τελευταία έτη διεθνών εταιρειών τεχνολογίας και startups μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης καινοτομίας, αυξάνοντας παράλληλα το ανθρώπινο δυναμικό τεχνολογίας με πολλαπλά μελλοντικά οφέλη.
Ωστόσο, χωρίς την ανάπτυξη ενός ισχυρού δικτύου VC και PE, το οικοσύστημα κινδυνεύει να παραμείνει υποανάπτυκτο, σε αντίθεση με την επιτυχημένη πορεία της Ελλάδας στον τομέα αυτό.
Παράλληλα, οι συντονισμένες κυβερνητικές προσπάθειες, μέσω του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής και του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ), δείχνουν δέσμευση για υποστήριξη της καινοτομίας. Με σαφείς βασικούς δείχτες απόδοσης για την παρακολούθηση της προόδου και σύνδεση της έρευνας με την αγορά, η Κύπρος μπορεί να αξιοποιήσει τη συνεργατική της κουλτούρα και να γίνει ανταγωνιστικός παίκτης στο παγκόσμιο τοπίο των startups.
- Team Member, Deal Advisory, KPMG Startup Innovation Lab (SIL), ΚPMG Κύπρου
Πηγή: philenews.com
