Ο συγγραφέας Στέφαν Τσβάιχ έγραψε κάποτε ότι η ευρωπαϊκή πολιτική είναι εδώ και αιώνες ένας αγώνας μεταξύ δύο σχολών ηγεσίας: Το κοινό καλό που ενστερνίστηκε ο ανθρωπιστής Έρασμος και μια πιο ιδιοτελής επιδίωξη της εξουσίας για την οποία μίλησε ο Μακιαβέλι. Είναι η πρώτη επιλογή που η Γαλλία χρειάζεται απεγνωσμένα να υιοθετήσει, αν πρόκειται να ξεφύγει από το αδιέξοδο του κοινοβουλίου της και να επαναφέρει την οικονομία της σε τροχιά.
Οιπρόωρες βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου έδειξαν ότι οι Γάλλοι ψηφοφόροι ήταν εντυπωσιακά ενωμένοι στο να κρατήσουν την ακροδεξιά ηγέτιδα Μαρίν Λεπέν μακριά από την εξουσία, αλλά διχασμένοι σε όλα τα υπόλοιπα. Ενώ ο Εθνικός Συναγερμός της Λεπέν ήρθε τρίτος πίσω από ένα αριστερό μπλοκ και τους κεντρώους του Εμανουέλ Μακρόν, κανένας από αυτούς δεν κέρδισε την αυτοδύναμη πλειοψηφία. Σε χώρες που έχουν συνηθίσει περισσότερο σε κυβερνήσεις συνασπισμού, αυτό θα αποτελούσε άμεσο έναυσμα για συμβιβασμό και διαπραγμάτευση για την οικοδόμηση μεγαλύτερων συνεργασιών. Μια μετριοπαθής σύμπραξη της Αριστεράς, των Πρασίνων και των κεντρώων θα μπορούσε δυνητικά να είναι μόνο λίγες έδρες μακριά από τον έλεγχο του νομοθετικού σώματος.
Αντιθέτως, αυτό που ξεκίνησε ως “House of Cards” έχει γίνει κάτι σαν επεισόδιο του “Survivor”. Η αντιπαράθεση έχει ήδη αρχίσει: Ο ακροαριστερός Ζαν-Λυκ Μελανσόνβροντοφώναξε γρήγορα ότι δεν θα υπάρξει συμβιβασμός για τις εντυπωσιακές αυξήσεις μισθών, τους φόρους περιουσίας και την ανατροπή των μεταρρυθμίσεων, μέρος ενός προγράμματος που εκτιμάται από think tank Institut Montaigne ότι θα προσθέσει 179 δισεκατομμύρια ευρώ (194 δισεκατομμύρια δολάρια) ετησίως στο δημοσιονομικό έλλειμμα. Το υπόλοιπο Νέο Λαϊκό Μέτωπό του δεν είναι τόσο σίγουρο. Η Μαρίν Τοντελιέ των Πρασίνων δήλωσε ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο κίνδυνος οικονομικής “καταστροφής”. Αλλά το συμπέρασμα των τελευταίων ημερών είναι ότι υπάρχουν πολλοί πιθανοί εν αναμονή ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Ολιβιέ Φορ των Σοσιαλιστών, αλλά κανένας υποψήφιος στον οποίο συμφωνούν όλοι και κανένα πρόγραμμα.
Αντί να αποδεχτούν ότι κανείς δεν έχει κερδίσει, οι πολιτικοί φαίνεται να πιστεύουν ότι όλοι έχουν κερδίσει – ειδικά όσοι έχουν το βλέμμα τους στραμμένο στις προεδρικές εκλογές του 2027. Για αυτό και οι κεντροδεξιοί πολιτικοί λένε τώρα ότι αξίζουν μια ευκαιρία να σχηματίσουν κυβέρνηση, με τον πρώην πρωθυπουργό Εντουάρ Φιλίπ να επιθυμεί να τους ενώσει με τους κεντρώους του Μακρόν. Ο Μακρόν, από την πλευρά του, προσπαθεί να κερδίσει χρόνο ζητώντας έναν συνασπισμό φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων για να κρατήσει τα άκρα σε απόσταση. Αυτό είναι λογικό προς το παρόν, δεδομένης της σημασίας μιας επιτυχούς διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων και της ταχύτητας με την οποία η Αριστερά διαλύεται. Αλλά ο Μακρόν πρέπει να γνωρίζει ότι ούτε η κόλλα που κρατάει ενωμένο το μπλοκ του είναι ανθεκτική, με τις βαθύτερες διαιρέσεις μεταξύ των αριστερών και δεξιών μελών του. Ούτε και η ειρήνη στους δρόμους, όπου ορισμένοι από τους συμμάχους του Μελανσόν ελπίζουν να ασκήσουν πίεση σε έναν δυσοίωνο απόηχο του “stop the steal” του Ντόναλντ Τραμπ (σ.σ. Το Stop the Steal είναι μια ακροδεξιά και συντηρητική καμπάνια και κίνημα διαμαρτυρίας στις ΗΠΑ που προωθεί μια θεωρία συνωμοσίας, η οποία ψευδώς υποστηρίζει ότι κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών του 2020 σημειώθηκε εκτεταμένη εκλογική απάτη για να στερηθεί ο Ντόναλντ Τραμπ τη νίκη επί του Τζο Μπάιντεν).
Οι ηγέτες των κομμάτων πρέπει να βάλουν στην άκρη τις διαφορές και να σκεφτούν το κοινό καλό. Η αριστερή συμμαχία, η οποία έχει ανακηρυχθεί η μεγαλύτερη δύναμη στο κοινοβούλιο, θα πρέπει να είναι η πρώτη που θα το κάνει ξεκινώντας από βασικές αρχές. Είναι εντελώς μη ρεαλιστικό να φανταστεί κανείς ότι μια κυβέρνηση της Αριστεράς μειοψηφίας θα μπορούσε να περάσει το υπάρχον πρόγραμμά της σε μια εποχή που οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν βάλει το Παρίσι στην “άτακτη γωνία” του προϋπολογισμού. Ο στόχος του συμβιβασμού είναι να δημιουργηθεί ένας συνασπισμός, ο οποίος είναι ο μόνος τρόπος για να κυβερνηθεί βιώσιμα η χώρα. Ακόμη, όποιο κόμμα δεν θέλει να οικοδομήσει συνασπισμό -κάτι που φαίνεται να ισχύει για τον Μελανσόν – θα πρέπει να το ξεκαθαρίσει και να αποδεχτεί τις συνέπειες.
Όσο περισσότερο τραβάει αυτό το χάος, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος χαμένης ανάπτυξης, χαμένων επενδύσεων και χαμένης πίστης στη δημοκρατία – όλα τους καλά νέα για τη Λεπέν, η οποία περιμένει τη στιγμή της και στοχεύει στη νίκη της το 2027, παρά το ότι είναι αντιμέτωπη με μια νέα έρευνα για τη χρηματοδότηση της προεκλογικής εκστρατείας της. Η Γαλλία έχει τεράστιο έργο να αντιμετωπίσει ζητήματα όπως η παραγωγικότητα, η αγοραστική δύναμη, η δημογραφική παρακμή κλπ. Κανένα πρόσωπο δεν μπορεί να οδηγήσει τη Γαλλία στην έξοδο από την κρίση της – και ίσως, για λίγο, αυτό να μην είναι κακό.
Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν
BloombergOpinion
