Μεγαλώνει όλο και περισσότερο η ανησυχία για τις προκλήσεις στην αγορά εμπορικών ακινήτων και ειδικά γραφειακών χώρων, από τις ΗΠΑ μέχρι την Ιαπωνία έως και την Ευρώπη. Οι συνεχείς αυξήσεις των επιτοκίων, τα πολλά δάνεια που έχουν δώσει τράπεζες σε εταιρείες του κλάδου και τα σημάδια ότι η ζήτηση έχει μειωθεί και μαζί της και οι τιμές έχουν δημιουργήσει εκρηκτικό κοκτέιλ σε μια αγορά όπου φέτος πρέπει να αποπληρωθούν τέτοια χρέη ύψους εκατοντάδων δισ. δολαρίων. Την ίδια στιγμή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ESRB) προειδοποιεί σε έκθεσή του και για τρωτά σημεία στους τομείς των οικιστικών ακινήτων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Στις ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα προκλήθηκαν νέοι τριγμοί με τη βουτιά των τιμών των μετοχών της περιφερειακής τράπεζας New York Community Bancorp. Το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα είχε ανακοινώσει προβλήματα με τα δάνεια σε εμπορικά ακίνητα και έκανε προβλέψεις για πιθανές ζημιές ύψους πολλών εκατομμυρίων δολαρίων.
Στην Ελβετία η Julius Baer ανακοίνωσε ότι ο διευθύνων σύμβουλος Φίλιπ Ρικενμπάχερ αποχωρεί παραιτούμενος, επειδή η τράπεζα δέχτηκε πλήγμα της τάξης των 700 εκατ. δολαρίων σε προβλέψεις για δάνεια που είχε δώσει στην αυστριακή εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων Signa Group. Επίσης η ελβετική τράπεζα κλείνει το τμήμα που χορήγησε τα δάνεια αυτά. Ανησυχίες για εταιρείες διαχείρισης και ανάπτυξης ακινήτων υπάρχουν και στη Γερμανία.
Στην Ιαπωνία η Aozora Bank με έδρα το Τόκιο είδε τις μετοχές της να υποχωρούν σημαντικά μετά από ανακοίνωσή της πως απώλειες σε χαρτοφυλάκια δανείων για γραφειακούς χώρους που έχουν χορηγηθεί στις ΗΠΑ μπορεί να την οδηγήσουν βαθιά στο κόκκινο για το οικονομικό έτος που ολοκληρώνεται τον Μάρτιο.
Κοινός παρονομαστής σε όλες αυτές τις εξελίξεις είναι πως τράπεζες έχουν δανείσει σε εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων οι οποίες δέχονται πλήγματα από τα προβλήματα της οικονομίας και ειδικά από γραφειακούς χώρους που παραμένουν άδειοι στην περίοδο μετά την πανδημία. Η χαμηλότερη αυτή ζήτηση ρίχνει και τις τιμές εμπορικών ακινήτων που είναι εγγύηση για τη χορήγηση δανείων.
Χρέη ύψους 2,2 τρισ. δολ.
Τα στοιχεία που παρουσιάζει η «Wall Street Journal» είναι ενδεικτικά για το μέγεθος της πρόκλησης. Μόνο μέσα στο 2023 έπρεπε να αποπληρωθούν χρέη ύψους 541 δισ. δολαρίων με εγγύηση κτίρια γραφείων, ξενοδοχεία, ή άλλα εμπορικά ακίνητα. Στοιχεία της εταιρείας του κλάδου Trepp που επικαλείται η αμερικανική εφημερίδα για το τι έρχεται είναι ακόμη πιο αποκαλυπτικά. Η ωρίμανση χρεών που σχετίζονται με εμπορικά ακίνητα αναμένεται να φτάσει τα 2,2 τρισ. δολάρια από φέτος μέχρι και το 2027 σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία. Μόνο μέχρι το τέλος του 2025 τα ποσά αυτά των δανείων που λήγουν εκτιμώνται σε 540 δισ. δολάρια. Ηδη πολλές εταιρείες που είχαν δυσκολίες στην αποπληρωμή αποφάσισαν το 2022 και το 2023 να παρατείνουν τις εξοφλήσεις κατά ένα ή δύο χρόνια.
Ανάμεσα στις προκλήσεις για τους παίκτες της αγοράς είναι η συνεχιζόμενη τάση να ζητούν και να χρησιμοποιούν οι εταιρείες λιγότερους γραφειακούς χώρους σε σύγκριση με την περίοδο πριν από την πανδημία. Η αβεβαιότητα που υπάρχει στην αγορά κάνει την ίδια στιγμή πιο δύσκολες τις αναχρηματοδοτήσεις. Στελέχη της αμερικανικής αγοράς ανέφεραν στο Bloomberg ότι μόνο στις ΗΠΑ η αγορά κτιρίων γραφείων οδεύει προς απώλειες της τάξης του 1 τρισ. δολαρίων.
Οι προκλήσεις είναι μεγαλύτερες για μικρότερες σε μέγεθος τράπεζες επειδή αυτές δεν έχουν τμήματα επενδυτικής τραπεζικής για να τις στηρίξουν απορροφώντας κάποιες απώλειες. Σύμφωνα με στοιχεία της JPMorgan Chase & Co. που είχαν δημοσιοποιηθεί την περασμένη άνοιξη, τα δάνεια για εμπορικά ακίνητα αναλογούν σχεδόν στο 29% των στοιχείων ενεργητικού μικρών τραπεζών στις ΗΠΑ. Το ποσοστό αυτό για τις μεγαλύτερες τράπεζες είναι πολύ χαμηλότερο και διαμορφώνεται περίπου στο 6,5%.
