Καλώδιο: Στον χορό των πιέσεων και η Κυβέρνηση για αλλαγή της απόφασης της ΡΑΕΚ
Χωρίς το Υπουργείο Οικονομικών να έχει αποσύρει τις επιφυλάξεις που διατηρεί για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης και ενώ εκκρεμεί η κατάθεση (στις 11 Ιουλίου) της τελικής ανάλυσης κόστους – οφέλους από τον ΑΔΜΗΕ και κυρίως η αξιολόγησή της από κυπριακής πλευράς, η Κυβέρνηση, μέσω χθεσινών δηλώσεων του υπουργού Ενέργειας, εμφανίζεται να συμμετέχει, πιο διακριτικά από άλλους, στην πανταχόθεν άσκηση πιέσεων στη ΡΑΕΚ να αλλάξει την πολύκροτη απόφαση της Τρίτης.
Με την απόφαση εκείνη, η ΡΑΕΚ απέρριψε τέσσερα σημαντικά αιτήματα του φορέα υλοποίησης της διασύνδεσης, με κυριότερο το αίτημα για χρηματοδότηση του έργου από 1/1/2025 μέσω των λογαριασμών ηλεκτρισμού.
Μέσα από τις δηλώσεις του, ο Γιώργος Παπαναστασίου εμφανίστηκε βέβαιος για την ωφελιμότητα του Great Sea Interconnector για τους Κύπριους καταναλωτές, αλλά και για το κυπριακό ηλεκτρικό σύστημα (άρση απομόνωσης, μεγαλύτερη διείσδυση ΑΠΕ, λιγότερες περικοπές πράσινης ενέργειας, ασφάλεια προμήθειας).
Λόγω της σιγουριάς αυτής, άφησε σε διάφορα σημεία να φανεί η εκτίμησή του για την ανάγκη επανεξέτασης του θέματος από τη ΡΑΕΚ και αναθεώρησης της απόφασης, ώστε «να μη χαθεί το έργο», όπως προειδοποιούν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ΑΔΜΗΕ.
Όταν όμως ο υπουργός ρωτήθηκε (στην Πρωινή Ενημέρωση του ΡΙΚ1) γιατί η κυπριακή Κυβέρνηση δεν πήρε μέχρι τώρα την οριστική απόφαση να συμμετάσχει επενδυτικά στο έργο και στον φορέα υλοποίησης (σ.σ. κάτι που θα διασκέδαζε ίσως κάποιους προβληματισμούς της ΡΑΕΚ), απάντησε πως η απόφαση θα ληφθεί μόνο μετά την παραλαβή της μελέτης του ΑΔΜΗΕ και την αξιολόγησή της. Δηλαδή, η Κυβέρνηση θεωρεί από τη μια πως με ενδεχόμενη αλλαγή στάσης από τη ΡΑΕΚ και έγκριση της αποπληρωμής του έργου από τους καταναλωτές από αυτή τη φάση το έργο θα καταστεί βιώσιμο ή υλοποιήσιμο και θα διασωθούν τα μελλοντικά οφέλη του στον τόπο, αλλά από την άλλη η ίδια θέλει να πάρει τη μελέτη και να την αξιολογήσει, πριν τοποθετηθεί… αν κρίνει βιώσιμο το έργο και επωφελή για τον τόπο τη συμμετοχή της στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector.
Χθες επιβεβαιώθηκε ότι ο ΑΔΜΗΕ θα καταθέσει ένσταση εναντίον της απόφασης της ΡΑΕΚ και θα ζητήσει επανεξέταση των αιτημάτων του. Για να πετύχει αλλαγή της απόφασης, φέρεται να έχει δεσμευτεί ότι θα καταθέσει στοιχεία που αποδεικνύουν όπως υποστηρίζει ότι χωρίς τα έσοδα από το τέλος που θα πληρώνουν οι καταναλωτές από 1/1/2025 το έργο δεν είναι βιώσιμο.
Το νέο διάβημα του ΑΔΜΗΕ προφανώς επιβεβαιώνει τη θέση της ρυθμιστικής αρχής ότι το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο (απόφαση 22/2023) δεν της επιβάλλει να εγκρίνει την έναρξη καταβολής τέλους από τους καταναλωτές στο στάδιο της κατασκευής του έργου. Η ΡΑΕΚ επιμένει ότι το άρθρο 3 εκείνης της απόφασης προβλέπει ότι επιστρέφονται μεν στον φορέα υλοποίησης οι δαπάνες κατά την κατασκευαστική περίοδο, αλλά το πότε επιστρέφονται (ανακτώνται) εναπόκειται σε έγκριση της ΡΑΕΚ.
Διακριτική ευχέρεια ΡΑΕΚ
Το άρθρο 3, παράγραφος 6, της επίμαχης ρυθμιστικής απόφασης, για την οποία ο ΑΔΜΗΕ διαμαρτύρεται πως έχει αλλάξει μετά την ανάληψη από τον ίδιο της ευθύνης του έργου και η ΡΑΕΚ απορρίπτει κατηγορηματικά, προβλέπει επί λέξει το εξής:
«6. Τηρούμενων των διατάξεων του άρθρου 13 του Κανονισμού (ΕΕ) 347/2013, όπως τροποποιείται με το άρθρο 17 του Κανονισμού (ΕΕ) 869/2022, οι πράγματι προκύψασες επενδυτικές δαπάνες, κατά το στάδιο της κατασκευής και πριν από τη θέση σε λειτουργία του έργου, από τις οποίες εξαιρούνται οι δαπάνες συντήρησης, που σχετίζονται με το έργο, βαρύνουν τον Ιδιοκτήτη της Γραμμής Διασύνδεσης ή τους αντίστοιχους ΔΣΜ (κατά περίπτωση) ή το φορέα υλοποίησης της υποδομής μεταφοράς και, στον βαθμό που αυτές δεν καλύπτονται από τα μισθώματα συμφόρησης ή άλλα τέλη που επιβάλλονται για τη χρήση της γραμμής διασύνδεσης, καταβάλλονται από τους χρήστες του εθνικού δικτύου μέσω των τιμολογίων πρόσβασης στα δίκτυα, αφού πρώτα τύχει σχετικής έγκρισης από τη ΡΑΕΚ».
Ο αντίλογος από ΑΔΜΗΕ
Από πλευράς του, ο ΑΔΜΗΕ επικαλείται ένα άλλο άρθρο (23.9) της ρυθμιστικής απόφασης 22/2023, το οποίο αναφέρει τα εξής:
«Κατά το στάδιο της κατασκευής του EKE 3.10.2 EuroAsia Interconnector, υπολογίζονται το Αρχικό Επιτρεπόμενο Έσοδο Ιδιοκτήτη και το Επιτρεπόμενο Έσοδο Ιδιοκτήτη του EKE 3.10.2 EuroAsia Interconnector, σύμφωνα με τα άρθρα 7, 19 και 21, και αναγνωρίζεται το ΜΣΚΚ και η Πρόσθετη Απόδοση, βάσει των παρ. 11 και παρ. 12 αντίστοιχα του άρθρου 17. Η απόδοση επί της ΡΒΑΠ (αλγεβρικό άθροισμα ΜΣΚΚ και Πρόσθετης Απόδοσης) κάθε έτους αποδίδεται κατά τη διάρκεια της κατασκευαστικής περιόδου και δεν συμπεριλαμβάνεται στο τελικό κόστος του EKE 3.10.2 EuroAsia Interconnector».
Από κυπριακής πλευράς επισημαίνεται πως το άρθρο 23.9 δεν μπορεί να αντικρίζεται αποσπασματικά και χωρίς σύνδεση με το άρθρο 3.6, το οποίο επιφυλάσσει στη ΡΑΕΚ την τελική απόφαση για την έναρξη ανάκτησης του κόστους από τον φορέα υλοποίησης. Σύμφωνα με αυτή τη θέση, το άρθρο 23.9 προβλέπει πώς γίνεται η ανάκτηση κατά το στάδιο των κατασκευών, αν εξασφαλιστεί η έγκριση τςη ΡΑΕΚ που προβλέπεται από το άρθρο 3.6. Η οποία έγκριση δεν δόθηκε την περασμένη Τρίτη από την τελευταία απόφαση της ΡΑΕΚ.
Ακόμα και με το άρθρο 23.9, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, δεν αναφέρεται πουθενά πως η ανάκτηση εξόδων του φορέα αρχίζει με την έναρξη των κατασκευών, όπως ζητά ο ΑΔΜΗΕ. Η ΡΑΕΚ διατηρεί το δικαίωμα να επιτρέψει την ανάκτηση ακόμα και λίγο πριν την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας της διασύνδεσης, αν βεβαίως τροποποιήσει την τελευταία της απόφαση, της περασμένης Τρίτης, που μιλά για μετά την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας.
Από την άλλη, ο ΑΔΜΗΕ υποστηρίζει πως με την απόφαση της Τρίτης (2/7/24) επί της ουσίας τροποποιείται το ρυθμιστικό πλαίσιο της απόφασης 22/2023, καθώς καταγράφεται με σαφήνεια πως η εξέταση τςη ανάκτησης εξόδων από τον φορέα υλοποίησης δεν θα γίνει πριν την έναρξη εμπορικής λειτουργίας του Great Sea Interconnector. Διαγράφεται, δηλαδή, λέει ο ΑΔΜΗΕ, η διακριτική ευχέρεια της ΡΑΕΚ να εγκρίνει ανάκτηση εξόδων κατά το κατασκευαστικό στάδιο.
