Την ιδιαίτερη ανησυχία του για το κατά πόσο η Κύπρος είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει το φυσικό ρίσκο της κλιματικής αλλαγής εκφράζει το Δημοσιονομικό Συμβούλιο στην ετήσια έκθεσή του για το 2024 και, όπως υποδεικνύει, υπάρχει υψηλός δείκτης «αδυναμίας ανταπόκρισης», του οποίου τα επίπεδα προμηνύουν υψηλές ανάγκες για επενδυτικές δαπάνες τα επόμενα χρόνια.
«Τέτοιες δαπάνες απουσιάζουν σε σημαντικό βαθμό, τόσο από την Εθνική Στρατηγική για την Ενέργεια και το Κλίμα, της οποία την ανεπάρκεια επαναλαμβάνουμε, συμφωνώντας με τις παρατηρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όσο και στον επενδυτικό σχεδιασμό του Π/Υ και του ΜΔΠ (Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου).
Η αστοχία στον εθνικό προγραμματισμό για το κλίμα αξίζει ιδιαίτερης αναφοράς. Πρέπει να τονιστεί πως η Κύπρος βρίσκεται «εκτός τροχιάς» όσον αφορά στους στόχους του effort sharing, και, ενώ «έχει υψηλό βαθμό τρωτότητας στην κλιματική αλλαγή, οι πολιτικές και μέτρα για την εθνική προσαρμογή είναι ανεπαρκή». Πέρα από τα μέτρα για αντιμετώπιση του φυσικού ρίσκου, σύμφωνα με την ίδια ανάλυση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, απουσιάζουν και μέτρα ασφάλισης και αντασφάλισης κατά των φυσικών καταστροφών ή των ζημιών που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή. Οι επιπτώσεις, εκτός από οικονομικές, αναμένεται πως θα έχουν και σημαντική κοινωνική διάσταση», επισημαίνει το Δημοσιονομικό Συμβούλιο.
Ως γενικό συμπέρασμα στην έκθεση αναφέρεται ότι «σημειώνουμε το ιδιαίτερα πιθανό σενάριο για αυξημένες επενδυτικές ανάγκες, οι οποίες δεν έχουν προϋπολογιστεί, και οι οποίες, στη βάση των νέων Κανόνων Οικονομικής Διακυβέρνησης, θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν από άλλες εξοικονομήσεις προς αποφυγή μέτρων από πλευράς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ένταξη στη νέα «Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος [sic]». Σημειώνεται, επιπλέον, πως η καθυστέρηση στον προγραμματισμό και υλοποίηση μέτρων για την αντιμετώπιση φυσικών κινδύνων, συνεπάγεται και υψηλότερες δαπάνες αν αυτές αναληφθούν με καθυστέρηση μερικών ετών».
Στην έκθεση του 2024 το Δημοσιονομικό Συμβούλιο εκφράζει ανησυχία για τα σχόλια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία σημειώνει ρητά πως «σύμφωνα με το προσχέδιο της αναθεωρημένης ΕΣΕΚ, η Κύπρος θα πρέπει να αυξήσει τους στόχους της για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και για την προσαρμογή (της) στις κλιματικές ευπάθειες και κινδύνους».
Η ασυνήθιστα έντονη γλώσσα με την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχολιάζει την Εθνική Στρατηγική για την ενέργεια και το κλίμα, τόσο στα σχόλια προς το Υπουργείο Γεωργίας, όσο και στην ετήσια έκθεση για την Κύπρο, προβληματίζει ως προς το ενδεχόμενο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ασκήσει αυξημένη πίεση για την ανάληψη περισσότερο «φιλόδοξων», κατά την έκφρασή της, μέτρων, προς αντιμετώπιση της «ανεπάρκειας». Κάτι τέτοιο θα έχει πιθανό σημαντικές δημοσιονομικές προεκτάσεις. Σημειώνουμε πως το παράθυρο ευκαιρίας για μείωση των πιο πάνω κινδύνων, παραμένει ανοικτό, στο πλαίσιο της αναθεώρησης της ΕΣΕΚ».
Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο αναγνωρίζει ότι έχει σημειωθεί η πρόοδος που καταγράφηκε σε σχέση με την επίτευξη ορισμένων στόχων, όπως είναι η αύξηση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα και η έκδοση βιώσιμου χρέους, αλλά και η πράσινη μετάβαση ως προς τα δημόσια οικονομικά, όπου η υπό διαμόρφωση φορολογική μεταρρύθμιση έχει υποσχεθεί σημαντική πρόοδο.
Στα εν λόγω σημεία απαιτείται, όμως, επιπλέον ένταση εντός της υφιστάμενης τροχιάς. «Ταυτόχρονα, χαιρετίζουμε τη πρόθεση του Υπουργείου Οικονομικών να περιλάβει με ρητό τρόπο την εκτίμηση της κλιματικής αλλαγής στις προβλέψεις και τους σχεδιασμούς του, αρχίζοντας από τον Π/Υ 2026 και ΜΔΠ 2026-2028», σημειώνεται.
Στην αναλογική εποχή…
Δεν είναι όμως μόνο το τι κάνει το κράτος με την κλιματική αλλαγή αλλά και τι γίνεται με την ψηφιακή μετάβαση και σε αυτή την ενότητα καταγράφονται έντονοι προβληματισμοί για τον μη επαρκή εκσυγχρονισμό.
«Επισημαίνουμε πως η ψηφιακή μετάβαση έχει μεν καταγράψει σημαντικές επιτυχίες, αλλά παραμένει περιορισμένη κυρίως στα σημεία επαφής του πολίτη με το κράτος. Αντίθετα, η ίδια η κρατική μηχανή παραμένει ουσιαστικά στην αναλογική εποχή χωρίς αξιόλογες βελτιώσεις στην εσωτερική χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας. Κρίνεται ως πιθανό σενάριο η συγκριτική ψηφιακή οπισθοχώρηση της κρατικής μηχανής σε σχέση με την υπόλοιπη οικονομία, να επιβάλει την ανάληψη υψηλών δαπανών τα επόμενα χρόνια με σκοπό την ψηφιοποίηση της εσωτερικής λειτουργίας του κράτους. Δεν μπορεί, ωστόσο, να εκτιμηθεί το χρονικό σημείο κατά το οποίο η ψηφιακή απόσταση του κράτους από τον ιδιωτικό τομέα, θα φτάσει σε τέτοιο σημείο κρίσης».
Πηγή: philenews.com
