Έχει περάσει σχεδόν ένας αιώνας από την τελευταία εισβολή στη Ρωσία από άλλη κυρίαρχη δύναμη. Αυτή ήταν η Γερμανία του Χίτλερ τον Ιούνιο του 1941 και δεν εξελίχθηκε καλά για τους Ναζί. Η στρατιωτική αποτυχία απηχούσε την εισβολή του Ναπολέοντα στις αρχές του 19ου αιώνα, ο οποίος έφτασε μέχρι τη Μόσχα αλλά αναγκάστηκε να υποχωρήσει με καταστροφικές απώλειες.
Τώρα, για πρώτη φορά στον 21ο αιώνα, μια στρατιωτική δύναμη εισβολής, η Ουκρανία, κατέχει εκατοντάδες τετραγωνικά μίλια ρωσικού εδάφους, αιχμαλωτίζει Ρώσους στρατιωτικούς και προκαλεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης και εκκενώσεις στις περιοχές Μπέλγκοροντ και Κουρσκ.
Μια εκπληκτική στροφή στον πόλεμο
Πρόκειται για μια εκπληκτική στροφή στον πόλεμο. Ο ουκρανικός στρατός, ο οποίος για μήνες φαινόταν να βρίσκεται σε δυσχερή θέση καθώς έχανε εδάφη από τον πολύ μεγαλύτερο ρωσικό στρατό, τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχει σημειώσει περισσότερα εδαφικά κέρδη από τους αντιπάλους του. Τι σημαίνει αυτό για την πορεία του πολέμου; Πώς θα εξελιχθούν τα γεγονότα κατά το υπόλοιπο του καλοκαιριού και το φθινόπωρο με φόντο τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ;
Το πρώτο και σημαντικότερο σημείο-κλειδί είναι το στρατιωτικό. Για πρώτη φορά, η Ουκρανία πραγματοποίησε αυτό που πάνω από δύο χρόνια δυτικών συμβουλών και υποστήριξης είχαν σχεδιαστεί για να τη βοηθήσουν να επιτύχει: μια πραγματική επιθετική επιχείρηση με συνδυασμένα όπλα.
Αυτό σημαίνει ότι το Κίεβο επιδεικνύει στη μάχη τον συντονισμό του πολύπλοκου και σύγχρονου χερσαίου πολέμου. Αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο τις κινήσεις του πεζικού αλλά και τα συνοδευτικά τεθωρακισμένα (άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού), το πυροβολικό (τόσο τα κινητά όσο και τα πυροβόλα μεγάλου διαμετρήματος), τον αέρα (συμπεριλαμβανομένης της αεροπορικής υποστήριξης), τον κυβερνοπόλεμο και τον πόλεμο πληροφοριών, την χρησιμοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης και τον έλεγχο των drones, τόσο στον αέρα όσο και στο έδαφος.
Χρησιμοποιώντας το σύνολο των οπλικών συστημάτων που παρέχει η Δύση, από προηγμένα drones μέχρι τα ολοκαίνουργια μαχητικά F-16, τανκς και πυραύλους ATACMS μεγάλου βεληνεκούς, οι Ουκρανοί απέδειξαν ότι μπορούν να ξεπεράσουν τους μεγαλύτερους σε αριθμό και λιγότερο ευέλικτους αντιπάλους τους. Έδειξαν επίσης την ικανότητα να παρέχουν εφοδιασμό, επικοινωνίες και ιατρικές δυνατότητες, κάτι που αποτέλεσε επανειλημμένα εμπόδιο για τους Ρώσους.
Αξιοσημείωτη ήταν επίσης η ικανότητα της Ουκρανίας να προετοιμάσει και να εκτελέσει την επιχείρηση παρά την παρουσία ρωσικών δορυφόρων και πρακτόρων πληροφοριών. Είναι πολύ πιο δύσκολο να επιτευχθεί το στοιχείο του αιφνιδιασμού σε ένα σύγχρονο πεδίο μάχης κάτω από το μάτι των σύγχρονων συστημάτων επιτήρησης, από τα drones έως τις προηγμένες δυνατότητες στον κυβερνοχώρο. Μπράβο στους Ουκρανούς σχεδιαστές της επιχείρησης.
Μηνύματα σε τρία κρίσιμα ακροατήρια
Όλα αυτά ευνοούν τους Ουκρανούς σε τρία κρίσιμα ακροατήρια. Πρώτον, και αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είναι μια πολυπόθητη “ένεση” στον άμαχο πληθυσμό της Ουκρανίας. Οι δημοσκοπήσεις των τελευταίων μηνών έχουν δείξει μια αποδυνάμωση της υποστήριξης για τον πόλεμο και μια αυξανόμενη δυσαρέσκεια για τη διεξαγωγή των μαχών από την κυβέρνηση, από τις αυξημένες απαιτήσεις επιστράτευσης μέχρι τις αποτυχίες μάχης στις ανατολικές περιοχές του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ. Η επιθετική επιχείρηση προς τη Ρωσία θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη στην Ουκρανία, όπου σχεδόν το 25% του πληθυσμού είτε έχει εγκαταλείψει τη χώρα είτε έχει εκτοπιστεί στο εσωτερικό της.
Το δεύτερο βασικό κοινό βρίσκεται στη Ρωσία. Ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διατηρεί σκληρό έλεγχο των εθνικών μέσων ενημέρωσης (και συνεπώς ελέγχει σε μεγάλο βαθμό τις ειδήσεις που λαμβάνει ο λαός του), πρόκειται για μια συγκλονιστική εξέλιξη των γεγονότων. Ολόκληρη η στρατηγική αντίληψη της σοβιετικής και στη συνέχεια της ρωσικής γεωπολιτικής από το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου ήταν να αποτραπεί μια άλλη εισβολή στη ρωσική πατρίδα.
Όταν ήμουν Ανώτατος Συμμαχικός Διοικητής του ΝΑΤΟ, πραγματοποίησα αρκετές επισκέψεις στη Ρωσία και θυμάμαι πόση εμμονή είχαν οι ένοπλες δυνάμεις τους με τις περιοχές του “εγγύς εξωτερικού” γύρω από την ίδια τη Ρωσία. Αυτά που θεωρούσαν ως γκρίζες ζώνες των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας και της Μολδαβίας, της Κεντρικής Ασίας (Καζακστάν, Τατζικιστάν, Κουρδιστάν κ.ά.), της Αρμενίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Γεωργίας καθώς και των Βαλτικών χωρών, που ήταν πλέον όλα ανεξάρτητα από τη Ρωσία. Τα έθνη του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Ανατολική Ευρώπη, άλλοτε δορυφόροι της Σοβιετικής Ένωσης, είχαν ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Έχοντας χάσει τον έλεγχο του εγγύς εξωτερικού και έχοντας εισβάλει ανόητα στην Ουκρανία, ο χειρότερος εφιάλτης του Πούτιν ξεδιπλώνεται τώρα. Οι Ουκρανοί φέρνουν στα σπίτια των Ρώσων τις συνέπειες της επίθεσης του Πούτιν με πολύ άμεσο τρόπο.
Το τρίτο και κατά κάποιο τρόπο πιο σημαντικό κοινό είναι ο υπόλοιπος κόσμος, ειδικά η Δύση. Για τους πολιτικούς ηγέτες των ΗΠΑ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ασιατικών δημοκρατιών από το Τόκιο έως τη Σεούλ και την Καμπέρα, η ουκρανική επίθεση στο εσωτερικό της Ρωσίας επικυρώνει τη στρατηγική της εκπαίδευσης, του εξοπλισμού και της παροχής συμβουλών στον ουκρανικό στρατό. Η εισβολή μπορεί επίσης να κάνει τους ηγέτες στο Πεκίνο, την Τεχεράνη και την Πιονγκγιάνγκ να αναρωτηθούν πόσο σθεναρή θα πρέπει να είναι η υποστήριξή τους προς τη Μόσχα.
Ο στρατιωτικός όρος για την ουκρανική επιχείρηση είναι “προεξοχή”. Πρόκειται στην πραγματικότητα για ένα εδαφικό εξόγκωμα που προεξέχει στις εχθρικές γραμμές και περιβάλλεται από πολλές πλευρές από έναν αντίπαλο. Πρόκειται για μια επικίνδυνη θέση, ιδιαίτερα απέναντι σε έναν μεγαλύτερο και πολύ θυμωμένο εχθρό. Φαίνεται απίθανο ότι οι Ουκρανοί θα θελήσουν να αφήσουν μια σημαντική δύναμη μάχης στο εσωτερικό της Ρωσίας για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Διαπραγματευτικό χαρτί
Αλλά η τολμηρή τους κίνηση άλλαξε τις αντιλήψεις για τη στρατιωτική επάρκεια της Ουκρανίας. Επίσης, το Κίεβο κατάφερε να αιχμαλωτίσει Ρώσους που θα μπορούσαν να αποτελέσουν διαπραγματευτικό χαρτί για τους Ουκρανούς στρατιώτες που κρατούνται από τη Μόσχα. Και αν οι Ουκρανοί μπορέσουν να διατηρήσουν τουλάχιστον κάποια από τα κέρδη τους μέχρι το φθινόπωρο, μπορεί να αποτελέσουν σημαντικό μέρος μιας διαπραγματευτικής διαδικασίας που φαίνεται πιθανή το επόμενο έτος.
Μήπως όλα αυτά σημαίνουν ότι η Ουκρανία θα προχωρήσει, κατευθυνόμενη προς τη Μόσχα, όπως η αποτυχημένη ανταρσία του Γιεβγκένι Πριγκόζιν και της οργάνωσης μισθοφόρων του Wagner; Αυτό είναι εξαιρετικά απίθανο, δεδομένου του τεράστιου μεγέθους της Ρωσίας σε σύγκριση με την Ουκρανία, αν και σίγουρα υπάρχουν παραδείγματα μικρότερων εθνών που νίκησαν πολύ μεγαλύτερα, από τις αμερικανικές αποικίες που τα έβαλαν με τη Μεγάλη Βρετανία μέχρι το Βιετνάμ που νίκησε τις ΗΠΑ.
Το πιθανότερο είναι ότι η Ουκρανία δεν θα υπερβάλει. Αντίθετα, το πολύ-πολύ να κατασκευάσει κάποιες αμυντικές γραμμές για να κρατήσει περίπου ό,τι έχει ήδη κατακτήσει. Ακόμα και αυτό θα είναι δύσκολο απέναντι σε μια αποφασιστική ρωσική στρατιωτική απάντηση, η οποία είναι βέβαιο ότι θα έρθει. Αλλά η εικόνα των ρωσικών αεροσκαφών που βομβαρδίζουν ρωσικά χωριά για να διώξουν τους Ουκρανούς στρατιώτες είναι σίγουρα μια συναρπαστική εικόνα για το Κίεβο.
Ο πόλεμος αφορά τελικά τον υπολογισμό του κινδύνου και των κερδών. Στέλνοντας 10.000 στρατιώτες και υποστηρικτικά όπλα στη Ρωσία, οι Ουκρανοί παίρνουν μεγάλο ρίσκο. Όμως τα μέχρι στιγμής κέρδη – σε όρους αιχμαλώτων, εδαφών και ηθικού – είναι ήδη σημαντικά. Μπορεί να είναι μια κίνηση που τελικά αφορά περισσότερο το τραπέζι των διαπραγματεύσεων παρά το πεδίο της μάχης, και υπό αυτή την έννοια είναι πράγματι ένα έξυπνο παιχνίδι.
*Ο James Stavridis είναι αρθρογράφος του Bloomberg Opinion, απόστρατος ναύαρχος του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ, πρώην ανώτατος συμμαχικός διοικητής του ΝΑΤΟ και επίτιμος κοσμήτορας της Σχολής Νομικής και Διπλωματίας Fletcher στο Πανεπιστήμιο Tufts. Είναι επίσης αντιπρόεδρος παγκόσμιων υποθέσεων στον Όμιλο Carlyle. Συμμετέχει στα διοικητικά συμβούλια των American Water Works, Fortinet, PreVeil, NFP, Ankura Consulting Group, Titan Holdings, Michael Baker και Neuberger Berman και έχει υπάρξει σύμβουλος στην Shield Capital, εταιρεία που επενδύει στον τομέα της κυβερνοασφάλειας.
Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν
Bloomberg Opinion
Πηγή: philenews.com
