Με τις επερχόμενες αλλαγές στον φορολογικό ορίζοντα, το σκηνικό του φορολογικού μας πλαισίου αναμένεται να αλλάξει ριζικά στο εγγύς μέλλον.
Ο συνδυασμός τωνφορολογικών εξελίξεων σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, με την επερχόμενη φορολογική μεταρρύθμιση που αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα του 2026, θα επιφέρει σωρεία αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, οι οποίες αναμένεται να έχουν ριζική επίδραση στις επιχειρήσεις.
Θα πρέπει να αναμένεται ένας φορολογικός αναβρασμός, ειδικότερα στην άμεση μεταβατική περίοδο, στην οποία οι επιχειρήσεις θα κληθούν να προσαρμοστούν στα νέα φορολογικά δεδομένα. Εκ των ουκ άνευ, η ανάγκη εξομάλυνσης των φορολογικών δεδομένων και η σταδιακή, ομαλή μετάβαση σε όποια νέα φορολογική πραγματικότητα.
Η οποιαδήποτε διατάραξη της επιχειρηματικής και οικονομικής δραστηριότητας και της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου θα πρέπει να αποτελεί κόκκινη γραμμή για το κράτος, με τη συνεχή υπενθύμιση ότι η διασφάλιση της συνέχειας, της συνέπειας, της βεβαιότητας και της σταθερότητας είναι οι ακρογωνιαίοι λίθοι ενός καλού φορολογικού συστήματος.
Συνεπώς, θα πρέπει να μιλούμε για ένα φορολογικό σύστημα το οποίο να συνάδει με τις ακόλουθες βασικές αρχές:
- υιοθετεί καλά μελετημένους φορολογικούς κανόνες που είναι συνεπείς στην εφαρμογή τους κατά τη διάρκεια της αλληλεπίδρασης μεταξύ των,
- παρέχει την απαραίτητη τόνωση για οικονομική ανάπτυξη, ενώ ταυτόχρονα συνεισφέρει σε υγιή δημόσια οικονομικά,
- διασφαλίζει την ομαλή μετάβαση μεταξύ παλιών και νέων φορολογικών κανόνων,
- είναι συνεπές στην εφαρμογή σε όλες τις επιχειρήσεις, λαμβάνοντας υπόψη παράλληλα τις ιδιαιτερότητες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των φορολογουμένων του και με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζοντας ίσους όρους ανταγωνισμού και αντισταθμίζοντας τις αντιξοότητες,
- είναι στρατηγικό και συνεπές στην προώθηση μακροπρόθεσμων επιχειρηματικών επενδύσεων,
Θα πρέπει, όμως, επίσης να γίνει αντιληπτό ότι οποιαδήποτε μέτρα, ακόμη και εάν ακολουθούν τις αρχές που προαναφέρθηκαν, δεν μπορούν να αποδώσουν εάν δεν εφαρμόζονται πρακτικά ή αν η πρακτική τους εφαρμογή έχει δυσανάλογο κόστος. Ακόμα και εάν οι όποιοι κανόνες ακολουθούν τις βασικές αρχές κατά γράμμα, το αποτέλεσμα δεν επιτυγχάνεται αν δεν εφαρμόζονται με συνοχή, με συνέπεια και με διαφάνεια.
Για παράδειγμα, δεν υπάρχει αποτελεσματική φορολογική καθημερινότητα όταν τα οποιαδήποτε καινούρια μέτρα διαφέρουν ριζικά από το προηγούμενο πλαίσιο γιατί έτσι δεν διασφαλίζεται η φορολογική συνοχή για τις επιχειρήσεις που θα τους επιτρέψει να διατηρήσουν μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην Κύπρο.
Ειδικότερα δε, διακυβεύεται η ανταγωνιστικότητα όταν τα όποια μέτρα αποδιοργανώνουν τις επιχειρήσεις και επηρεάζουν σημαντικά τις μακροπρόθεσμες προβλέψεις κερδοζημιών αλλά και ρευστότητας για τις επιχειρήσεις.
Περαιτέρω, η μη ύπαρξη κατευθυντήριων γραμμών από το Τμήμα Φορολογίας για πληθώρα θεμάτων που ανταποκρίνονται στην σημερινή πραγματικότητα και με ένα τρόπο που να συνάδει με αυτήν τη νέα πραγματικότητα (όπως για παράδειγμα ψηφιακό εμπόριο, κρυπτονομίσματα, διαδικτυακή παροχή υπηρεσιών, εξ ‘αποστάσεως εργασία) δημιουργεί περαιτέρω σύγχυση και ανασφάλεια ως προς τη συνέπεια της Κύπρου ως κέντρο παροχής υπηρεσιών.
Θα εισηγούμουν δε, όπως αντί η φορολογική μεταρρύθμιση να προβεί σε μια καθολική αλλαγή στο πλαίσιο (ή εν πάση περιπτώσει σε διασπαστικές αλλαγές), να ασχοληθεί περαιτέρω με τον εκσυγχρονισμό των νομοθεσιών που διέπουν το φορολογικό πλαίσιο. Δεν δύναται, εν έτει 2024, να θεωρούμε πως νόμοι που έχουν παραμείνει στην πλειοψηφία τους αναλλοίωτοι από τη δεκαετία του ’60 έχουν εφαρμογή στη σύγχρονη εποχή.
Και βεβαίως δεν δύναται να θεωρούμε πως είναι ιδεατή η παρερμηνεία τους ή η επέκταση της ερμηνείας τους στην προσπάθεια μας να επιτύχουμε μια αποτελεσματική εφαρμογή. Ούτε είναι αποδεκτή η αντίληψη ότι αποτελεσματική εφαρμογή είναι η επιβολή φορολογίας στη βάση «περίπου» προνοιών.
Από την άλλη, υπάρχουν πρόνοιες στο φορολογικό πλαίσιο που λειτουργούν αποτελεσματικά, θέτουν το σωστό πεδίο, και υποβοηθούν σημαντικά στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Αυτές οι πρόνοιες θα πρέπει όχι μόνο να διατηρηθούν αλλά και να ενισχυθούν κατάλληλα με σωστά εργαλεία εφαρμογής και παροχή σωστών, φορολογικών μέσων συμμόρφωσης.
Η ανάγκη για εκσυγχρονισμό των νομοθεσιών
Χρειάζεται λοιπόν εκσυγχρονισμός. Εκσυγχρονισμός προβληματικών προνοιών, με έναν τρόπο που να διατηρείται η συνέπεια στο φορολογικό σύστημα.
Συνεπώς, η όποια φορολογική μεταρρύθμιση θα πρέπει να επικεντρωθεί στον εκσυγχρονισμό όχι μόνο κάποιων φορολογικών προνοιών που έχουν απαρχαιωθεί (βλέπε τέλος χαρτοσήμων) αλλά και του πεδίου εφαρμογής τους.
Χρειάζονται κατευθυντήριες οδηγίες προς το κοινό, οι οποίες να υποβοηθούν όχι μόνο στην ερμηνεία του νόμου αλλά και του τρόπου συμμόρφωσης τους. Δεν δύναται να υπάρχουν αντικρουόμενες γνωματεύσεις χωρίς να δικαιολογούνται από τα γεγονότα, όπως ούτε γίνεται να μην υπάρχει μια διαδικασία προέγκρισης συναλλαγών έτσι ώστε οι φορολογούμενοι να προβαίνουν σε ενημερωμένες αποφάσεις.
Συνεπώς, η όποια φορολογική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να είναι μόνο αναφορικά με τις διάφορες νομοθετικές πρόνοιες και την ερμηνεία τους. Κυρίως πρέπει να είναι αλλαγή προσέγγισης στις σχέσεις του Τμήματος Φορολογίας με τους φορολογούμενους, ανάπτυξη ξεκάθαρων κατευθυντήριων γραμμών και θεσμοθέτηση διαδικασιών (με νόμο) για την καλύτερη εφαρμογή του υπάρχοντος πλαισίου.
* Principal, Φορολογικές Υπηρεσίες, KPMG Limited
Πηγή: philenews.com
