Πρόσφατα η Βουλή των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών ψήφισε τον νόμο περί προστασίας των Αμερικανών από εφαρμογές ελεγχόμενες από ξένους εχθρούς. Δεν είναι μυστικό ότι το νομοσχέδιο στοχεύει στο TikTok. Η μαζικά δημοφιλής πλατφόρμα κοινής χρήσης βίντεο ανήκει στην ByteDance με έδρα το Πεκίνο και επομένως υπόκειται στους νόμους της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και ενδεχομένως στον έλεγχο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (CPC), παρά τις διαβεβαιώσεις για το αντίθετο από στελέχη της εταιρείας.
Εάν η Γερουσία εγκρίνει το νομοσχέδιο και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν το υπογράψει ως νόμο (όπως έχει πει ότι θα έκανε), η ByteDance θα αναγκαστεί να πουλήσει το TikTok σε μια μη κινεζική εταιρεία εντός έξι μηνών ή θα αποκλειστεί από τις ΗΠΑ.
Σίγουρα, το TikTok εγκυμονεί κινδύνους για τους αμερικανούς χρήστες. Αλλά η εφαρμογή είναι μόνο ένα μικρό μέρος ενός πολύ μεγαλύτερου προβλήματος: την έλλειψη ενός θετικού μοντέλου απορρήτου δεδομένων που προστατεύει το απόρρητο και τις πολιτικές ελευθερίες.
Η αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και της ανασφάλειας χρήσης δεδομένων ως προβλήματα μόνο του TikTok εξυπηρετούν τα συμφέροντα ανταγωνιστικών εταιρειών τεχνολογίας όπως η Meta και εκείνων που επιδιώκουν να οπλίσουν τις ανησυχίες εθνικής ασφάλειας για να αποτρέψουν την εποπτεία σε όλο τον κλάδο. Κατά ειρωνικό τρόπο, κάτι τέτοιο συνδυάζεται και με τον κινεζικό ισχυρισμό ότι η αμερικανική δημοκρατία είναι απάτη, διεφθαρμένη από εταιρικά συμφέροντα και λομπίστες. Επιπλέον, θα μπορούσε να θεωρηθεί υποκριτική κίνηση καθώς οι ΗΠΑ έχουν καταδικάσει τις απαγορεύσεις πλατφορμών σε άλλες χώρες (όπως η αναστολή του Twitter το 2021 στη Νιγηρία), κάνοντας λόγο για ελευθερία έκφρασης και την πρόσβαση σε πληροφορίες ως πυλώνες της δημοκρατίας.
Η πραγματική απειλή που αντιπροσωπεύει το TikTok είναι πολύ μεγαλύτερη και πιο βαθιά ριζωμένη από ό,τι θέλουν να παραδεχτούν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ: είναι η άναρχη συλλογή και διακίνηση προσωπικών δεδομένων στην υπηρεσία του ιδιωτικού κέρδους και του κρατικού ελέγχου. Για την επίλυση αυτού του προβλήματος, οι νομοθέτες πρέπει να συνεργαστούν με την κοινωνία των πολιτών για να κάνουν ό,τι έχουν προτείνει πολλοί: να αναπτύξουν ένα θετικό μοντέλο απορρήτου δεδομένων που να εγγυάται τις πολιτικές ελευθερίες, να απαιτεί αλγοριθμική διαφάνεια και να δίνει τη δυνατότητα στους απλούς ανθρώπους να κατανοούν πώς οι εταιρικές και κυβερνητικές οντότητες χρησιμοποιούν τα δεδομένα τους. Χωρίς αυτές τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η απαγόρευση του TikTok θα είναι κάτι περισσότερο από μια κενή νίκη για ένα Κογκρέσο σε αδιέξοδο.
Ο Ααρον Γκλάσερμαν είναι ακαδημαϊκός στο Harvard Academy for International and Area Studies και συνεργάτης του Wilson Center
Η Μόνικα Γκρέκο είναι Senior Program Officer στο Open Society Foundations
