Θετικές αναμένεται να παραμείνουν το 2024 οι προοπτικές για την ελληνική κτηματαγορά με τους χώρους γραφείων και υποδoμών logistics να βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Σύμφωνα με έκθεση της συμβουλευτικής εταιρείας Danos-BNB Paribas, με βάση τις συναλλαγές του 2023, καταγράφεται μεγάλη ζήτηση για χώρους γραφείων Grade Α (σύγχρονα γραφεία σε κεντρικές περιοχές της πρωτεύουσας), με κύριο επενδυτικό μοχλό από ΑΕΕΑΠ (Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία), εταιρείες ακινήτων και private equity funds. Ειδικότερα, η τρέχουσα απόδοση (yield) είναι στο 6%-6,5% για Grade A Prime Locations, στο 7%-7,5% για Grade B prime περιοχές και στο 8%-8,5% για δευτερεύουσες Grade B τοποθεσίες.
Τιμές
Σε ό,τι αφορά τις τιμές, το μέσο ενοίκιο ανά τ.μ. για γραφεία Grade A κυμαίνεται στα 27 ευρώ ανά τ.μ., ενώ αναμένονται να προστεθούν 39.000 τ.μ. νέων γραφειακών χώρων. Κατά την Danos, υπό κατασκευή είναι νέα projects συνολικής επιφάνειας 155.000 τ.μ., με το ποσοστό κενών θέσεων να υπολογίζεται σε περίπου 10%, όπου αυτό το ποσοστό έχει φτάσει σχεδόν σε οριακά και μηδενικά επίπεδα για γραφειακούς χώρους Grade A, έναντι σχεδόν 5% το 2020-2021 και πάνω από 12% το 2015. Για χώρους Grade B+C υποχώρησε σε 15% και κάτω το 2023 έναντι 25% το 2015.
Δεδομένου ότι υπάρχει έλλειψη χώρων υψηλής ποιότητας για την ικανοποίηση της ζήτησης των επενδυτών, η οποία φαίνεται να είναι επίμονη και να αυξάνεται στη μετα-πανδημική εποχή, η έλλειψη χώρων γραφείων Grade A εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα. Σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές αγορές γραφείων, η Αθήνα προσφέρει στους επενδυτές περισσότερες ευκαιρίες για κέρδη και υψηλότερες αποδόσεις.
Εμπορικά
Σχετικά με τα εμπορικά ακίνητα, σύμφωνα πάντα με το report της Danos, η τάση παραμένει θετική ιδίως σε ό,τι αφορά τις μεγάλες εμπορικές αναπτύξεις όπως τα malls. Τα υφιστάμενα εμπορικά κέντρα δουλεύουν στο ανώτατο σημείο του Capacity, ενώ η ζήτηση παραμένει αυξανόμενη, τόσο από εγχώριους όσο και από ξένους παίκτες του λιανεμπορίου. Το μέσο ενοίκιο ανά τ.μ. στα ώριμα malls ανέρχεται σε 40 ευρώ ανά τ.μ., στα 13 ευρώ ανά τ.μ. για τα σουπερμάρκετ και στα 22 ευρώ για καταστήματα σε ανοιχτές εμπορικές αγορές. Υψηλότερα διαμορφώνονται τα ενοίκια για τα «hot» εμπορικά σημεία (Ερμού, Νότια προάστια, κέντρο της Αθήνας), όπου το μέσο ενοίκιο ανά τ.μ. κυμαίνεται μεταξύ 25 και 28 ευρώ.
Τέλος, σημειώνεται πως και η αγορά των logistics παραμένει εξαιρετικά δυναμική, με τη ζήτηση να ξεπερνά την προσφορά παρά τις σημαντικές επενδύσεις στον τομέα. Το μέσο ενοίκιο ανά τ.μ. έχει ανέλθει πλέον στα 5 ευρώ, ενώ ακόμη και οι αναπτύξεις σε δευτερεύουσες αγορές εξασφαλίζουν μίσθωμα της τάξης των 4 ευρώ/τ.μ. Οι συνολικές επενδύσεις στη συγκεκριμένη αγορά το 2023 υπολογίζονται σε 126 εκατ. ευρώ ενώ υπό κατασκευή βρίσκονται επιπλέον 95.000 τ.μ. αποθηκών.
