Σε νέα βάση θα καταβάλλεται εφεξής το επίδομα ανεργίας καθώς επέρχονται σημαντικές αλλαγές. Σύμφωνα με την υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Δόμνα Μιχαηλίδου, στόχος του υπουργείου είναι να αυξηθούν η ανταποδοτικότητα και η δικαιοσύνη στο επίδομα ανεργίας, καθώς και να υπάρξει ενοποίηση των επιδομάτων ανεργίας. Βασικός στόχος του νέου πλαισίου που θα διέπει το επίδομα ανεργίας είναι η σύνδεση αυτού με τον πρότερο εργασιακό μισθό και ασφαλιστικό βίο του ανέργου.
Συγκεκριμένα, θα προβλέπεται ότι το πρώτο χρονικό διάστημα μετά την απόλυση θα δίδεται στον άνεργο αυξημένο ποσό επιδόματος – πιο κοντά στον μισθό του – το οποίο θα καταβάλλεται για 6 μήνες και στη συνέχεια θα πέφτει σταδιακά στο σημερινό όριο των 479 ευρώ τον μήνα.
Σήμερα όλοι ανεξαιρέτως οι άνεργοι που παίρνουν επίδομα από τη ΔΥΠΑ λαμβάνουν το ίδιο ποσό των 479 ευρώ είτε πλήρωσαν εισφορές υπέρ ανεργίας για 35 χρόνια είτε για 1 χρόνο. Για παράδειγμα, εργαζόμενος για 35 χρόνια στον ιδιωτικό τομέα ως μισθωτός, με μέσο όρο αποδοχών 3.000 ευρώ, έχει πληρώσει κατά μέσο όρο 45.000 ευρώ σε εισφορές ανεργίας (δικές του και του εργοδότη). Αντίστοιχα, ένας εργαζόμενος με μισθό 780 ευρώ που συμπληρώνει 2 χρόνια εργασίας έχει καταβάλει περίπου 700 ευρώ εισφορές υπέρ ανεργίας. Με το καθεστώς επιδότησης που ισχύει σήμερα και οι δυο εργαζόμενοι αν μείνουν άνεργοι θα πάρουν το ίδιο επίδομα ανεργίας με 479 ευρώ μηνιαίως.
Ετσι εντός του Μαρτίου αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο που θα προβλέπει την αλλαγή του ποσού και των προϋποθέσεων λήψης του επιδόματος ανεργίας της ΔΥΠΑ. Στην πρώτη φάση θα υλοποιηθεί σε πιλοτικό στάδιο για 5.000 ως 10.000 ανέργους και προς το τέλος του 2024 θα εφαρμοστεί για το σύνολο των ανέργων.
Τι προβλέπεται
Σύμφωνα με τα σενάρια που επεξεργάζονται οι αρμόδιοι, το επίδομα ανεργίας θα απαρτίζεται από τρία διακριτά μέρη:
Ενα «σταθερό» μέρος, το οποίο θα λαμβάνουν όλοι όσοι έχουν την ελάχιστη προϋπόθεση ένταξης. Το ύψος του θα εξαρτάται από τον εκάστοτε νόμιμο κατώτατο μισθό, σήμερα το ποσοστό του επιδόματος ανέρχεται στο 55% του κατώτατου μισθού, 479 ευρώ τον μήνα. Το επίδομα μπορεί να φτάνει και το 70% του κατώτατου μισθού το πρώτο τρίμηνο και να βαίνει μειούμενο μέχρι ο άνεργος να συμπληρώσει τους 12 μήνες.
Ενα «μεταβλητό» μέρος, το οποίο θα λαμβάνουν για 12 μήνες κατ’ ανώτατο όριο μόνο όσοι έχουν περισσότερες ασφαλιστικές προϋποθέσεις και άρα θα έχουν συνεισφέρει περισσότερα στο ασφαλιστικό σύστημα σε ένα ευρύτερο χρονικό διάστημα. Ο υπολογισμός του θα συναρτάται με την ασφαλιστική ιστορία και το ύψος των προηγούμενων αποδοχών, ώστε να είναι πιο δίκαιο και ανταποδοτικό.
Επιπλέον επιπρόσθετες παροχές σε συγκεκριμένες ομάδες ανέργων, όπως: δώρα Χριστουγέννων/Πάσχα, προσαυξήσεις ανά προστατευόμενο μέλος, προσαυξήσεις για μονογονεϊκές οικογένειες.
To ύψος του επιδόματος που θα λαμβάνει ο άνεργος θα εξαρτάται από δυο βασικές προϋποθέσεις: το διάστημα που καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές ως εργαζόμενος και το ύψος του μισθού του.
Ανώτατο όριο
Το νέο επίδομα ανεργίας δεν θα μπορεί να υπερβαίνει ένα ανώτατο όριο που αναμένεται να καθοριστεί, λαμβανομένων υπόψη και των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν από τη μελέτη του ΟΟΣΑ. Σύμφωνα με τον έως τώρα σχεδιασμό, συνολικά έχει υπολογιστεί ότι το ύψος του ετήσιου επιδόματος δεν θα είναι χαμηλότερο από το επίδομα που χορηγείται με το ισχύον σύστημα, ωστόσο για κάποιους θα είναι μεγαλύτερο.
Στο νέο αυξημένο επίδομα ανεργίας αναμένεται να συγχωνευτεί το επίδομα των 200 ευρώ που καταβάλλεται για τους μακροχρόνια ανέργους (άνω των 12 μηνών). Το νέο επίδομα θα ξεκινήσει να καταβάλλεται πιλοτικά σε κάποιες περιοχές και σύμφωνα με την υπουργό Εργασίας Δόμνα Μιχαηλίδου θα εφαρμοστεί εντός του 2024 κλιμακωτά σε ορισμένες περιοχές της χώρας.
