Λίγες ημέρες μόνο πριν από την ένταξη της ναυτιλίας στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2024, οι ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών (Liners) επιβεβαίωσαν με ανακοινώσεις τους ότι θα μετακυλίσουν το κόστος της αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στους φορτωτές και τους διαμεταφορείς ή πράκτορες μεταφοράς εμπορευμάτων και εν τέλει στους καταναλωτές. Το ΣΕΔΕ θα επηρεάσει σχεδόν το 40% του στόλου των liners, των ναυτιλιακών που μεταφέρουν εμπορευματοκιβώτια, εκτιμά η Alphaliner.
Οι προσαυξήσεις στους ναύλους (επίναυλος) είναι χαμηλότερες στις γραμμές Ασίας – Μεσογείου που αφορούν και τη χώρα μας και ακριβότερες στις υπόλοιπες. Ειδικότερα ο επίναυλοςθα κυμαίνεται μεταξύ 11-23 ευρώ στη γραμμή από Ασία για Μεσόγειο, 20-28 ευρώ από Ασία για Βόρεια Ευρώπη, 24-46 ευρώ από Ευρώπη για Βόρεια Αμερική και 16-35 ευρώ για εσωτερικά δρομολόγια εντός της ΕΕ. Η ένταξη της ναυτιλίας στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ θα επιφέρει ευρείες αλλαγές στις στρατηγικές καυσίμων στην Ευρώπη, αναγκάζοντας τις ναυτιλιακές να σταθμίσουν τα οφέλη της αγοράς δικαιωμάτων άνθρακα έναντι της μείωσης των εκπομπών.
Τα στοιχεία της Alphaliner δείχνουν ότι τουλάχιστον 10,5 εκατ. teu της παγκόσμιας μεταφορικής ικανότητας εμπορευματοκιβωτίων, που αντιστοιχεί σε περισσότερο απότο 37% του στόλου, πρόκειται να επηρεαστούν από τη νέα ευρωπαϊκή ρύθμιση.
Η πλειονότητα της χωρητικότητας που επηρεάζεται αφορά το εμπόριο Απω Ανατολής – Ευρώπης, όπου περίπου 5,7 εκατ. teu μεταφορικής ικανότητας εξυπηρετoύν σήμερα τη διαδρομή. Οι υπερατλαντικές και ενδοευρωπαϊκές μεταφορές αντιπροσωπεύουν περίπου 1,1 εκατ. teu χωρητικότητας εκάστη.
Ευρωπαϊκά λιμάνια
Το σύστημα ΣΕΔΕ θα εφαρμόζεται σε όλα τα ταξίδια εντός της ΕΕ, καθώς και σε ταξίδια από και προς Ευρώπη, με την Ενωση να υποστηρίζει ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα αποφυγής κάποιων ευρωπαϊκών λιμανιών από τις ναυτιλιακές. Υπενθυμίζεται ότι για τον σκοπό αυτόν η ΕΕ ανακοίνωσε ότι τα λιμάνια East Port Said της Αιγύπτου και Tanger Med του Μαρόκου χαρακτηρίζονται «γειτονικός λιμένας μεταφόρτωσης εμπορευματοκιβωτίων» και εμπίπτουν στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου της ΕΕ (ΣΕΔΕ). Με τις ναυτιλιακές να επιβεβαιώνουν ότι θα μετακυλίσουν το κόστος της αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στους φορτωτές και τους διαμεταφορείς, ανακοίνωσαν τώρα τον επίναυλο (προσαυξήσεις) για το πρώτο τρίμηνο του 2024, αποκαλύπτοντας μεγάλες διαφορές. Μια σύγκριση της Alphaliner δείχνει ότι η Cosco Shipping είναι η πιο ακριβή από τις τέσσερις μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες, χρεώνοντας την υψηλότερη προσαύξηση σε τρεις από τις τέσσερις κύριες θαλάσσιες διαδρομές.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη μελέτη της Alphaliner, η Cosco στη γραμμή Ασία – Ευρώπη όρισε επίναυλο 28 ευρώ ανά teu, στη γραμμή Ευρώπη – Βόρεια Αμερική 42 ευρώ ανά teu, στην ενδοευρωπαϊκή γραμμή 29 ευρώ ανά teu και στη γραμμή Ασία – Μεσόγειο 19 ευρώ ανά teu. Η χρέωση στη συγκεκριμένη γραμμή είναι χαμηλότερη από τη χρέωση της CMA CGM (20 ευρώ ανά teu) αλλά υψηλότερη από τις χρεώσεις των MSC (17 ευρώ ανά teu) και Maersk (11 ευρώ ανά teu).
Οι φθηνότερες
Η MSC και η Maersk εμφανίζονται οι φθηνότερες μεταξύ των τεσσάρων μεγάλων ναυτιλιακών. Παρά τις αρχικές ενδείξεις της Maersk για πιθανή εισφορά 70 ευρώ ανά feu στο εμπόριο Ασίας – Ευρώπης, ο δανέζικος ναυτιλιακός γίγαντας στη συνέχεια αναθεώρησε το ποσό αυτό σε 42 EUR ανά feu (21 EUR ανά teu) και είναι πλέον ένας από τους «φθηνότερους» στην αγορά. Αντίθετα, η Hapag-Lloyd αναθεώρησε προς τα πάνω τις χρεώσεις, λέγοντας ότι οι προηγούμενες υποθέσεις ήταν υπερβολικά αισιόδοξες. Οι ναυλωτές που χρησιμοποιούν τις «πράσινες» υπηρεσίες των Liners, όπως το ECO Delivery της Maersk ή το Green Ship της Hapag Lloyd, δεν θα υπόκεινται στις προσαυξήσεις.
Η ναυτιλία (όλων των τύπων) προβλέπεται να αντιπροσωπεύει περίπου το 5% της ευρωπαϊκής αγοράς δικαιωμάτων, ενώ οι τιμές θα υπόκεινται στις ευρύτερες τάσεις της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας, καθώς η ζήτηση προσαρμόζεται στη χρήση καυσίμων. Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει επίσημη αντίδραση των ναυλωτών στις προσαυξήσεις.
