Η φορολογική μεταρρύθμιση που ανακοινώθηκε πρόσφατα ως προϊόν συνεργασίας της Κυβέρνησης και του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών (ΚΟΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου κινείται προς την ορθή κατεύθυνση, πλην όμως είναι ελλειμματική και απέχει πολύ από τον τίτλο που της δόθηκε ως «ολοκληρωμένος φορολογικός μετασχηματισμός».
Ουσιαστικά είναι μια φορομεταρρύθμιση που αφορά τη φορολόγηση του εισοδήματος των φυσικών προσώπων και των εταιρειών.
Ως προς τα θετικά στοιχεία αναφέρεται η φορολόγηση του εισοδήματος των φυσικών προσώπων, λαμβάνοντας υπόψη τη σύνθεση της οικογένειας, αποκαθιστώντας μια αδικία 23 ετών, αφού είναι γνωστό πως, με την προηγούμενη φορομεταρρύθμιση του 2002, ευνοήθηκαν οι άγαμοι και τιμωρήθηκαν οι οικογένειες. Ηθελημένα ή άλλως πως, αυτό συνέβηκε τότε με την ανοχή και τη σύμφωνη γνώμη όλων των πολιτικών δυνάμεων που ψήφισαν στο Κοινοβούλιο τα σχετικά νομοθετήματα.
Το ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα
Η σημερινή μεταρρύθμιση θα ήταν πολύ καλύτερη για τις οικογένειες, αν στη φορολόγηση των φυσικών προσώπων εφαρμοζόταν ο τύπος του ισοδύναμου οικογενειακού εισοδήματος (γνωστός διεθνής στατιστικός όρος), που λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τη σύνθεση της οικογένειας αλλά και τις ηλικίες των μελών της και αυτό έχει τη δική του ξεχωριστή σημασία.
Η εισήγηση αυτή, από όσα καλά γνωρίζω, υποβλήθηκε γραπτώς τόσο προς το ΚΟΕ του Πανεπιστημίου Κύπρου, όσο και προς την Κυβέρνηση, όμως, παρά τη φορολογική δικαιοσύνη που δημιουργεί, δεν υιοθετήθηκε.
Οι νέες φοροελαφρύνσεις και διαφοροποιήσεις που ανακοινώθηκαν δεν αφορούν και δεν ενδιαφέρουν τις χιλιάδες των εργαζομένων που οι μισθοί τους βρίσκονται κάτω από το υφιστάμενο αφορολόγητο ποσό των €19.500. Αυτοί οι άνθρωποι δεν πληρώνουν φόρους (άμεση φορολογία) αλλά πληρώνουν ΦΠΑ και φόρους κατανάλωσης, που σύντομα θα αυξηθούν λόγω επιβολής νέων πράσινων φορολογιών.
Αυτός ο κόσμος που είναι κάτω από το αφορολόγητο όριο ανέρχεται σε πέραν του 40% του συνόλου των εργαζομένων. Και όλοι αυτοί δεν είναι απλοί ανειδίκευτοι εργάτες αλλά εργαζόμενοι με προσόντα στην ξενοδοχειακή βιομηχανία, στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, αλιεία, δασονομία), στη μεταποίηση, κ.λ.π.
Η φοροδιαφυγή
Τώρα, όσον αφορά τον τίτλο περί «ολοκληρωμένου φορολογικού μετασχηματισμού», αυτός δεν ανταποκρίνεται καθόλου στην πραγματικότητα, αφού από τη φορομεταρρύθμιση απουσιάζουν ζητήματα και θέματα που θα έπρεπε να κατέχουν πρωτεύουσα και κυρίαρχη θέση σε μια μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος.
Δεν νοείται ολοκληρωμένος φορο-μετασχηματισμός όταν απουσιάζει το κεφάλαιο της φοροδιαφυγής. Απουσιάζουν μέτρα πάταξης της φοροδιαφυγής – φοροαποφυγής, τη στιγμή που το φαινόμενο αυτό για κάποιους στην Κύπρο έγινε εθνικό σπορ (βλέπε ποδοσφαιρικά σωματεία και όχι μόνο).
Ως μέτρα πάταξης της φοροδιαφυγής θα έπρεπε στα πλαίσια της φορομεταρρύθμισης να ανακοινώνονταν τα εξής τρία μέτρα:
(α) Η μη καταβολή στο κράτος επιβεβαιωμένου φόρου εισοδήματος να καταστεί ποινικό αδίκημα, όπως συμβαίνει και με τον ΦΠΑ.
(β) Για να αποφευχθούν τα φαινόμενα (και δεν είναι λίγα) της κατακράτησης του ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις θα πρέπει να καταβάλλεται απευθείας στο κράτος. Με τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας, όλα γίνονται. Η τρίμηνη περίοδος καταβολής του ΦΠΑ που παρέχεται στις επιχειρήσεις είναι πολύ μεγάλη.
(γ) Να δίδεται κατά καιρούς στη δημοσιότητα ο φορολογικός κατάλογος με τους επώνυμους και συστηματικούς φοροφυγάδες. Γνωστοποίησαν ποδοσφαιρικά σωματεία που έχουν φορολογικές οφειλές, ενώ πρέπει η δημόσια διαπόμπευση να είναι για όλους που υποπίπτουν στα συγκεκριμένα αδικήματα.
Αλήθεια, ποια είναι τα 100 νομικά και φυσικά πρόσωπα που στο πρόσφατο παρελθόν έλαβαν επιστολή από τον Έφορο Φορολογίας γιατί κατακρατούν έκαστος ΦΠΑ που ξεπερνά το €1εκ. Αλήθεια, ποιοι είναι αυτοί που κάνουν επιχειρήσεις με χρήματα που δεν τους ανήκουν;
Απουσιάζουν επίσης από τη φορολογική μεταρρύθμιση μέτρα για την αύξηση της εισπραξιμότητας των φόρων, την ώρα που οι καθυστερημένοι φόροι προς το κράτος ξεπερνούν τα €3 δισ.
ΦΠΑ – καύσιμα
Δεν νοείται ολοκληρωμένος φορο-μετασχηματισμός όταν δεν ασχολήθηκε με θέματα που αφορούν τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (π.χ. κατακράτησή του σκόπιμα ή άλλως πώς από εταιρείες), όπως δεν ασχολήθηκε φυσικά με το τεράστιο κεφάλαιο της φορολογίας των καυσίμων, όπου τα 2/3 της τελικής τιμής είναι φόροι.
Όταν υποδείχθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο στο Κέντρο Οικονομικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κύπρου ότι πρέπει να ασχοληθεί και με αυτά τα ζητήματα, η απάντηση ήταν ότι τα θέματα αυτά δεν ήταν μέσα στους όρους εντολής που τους δόθηκαν από την Κυβέρνηση. Άρα, ο φορολογικός σχεδιασμός έγινε με παραγγελία της Κυβέρνησης προς το πανεπιστήμιο.
Ό,τι και να συμβαίνει ή ό,τι και να συνέβηκε, πρέπει το κεφάλαιο της φορολογίας των καυσίμων να τύχει σοβαρής διαχείρισης από το Υπουργείο Οικονομικών, γιατί δεν νοείται σε μια χώρα που απουσιάζουν οι δημόσιες φθηνές συγκοινωνίες τα 2/3 της τιμής των καυσίμων να είναι φόροι.
Πρόκειται για ένα κορυφαίο ζήτημα, που κτυπά αλύπητα τα πορτοφόλια των καταναλωτών και το οποίο τα τελευταία είκοσι, τουλάχιστον, χρόνια μεταβιβάζεται ως σκυτάλη ανικανότητας από τη μία Κυβέρνηση στην άλλη.
Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη και επιχειρείν
Και κάτι τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό: ΗΚυβέρνηση Χριστοδουλίδη, που ορθά επιδιώκει την αλλαγή και το κάτι διαφορετικό, κάνει το ίδιο λάθος με όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις.
Για χάρη του επιχειρείν μειώνει το φορολογικό φορτίο των επιχειρήσεων (με τη νέα φορομεταρρύθμιση κατά 8%, όπως ανακοινώθηκε), χωρίς να εξασφαλίζει κάτι συγκεκριμένο από την εργοδοτική πλευρά. Το ίδιο λάθος διέπραξε και με την απόφαση για κατάργηση του τέλους των €350, που οι επιχειρήσεις ήταν υποχρεωμένες με βάση νομοθεσία να καταβάλλουν στο κράτος ως τέλος αλληλεγγύης.
Τώρα που τους αφαιρεί ένα φορολογικό βάρος της τάξης του 8%, θα έπρεπε να εξασφαλίσει εκ των προτέρων π.χ. τη συναίνεσή τους για αύξηση του Εθνικού Κατώτατου Μισθού, που από τον Γεννάρη του 2026 θα πρέπει, για να είναι δίκαιος, να αυξηθεί (σας λέμε από τώρα προκαταβολικά) από τα €1,000 στα €1,100 και βάλε, τουλάχιστον.
Αν η Κυβέρνηση, που σήμερα φορο-ελαφρύνει τους εργοδότες, νομίζει ότι θα συναινέσουν εύκολα είτε στο θέμα της ΑΤΑ είτε του Εθνικού Κατώτατου Μισθού, πλανάται πλάνην οικτρά. Αυτό δείχνει η ως τώρα τακτική και συμπεριφορά των εργοδοτών.
Ίδωμεν… και μακάρι να διαψευσθώ τους προσεχείς μήνες, όταν θα έχουμε τις διαπραγματεύσεις (Κυβέρνησης, εργοδοτών και συντεχνιών) και για τα δύο πιο πάνω ζητήματα.
* Οικονομολόγος – Δημοσιογράφος
Πηγή: philenews.com
