Οκτώβριος – Μηνάς πρόληψης και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του μαστού
Η Δρ. Γαλάτεια Σκουρουμούνη, Ιατρός Ακτινολόγος της Πολυκλινικής ΥΓΕΙΑ, με εξειδίκευση στην απεικόνιση μαστού, απαντά στις ερωτήσεις του Insider σχετικά με την υγεία του μαστού και τον προληπτικό έλεγχο, με επίκεντρο τη μαστογραφία.
Ποιες διαθέσιμες απεικονιστικές μέθοδοι υπάρχουν για την εξέταση του μαστού;
◗ Ψηφιακή μαστογραφία
◗ Ψηφιακή τομοσύνθεση
◗ Υπερηχογράφημα μαστών (με, ή χωρίς ελαστογραφία)
◗ Ψηφιακή μαστογραφία με ενδοφλέβιο σκιαγραφικό
◗ Μαγνητική μαστογραφία με ενδοφλέβιο σκιαγραφικό
Από ποια ηλικία χρειάζεται μια γυναίκα να ξεκινήσει να ελέγχεται;
Κατά την άποψη μου, η κάθε γυναίκα πρέπει να έχει τον κλινικό της ιατρό, ειδικό στα θέματα του μαστού (είτε αυτός είναι χειρουργός είτε γυναικολόγος), με τον οποίο να συζητούν για τον κατάλληλο χρόνο έναρξης των ελέγχων, ανάλογα με το ιστορικό και τους ατομικούς παράγοντες κινδύνου.
Ένα γενικό πλάνο παρακολούθησης είναι το εξής:
• Αυτοεξέταση μαστού: Οι γυναίκες μπορούν να ξεκινήσουν την αυτοεξέταση του μαστού από την ηλικία των 20 ετών. Η αυτοεξέταση περιλαμβάνει την παρατήρηση και ψηλάφηση του μαστού για τυχόν αλλαγές, όπως ογκίδια, διόγκωση ή αλλαγές στο χρώμα και την υφή του δέρματος.
• Ψηλάφηση από κλινικό ιατρό: Οι γυναίκες ηλικίας 20-30 ετών μπορούν να εξετάζονται από τον κλινικό τους ιατρό (συνήθως γυναικολόγο ή χειρούργο) ανά 2-3 έτη, ενώ μετά τα 30 έτη η κλινική εξέταση προτείνεται ετησίως.
• Μαστογραφία: Η πρώτη μαστογραφία ή μαστογραφία αναφοράς θα πρέπει να γίνεται μεταξύ 35 και 40 ετών. Για τις γυναίκες άνω των 40 ετών, η μαστογραφία πρέπει να επαναλαμβάνεται ετησίως.
Πώς μπορώ να ξέρω αν διατρέχω υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του μαστού;
Το Αμερικανικό Κολλέγιο Ακτινολογίας (ACR) προτείνει τον υπολογισμό κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού σε όλες τις γυναίκες, μέχρι την ηλικία των 25 ετών, για σκοπούς εξατομίκευσης του προληπτικού ελέγχου.
Ενώ η ακριβής αιτιολογία της δημιουργίας καρκίνου του μαστού είναι ακόμη άγνωστη, έχουν ταυτοποιηθεί αρκετοί παράγοντες κινδύνου. Οι κατηγορίες κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού είναι τρεις και αυτές διαμορφώνονται από μαθηματικά
μοντέλα υπολογισμού, ως εξής: Χαμηλός Κίνδυνος, Μέσος Κίνδυνος και Υψηλός Κίνδυνος.
Οι γυναίκες που ανήκουν στην κατηγορία Υψηλού Κινδύνου έχουν κατά περίπτωση διαφορετικό πλάνο παρακολούθησης. Για παράδειγμα: Γυναίκες με γονιδιακές μεταλλάξεις (π.χ. BRCA 1, BRCA 2, ATM, CHEK2 και άλλες) ή γυναίκες με κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού μεγαλύτερο, ή ίσο του 20%, πρέπει να υποβάλλονται σε Μαγνητική Μαστογραφία από την ηλικία των 25-30 ετών και ακολούθως σε Μαστογραφία κάθε χρόνο με, ή χωρίς Τομοσύνθεση.
Γιατί η μαστογραφία εξακολουθεί να θεωρείται η μέθοδος επιλογής για τον προληπτικό έλεγχο;
Η ψηφιακή μαστογραφία εξακολουθεί να θεωρείται η μέθοδος επιλογής για τη διενέργεια του προληπτικού ελέγχου στις γυναίκες χωρίς συμπτώματα και όχι υψηλού κινδύνου. 
Γι’ αυτό υπάρχουν διάφοροι λόγοι:
1. Ανίχνευση σε πρώιμο στάδιο: Η μαστογραφία μπορεί να εντοπίσει βλάβες στον μαστό, όπως μικροσκοπικά ογκίδια ή αποτιτανώσεις, πολύ πριν αυτές γίνουν ψηλαφητές ή προκαλέσουν συμπτώματα. Αυτό επιτρέπει την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου, όταν είναι πιο εύκολο να αντιμετωπισθεί και υπάρχουν καλύτερες πιθανότητες ίασης.
2. Ακρίβεια και αξιοπιστία: Αν και καμία μέθοδος δεν είναι τέλεια, η μαστογραφία έχει αποδειχθεί αξιόπιστη για την ανίχνευση κακοήθων όγκων, ιδιαίτερα σε γυναίκες άνω των 40 ετών. Οι σύγχρονες ψηφιακές μαστογραφίες με τομοσύνθεση είναι ακόμα πιο ακριβείς, ειδικά για γυναίκες με πυκνό μαστό.
3. Μείωση θνησιμότητας: Έχει αποδειχθεί μέσω μεγάλων μελετών ότι η τακτική χρήση της μαστογραφίας συμβάλλει στη μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού, καθώς εντοπίζει τον καρκίνο σε πιο πρώιμα στάδια, όπου η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική.
4. Ευρεία διαθεσιμότητα και αποδεδειγμένη χρήση: Η μαστογραφία είναι μια δοκιμασμένη μέθοδος που χρησιμοποιείται ευρέως σεπολλά μέρη του κόσμου, με σαφείς οδηγίεςγια τον τρόπο διεξαγωγής της και για τηνπαρακολούθηση των ευρημάτων.
Παρά τις άλλες αναδυόμενες τεχνολογίες και την ευρεία πλέον χρήση της μαγνητικής μαστογραφίας και των υπερήχων, η μαστογραφία παραμένει η πρώτη επιλογή λόγω του συνδυασμού κόστους, αποτελεσματικότητας και αποδεδειγμένης μείωσης της θνησιμότητας.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της τομοσύνθεσης του μαστού;
Η τομοσύνθεση του μαστού (ή ψηφιακή τομοσύνθεση μαστού – DBT, ή 3D Μαστογραφία) είναι μια προηγμένη μορφή μαστογραφίας που δημιουργεί μια τρισδιάστατη εικόνα του μαστού, προσφέροντας μεγαλύτερη ακρίβεια στον εντοπισμό ανωμαλιών.
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, η ακτινολογική συσκευή κινείται σε ένα τόξο γύρω από τον μαστό και λαμβάνει πολλαπλές εικόνες από διάφορες γωνίες. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς. Χρησιμοποιείται είτε ως συμπληρωματική μέθοδος στην κλασική μαστογραφία είτε ως βασική μέθοδος για τον προληπτικό έλεγχο.
Στο δικό μας τμήμα χρησιμοποιούμε πάντοτε την τομοσύνθεση, σε συνδυασμό με τη μαστογραφία, εφόσον το ποσοστό ακτινοβολίας δεν διαφέρει ουσιαστικά και ο συνδυασμός των δύο προσφέρει μεγαλύτερη ακρίβεια.
Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα ευρήματα σε μια μαστογραφία, που δεν σχετίζονται με καρκίνο και πώς αντιμετωπίζονται;
Σε μια μαστογραφία υπάρχουν αρκετά ευρήματα που μπορεί να μοιάζουν ανησυχητικά, αλλά συχνά δεν σχετίζονται με καρκίνο.
Καλοήθεις παθήσεις μαστού περιλαμβάνουν τις κύστεις, τα ινοαδενώματα, τις καλοήθεις αποτιτανώσεις, τις γαλακτοκήλες, τις ινοκυστικές αλλοιώσεις ή ακόμα και αλλοιώσεις λόγω τραυματισμού ή προηγούμενης επέμβασης.
Τα περισσότερα ευρήματα στη μαστογραφία είναι καλοήθη. Ωστόσο, είναι ση- μαντικό να γίνονται περαιτέρω εξετάσεις (όπως υπερηχογράφημα ή βιοψία) όταν υπάρχει αβεβαιότητα ή για να επιβεβαιωθεί η φύση αυτών των ευρημάτων. Η τακτική παρακολούθηση είναι επίσης σημαντική για να διασφαλιστεί ότι τα ευρήματα παραμένουν σταθερά με την πάροδο του χρόνου.
Υπάρχουν συγκεκριμένες κατευθυντήριες οδηγίες για τις γυναίκες που έχουν εμφυτεύματα μαστού και χρειάζονται μαστογραφία;
Η μαστογραφία για γυναίκες με εμφυτεύματα είναι ασφαλής, ωστόσο πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η συμπίεση των μαστών είναι περιορισμένη για να αποφευχθεί η βλάβη στα εμφυτεύματα.
Επίσης, λόγω του ότι τα εμφυτεύματα μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα της εικόνας, πραγματοποιείται ειδική τεχνική απεικόνισης (Eklund ή Push-back τεχνική) κατά την οποία το εμφύτευμα διαχωρίζεται από τον μαστικό ιστό, επιτρέποντας καλύτερη απεικόνιση του μαστού. Επίσης, ορισμένες φορές πραγματοποιούνται περισσότερες λήψεις (4 λήψεις ανά μαστό, 2 λήψεις με το εμφύτευμα και 2 με την τεχνική Eklund), για να εξασφαλιστεί η καλύτερη απεικόνιση του μαστού.
Οι κατευθυντήριες οδηγίες για τη συχνότητα των μαστογραφιών σε γυναίκες με εμφυτεύματα είναι οι ίδιες με αυτές για τις γυναίκες χωρίς εμφυτεύματα. Εάν υπάρχει υπόνοια ρήξης των ενθεμάτων, τότε προτείνεται περαιτέρω έλεγχος με υπερηχογράφημα ή/και μαγνητική μαστογραφία.
Με ποια κριτήρια να επιλέγουμε το κέντρο που θα κάνουμε μαστογραφία; Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληροί;
Η επιλογή του κατάλληλου κέντρου για τη Μαστογραφία είναι σημαντική για την ποιότητα των αποτελεσμάτων και την αξιοπιστία της διάγνωσης.
Η χρήση εγκεκριμένων και σύγχρονων μηχανημάτων Μαστογραφίας, καθώς και η ύπαρξη έμπειρου προσωπικού, είναι βασικά στοιχεία. Είναι σημαντικό οι ακτινολόγοι που διενεργούν και ερμηνεύουν τις μαστογραφίες να έχουν εξειδίκευση στον τομέα του μαστού και εμπειρία στη διάγνωση καρκίνου του μαστού. Ιδανικά, το κέντρο θα πρέπει να προσφέρει ψηφιακή Μαστογραφία ή ακόμα καλύτερα τομοσύνθεση μαστού (3D Μαστογραφία), που παρέχει πιο λεπτομερείς και ακριβείς εικόνες, ιδιαίτερα για γυναίκες με πυκνούς μαστούς.
Αν έχετε πυκνούς μαστούς ή είστε σε ομάδα υψηλού κινδύνου είναι καλό να επιλέξετε ένα κέντρο που προσφέρει επιπλέον εξετάσεις, όπως υπερηχογράφημα και ελαστογραφία μαστών, ή/και Μαγνητική Μαστογραφία.
Εάν υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω εξετάσεις, το κέντρο πρέπει να παρέχει αυτές τις επιλογές ή να έχει συνεργασία με άλλα εξειδικευμένα κέντρα. Η επιλογή του σωστού κέντρου για μαστογραφία, με εξειδικευμένους ακτινολόγους και σύγχρονο εξοπλισμό είναι κρίσιμη για την έγκαιρη και ακριβή διάγνωση του καρκίνου του μαστού.
Πηγή: philenews.com
