Με τους παγκόσμιους ηγέτες να συγκεντρώνονται στο Ντουμπάι για τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP28), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποκάλυψαν τηνεγκατάσταση παραγωγής ενέργειας από απόβλητα (WTE) με την υψηλότερη ισχύ. Το εργοστάσιο έχει σχεδιαστεί για να επεξεργάζεται 2 εκατομμύρια μετρικούς τόνους αστικών απορριμμάτων ετησίως, παράγοντας αρκετή ηλεκτρική ενέργεια για να τροφοδοτήσει 120.000 νοικοκυριά ετησίως με την αποτέφρωση των απορριπτόμενων υλικών. Παραδόξως, είναι ταυτόχρονα μια καινοτομία αιχμής και μια στρατηγική από το παρελθόν. Η εγκατάσταση του Ντουμπάι είναι ένα από ταχιλιάδες έργα WTE που ολοκληρώθηκαν πρόσφατα, ή είναι υπό κατασκευή ή έχουν σχεδιαστεί.
Οι τεχνολογίες WTE συνεχίζουν να βελτιώνονται, ιδιαίτερα στη μείωση των εκπομπών ρύπων. Ωστόσο, οι παραλληλισμοί μεταξύ του τέλους του 19ου αιώνα και του σήμερα είναι εντυπωσιακοί. Το 1888, ο Σ.Σ. Κίλβινγκτον, τότε πρόεδρος της Αμερικανικής Ενωσης Δημόσιας Υγείας, εκφώνησε παθιασμένη ομιλία στην οποία προέβλεψε μια μετάβαση από μια «εποχή σχηματισμού βρωμιάς» σε μια «εποχή καταστροφής βρωμιάς».
Περισσότερα από 130 χρόνια αργότερα ο σεΐχης Χαμντάν μπιν Μοχάμεντ αλ Μακτούμ, ο διάδοχος του Ντουμπάι, απηχούσε την αισιοδοξία του Κίλβινγκτον καθώς εγκαινίαζε τη νέα εγκατάσταση WTE των ΗΑΕ. Τονίζοντας την ικανότητα του εργοστασίου να επεξεργάζεται εκατομμύρια τόνους απορριμμάτων «χωρίς καμία δυσμενή περιβαλλοντική επίπτωση», ο Αλ Μακτούμ επαίνεσε τον ρόλο του εργοστασίου στην προώθηση «ενός φωτεινότερου και πιο βιώσιμου μέλλοντος».
Καθώς η κρίση των απορριμμάτων γίνεται ολοένα και πιο ορατή, με βουνά από πεταμένα ρούχα στην έρημο Ατακάμα και πλαστικά στον Ειρηνικό Ωκεανό – αρκετά για να δημιουργήσουν τα δικά τους οικοσυστήματα –, οι εγκαταστάσεις WTE συχνά χαιρετίζονται ωςβιώσιμες εναλλακτικές λύσεις για απόρριψη στην ξηρά ή στη θάλασσα. Ωστόσο, ενώ αυτές οι εγκαταστάσεις αποτελούν βελτίωση σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους διαχείρισης απορριμμάτων, δεν αποτελούν λύσεις. Αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα και όχι την ασθένεια.
Η Ελβετία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ενώ η χώρα έχει καταργήσει με επιτυχία τις χωματερές, τα κατά κεφαλήν αστικά στερεά απόβλητά της –ειδικά τα πλαστικά, τα οποία αποτεφρώνει αντί να τα ανακυκλώνει – συνεχίζουν να αυξάνονται.
Παρά τις πολυάριθμες τεχνολογικές προόδους, οι μέθοδοι απόρριψης απορριμμάτων παρέμειναν ουσιαστικά αμετάβλητες εδώ και αιώνες. Τεράστιες ποσότητες γνώσεων, χρόνου και χρημάτων έχουν επενδυθεί για την παραγωγή πραγμάτων που έχουν σχεδιαστεί για να πετιούνται.
Πώς θα έμοιαζε ο επόμενος αιώνας εάν αυτοί οι πόροι ανακατευθύνονταν προς την πλήρη απαλλαγή από την ιδέα της σπατάλης; Ηδη μπορούμε ναέχουμε ρούχα από υπολείμματα γάλακτος, έπιπλα από μύκητες μανιταριών και βιοπλαστικά που παράγονται από μικρόβια φυκιών και αλμυρού νερού και φλούδες καρπουζιού. Αν θέλουμε λύσεις, δεν μπορούμε να βασιστούμε στις ίδιες ιδέες που δημιούργησαν τα προβλήματα εξαρχής. Πρέπει να αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο παραγωγής απορριμμάτων, όχι μόνο τον τρόπο διαχείρισής τους.
