Αποτέλεσε για δεκαετίες τον προτιμητέο εργοδότη, όμως τα τελευταία χρόνια πολλοί εργαζόμενοι, ιδίως οι νεότεροι σε ηλικία, μοιάζουν να του γυρνούν την πλάτη. Ο λόγος για το ελληνικό Δημόσιο, μια θέση στο οποίο σε πολλές περιπτώσεις δεν γίνεται αντιληπτή ως ευχή αλλά περίπου ως… κατάρα.
Η εικόνα από τους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ είναι αποκαλυπτική: Στις 12.208 θέσεις που προκηρύχθηκαν από το 2019 έως και το 2022 (εξαιρουμένης της προκήρυξης 7Κ/2022), ο αριθμός των αναπληρώσεων, επιτυχόντων δηλαδή οι οποίοι κλήθηκαν να αντικαταστήσουν εργαζόμενους που αποχώρησαν, έφτασε τις 4.410. Βεβαίως, όπως εξηγούν πηγές του ΑΣΕΠ, ο τεράστιος αυτός αριθμός δεν σημαίνει ότι οι υποψήφιοι απορρίπτουν συνολικά το Δημόσιο, καθώς σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να μην αποδέχονται ένα συγκεκριμένο πόστο αλλά να προτιμούν μια άλλη θέση σε κάποιον πιο ελκυστικό δημόσιο φορέα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το καταθλιπτικό 36% στο οποίο ανέρχονται οι αναπληρώσεις είναι ενδεικτικό του ότι μια θέση στο Δημόσιο δεν αποτελεί πια «λαχείο».
Πίεση και χαμηλοί μισθοί
Πώς διαμορφώθηκε η κατάσταση αυτή; Κατά τον Ιωάννη Κουζή, καθηγητή Εργασιακών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, κομβικό ρόλο έπαιξαν οι ανατροπές που επήλθαν σε μισθούς και εργασιακές σχέσεις την περίοδο των μνημονίων, όταν εμπεδώθηκαν κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης που είχαν ως στόχο τη σύγκλιση του εργασιακού καθεστώτος σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. «Είχαμε μείωση του προσωπικού κατά πάνω από 20% με παράλληλη υποβάθμιση των εργασιακών συνθηκών» λέει στα «ΝΕΑ», εξηγώντας ότι η υποβάθμιση αυτή δεν αφορά μόνο την κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού, αλλά και το γεγονός ότι ο εισαγωγικός μισθός πλησιάζει τον κατώτατο μισθό του ιδιωτικού τομέα, ο χρόνος εργασίας αυξάνεται, η προστασία των θέσεων εργασίας ατονεί και παρατηρείται σκλήρυνση του πειθαρχικού δικαίου. «Επίσης στον δημόσιο τομέα έχει εντατικοποιηθεί πολύ η δουλειά» προσθέτει ο καθηγητής του Παντείου. «Με το προσωπικό να έχει μειωθεί κατά το 1/5 σε σχέση με πριν από 10 χρόνια αποτελεί ερώτημα το πώς καλύπτονται οι αυξημένες ανάγκες στους διάφορους τομείς»,τονίζει, εξηγώντας ότι όλα αυτά αποθαρρύνουν τους εργαζόμενους από το να εργαστούν στο Δημόσιο.
Μεγάλες ελλείψεις
Τους χαμηλούς μισθούς και την εντατικοποίηση της εργασίας αναδεικνύει ως κεντρικά ζητήματα και ο Παντελής Βαϊνάς, εκπαιδευτικός και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ. «Ενας αναπληρωτής δάσκαλος ενδέχεται να τοποθετηθεί σε ένα νησί όπου από τα 700-800 ευρώ που θα παίρνει, χωρίς δώρα, θα δίνει τα μισά για ενοίκιο» σημειώνει. Οσο για τις συνέπειες της υποστελέχωσης, δίνει ένα προσωπικό παράδειγμα: «Η κόρη μου πήγε επικουρική στο Παίδων την περίοδο του κορωνοϊού. Εμεινε τέσσερις μήνες και μετά, παρόλο που έχει μεταπτυχιακό στην παιδιατρική και την ενδιέφερε ο κλάδος, έφυγε γιατί δεν άντεχε την κατάσταση. Ηταν μια νοσηλεύτρια για 40 θαλάμους. Και αυτό συμβαίνει σε πάρα πολλούς χώρους». Πλέον, όπως λέει, οι μεγάλες ελλείψεις προσωπικού δημιουργούν υπαρξιακό πρόβλημα για ορισμένους κλάδους του Δημοσίου «με πρώτο τα νοσοκομεία και δεύτερο τους δήμους, όπου τα πάντα πλην των διοικητικών υπηρεσιών δίνονται σε εργολάβους. Δεν υπάρχει προσωπικό ούτε για να επισκευάσει μια διαρροή».
