Τα νοικοκυριά συνέχισαν να αυξάνουν τις καταθέσεις το 2023 παρά την «κόπωση» που διαφαινόταν. Ισως οι ρυθμοί ανόδου να είναι μικρότεροι σε σχέση με τα προηγούμενα έτη – από το πανδημικό 2020 και μετά – ωστόσο δεν επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις για αρνητική ροπή προς αποταμίευση, τουλάχιστον όχι από όλους.
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι συνολικές καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες ανήλθαν στα τέλη Δεκεμβρίου 2023 στα 201,6 δισ. ευρώ, έναντι 196,7 δισ. ευρώ στα τέλη του 2022 και έναντι 189 δισ. ευρώ στα τέλη του 2021. Η συνολική αύξηση των υπολοίπων στους καταθετικούς λογαριασμούς κατά 4,9 δισ. ευρώ σε έναν χρόνο οφείλεται κατά κύριο λόγο στα νοικοκυριά. Τα τελευταία αύξησαν τις καταθέσεις τους κατά 5,3 δισ. ευρώ σε ένα έτος. Αντίθετα, το αυξημένο κόστος παραγωγής και οι αποπληρωμές δανείων περιόρισαν την αύξηση των επιχειρηματικών καταθέσεων κατά μόλις 200 εκατ. ευρώ. Από την άλλη, οι καταθέσεις της Γενικής Κυβέρνησης μειώθηκαν κατά 1,2 δισ. ευρώ, γεγονός που οφείλεται κυρίως σε επιστροφές φόρων, επιδόματα και άλλες εισοδηματικές ενισχύσεις που πληρώθηκαν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2023.
Δάνεια
Στην πλευρά των δανείων, ο επιχειρηματικός τομέας εμφανίζεται ως ο μοναδικός που παίρνει νέα δάνεια, τα οποία είναι μεγαλύτερα από αυτά που αποπληρώνει. Οι επιχειρήσεις αύξησαν την τραπεζική χρηματοδότηση το 2023 κατά 3,5 δισ. ευρώ, όπως και το κράτος (π.χ. πώληση ομολόγων, εντόκων, ρέπος κ.λπ.). Τα νοικοκυριά συνεχίζουν να αποπληρώνουν περισσότερα στεγαστικά δάνεια από τις νέες εκταμιεύσεις, ενώ σταθερό παραμένει το χρέος με καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες.
Ωστόσο, οι λεπτομέρειες είναι αυτές που φωτίζουν καλύτερα τη γενική εικόνα. Για παράδειγμα, το υπόλοιπο των καταναλωτικών δανείων παρέμεινε σταθερό, αν ληφθούν υπόψη οι νέες εκταμιεύσεις, τα δάνεια που αποπληρώθηκαν και άλλα που ρυθμίστηκαν ή τιτλοποιήθηκαν, τότε η πραγματική αύξηση του χρέους σε καταναλωτικά ήταν 300 εκατ. Το αντίστοιχο μέγεθος στα στεγαστικά είναι καθαρή μείωση του χρέους κατά 1 δισ. ευρώ.
Κάτι αντίστοιχο ισχύει με τις καταθέσεις. Η αύξηση κατά 5,3 δισ. ευρώ προήλθε από εισροή 44 δισ. ευρώ στις προθεσμιακές και μείωση στις απλές καταθέσεις σχεδόν 6 δισ. Συνεπώς, το υπόλοιπο αυξήθηκε διότι υπήρξε θετική ροή αποταμίευσης ή εισροές από άλλες επενδύσεις, όπως αμοιβαία κεφάλαια. Πάντως, το 72% των καταθετικών λογαριασμών έχει υπόλοιπο έως 1.000 ευρώ.
