Table of Contents
Προς ομαλή προσγείωση οδεύει η παγκόσμια οικονομία για φέτος, αν και εξακολουθεί να απειλείται από πολλούς σημαντικούς κινδύνους κυρίως στο μέτωπο των γεωπολιτικών, του πληθωρισμού και της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με νέες, αναθεωρημένες προβλέψεις από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Για την παγκόσμια ανάπτυξη συνολικά το ΔΝΤ είναι πιο αισιόδοξο από όσο ήταν τον Οκτώβριο, προβλέποντας πλέον αύξηση ΑΕΠ κατά 3,1% για φέτος και κατά 3,2% για το 2025 (+0,2% υψηλότερα από τις προηγούμενες προβλέψεις).
Για την ευρωζώνη όμως θεωρεί πως οι κίνδυνοι παραμένουν πιο αυξημένοι. Οπως εκτιμά, η ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να ανακάμψει από τα χαμηλά επίπεδα του 0,5% το 2023, τα οποία αντικατόπτριζαν σχετικά υψηλή έκθεση στον πόλεμο της Ουκρανίας. Πλέον για το 2024 η ανάπτυξη αναμένεται να φτάσει το 0,9% και για το 2025 το 1,7%. Σε σύγκριση με την έκθεση για τις Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές του Οκτωβρίου 2023, οι προβλέψεις για ανάπτυξη φέτος έχουν μειωθεί από το ΔΝΤ κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες, κυρίως λόγω της χαμηλότερης από το αναμενόμενο πορείας της ευρωπαϊκής οικονομίας το 2023. Την ανάκαμψη στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να τη στηρίξει η πιο ισχυρή κατανάλωση των νοικοκυριών, «καθώς οι επιπτώσεις από το σοκ των τιμών της ενέργειας θα υποχωρούν και η πληθωρισμός θα πέφτει, στηρίζοντας την αύξηση των εισοδημάτων», όπως αναφέρεται.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, αστάθμητος παράγοντας παραμένει, όπως προειδοποιεί το ΔΝΤ, η Κίνα, η οποία προσπαθεί να επιταχύνει τους ρυθμούς ανάπτυξης την ώρα που αντιμετωπίζει πολλές και σημαντικές οικονομικές προκλήσεις.
Ομαλή προσγείωση
Οι προβλέψεις του ΔΝΤ βασίζονται στην εκτίμηση ότι οι τιμές των καυσίμων και άλλων εμπορευμάτων και πρώτων υλών θα υποχωρήσουν μέσα στο 2024 και το 2025 και ότι τα επιτόκια δανεισμού θα μειωθούν από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες. Οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ εκτιμούν ότι τα επιτόκια δανεισμού σε αμερικανικά δολάρια, σε ευρώ και σε βρετανικές στερλίνες θα παραμείνουν αμετάβλητα το πρώτο εξάμηνο του 2024, «πριν να αρχίσουν σταδιακά να μειώνονται καθώς ο πληθωρισμός θα κινείται πιο κοντά στους στόχους» των κεντρικών τραπεζών, όπως αναφέρεται.
Οι τιμές των καυσίμων αναμένεται να υποχωρήσουν κατά 2,3% το 2024 και οι τιμές των υπόλοιπων εμπορευμάτων και πρώτων υλών να μειωθούν κατά 0,9%.
Κίνδυνοι
Ομως η ανάπτυξη αυτή παραμένει χαμηλή και εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι για αναταράξεις. Οι προβλέψεις του Γκουρίντσας είναι οι εξής:
- Στο πιο αισιόδοξο σενάριο («upside risks») η μείωση του πληθωρισμού μπορεί να συμβεί πιο σύντομα από όσο αναμένεται, ειδικά εάν σταματήσουν να υπάρχουν ελλείψεις σε θέσεις εργασίας. Σε ένα τέτοιο σενάριο οι κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν να προχωρήσουν πιο σύντομα σε μειώσεις των επιτοκίων, όπως αναφέρει.
– Στο σενάριο αυτό τα μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης που έχουν ανακοινώσει οι κυβερνήσεις για φέτος και του χρόνου μπορεί να καθυστερήσουν. Σε πολλές χώρες αυξάνονται οι εκκλήσεις για αύξηση και όχι μείωση δημόσιων δαπανών, ειδικά καθώς πλησιάζουν εκλογές σε δεκάδες από αυτές. Αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει την οικονομική δραστηριότητα αλλά και να τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό τώρα κι αργότερα.
- Η εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να αυξήσει τις επενδύσεις και να ενισχύσει την παραγωγικότητα, αλλά παραμένει μεγάλο ερωτηματικό το τι θα γίνει με τις σημαντικές προκλήσεις που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν από το ΑΙ οι εργαζόμενοι, σημειώνει ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.
Το πιο αρνητικό σενάριο
- Στο πιο απαισιόδοξο σενάριο («downside risks») ο Γκουρίντσας κάνει λόγο για φόβο νέων διαταραχών λόγω γεωπολιτικών εντάσεων, ειδικά στη Μέση Ανατολή. Επίσης σημαντικός παράγοντας είναι και η κλιματική αλλαγή με τις καταστροφές που προκαλεί.
- Στο μέτωπο του πληθωρισμού οι τιμές μπορεί να αποδειχτεί ότι θα πέσουν πιο δύσκολα, ειδικά σε προϊόντα πλην καυσίμων και τροφίμων. Ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό μπορεί να προκαλέσουν επίσης οι αυξήσεις μισθών, ειδικά στην ευρωζώνη όπου γίνονται συνεχώς τέτοιες διαπραγματεύσεις.
- Επιπλέον, αυτό το διάστημα οι αγορές είναι υπερβολικά αισιόδοξες για μεγάλες και σύντομες μειώσεις επιτοκίων. Εάν οι προσδοκίες αυτές διαψευστούν, τότε μπορεί να αυξηθούν τα επιτόκια μακροπρόθεσμου δανεισμού.
