Περίπου 15.000 αναμένεται να υποβάλουν αίτηση για το νέο καθεστώς χορήγησης σύνταξης σε όσους έχουν χρέη προς τον ΕΦΚΑ, ο οποίος αποκτά πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς των ασφαλισμένων που θα υποβάλουν αίτημα για συνταξιοδότηση με οφειλές. Διευκρινίζεται ότι οι οφειλέτες που χρωστούν σήμερα ως 20.000 ευρώ σε ΟΑΕΕ-ΕΤΑΑ και ως 6.000 ευρώ στον ΟΓΑ δεν έχουν υποχρέωση να ανοίξουν τους λογαριασμούς τους καθώς η οφειλή τους παρακρατείται αυτόματα από τη σύνταξη σε 60 δόσεις.
Ειδικότερα τις επόμενες μέρες αναμένεται να ανοίξει η πλατφόρμα των αιτήσεων για τους οφειλέτες ελεύθερους επαγγελματίες του ΕΦΚΑ με χρέη πάνω από 20.000 και έως 30.000 ευρώ και για τους αγρότες με οφειλές άνω των 6.000 ευρώ και έως 10.000 ευρώ οι οποίοι βρίσκουν σήμερα κλειστή την πόρτα προς τη συνταξιοδότηση.
Για να μπορεί να ενταχθεί στο καθεστώς ο οφειλέτης πρέπει:
α) Να έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του.
β) Να έχει καταβάλει εισφορές για χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 20 ετών ή 6.000 ημερών και
γ) Οι τραπεζικές καταθέσεις του να μην ξεπερνούν το ποσό των 12.000 ευρώ ή το ποσό των 6.000 ευρώ αν είναι οφειλέτης προς τον π. ΟΓΑ.
Προϋποθέσεις
Αυτή την περίοδο καταρτίζεται η σχετική ΚΥΑ με τη διάταξη για σύνταξη σε οφειλέτες να προϋποθέτει την άρση τραπεζικού απορρήτου για όσους χρωστούν ως 30.000 ευρώ σε ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ και ως 10.000 ευρώ στον ΟΓΑ. Για τους οφειλέτες ελεύθερους επαγγελματίες το όριο των καταθέσεων για να προχωρήσει η αίτηση για σύνταξη είναι ως 12.000 ευρώ, ενώ οι οφειλέτες του ΟΓΑ πρέπει να έχουν καταθέσεις έως 6.000 ευρώ. Για να προχωρήσει η αίτηση συνταξιοδότησης οι οφειλέτες θα πρέπει πρώτον να έχουν καταθέσεις στα όρια που ορίζει ο νόμος (ως 12.000 ευρώ και ως 6.000 ευρώ), δεύτερον, να συναινέσουν ότι θα αρθεί το απόρρητο των τραπεζικών τους λογαριασμών σε όλες τις τράπεζες και, τρίτον, να έχουν πληρώσει εισφορές για 20 χρόνια ασφάλισης.
Εν όψει εφαρμογής της σχετικής διάταξης η διοίκηση του φορέα έχει σχεδιάσει ένα νέο πληροφοριακό σύστημα με το οποίο από τη στιγμή που θα υποβληθεί η αίτηση για συνταξιοδότηση θα ελέγχεται αυτόματα το ύψος των καταθέσεων που έχουν στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς οι οφειλέτες προκειμένου να διαπιστωθεί αν το ποσό είναι πάνω ή κάτω από το όριο που προβλέπει ο νόμος για να βγει η σύνταξη.
Η πρόσβαση θα αποκτηθεί σε συνεννόηση και με τη συγκατάθεση των τραπεζών καθώς θα πρέπει να άρουν το απόρρητο των τραπεζικών λογαριασμών των πελατών τους, αφού προηγουμένων οι ίδιοι οι οφειλέτες θα έχουν συναινέσει με την υποβολή της αίτησής τους στην άρση του τραπεζικού τους απορρήτου. Χωρίς τη συναίνεση του υποψήφιου συνταξιούχου-οφειλέτη για έλεγχο καταθέσεων η αίτηση για σύνταξη θα απορρίπτεται.
O αυτόματος έλεγχος των καταθέσεων θα γίνεται μέσω του ΑΦΜ ή και άλλων στοιχείων ταυτοπροσωπίας που θα συνδέουν τον ΕΦΚΑ με τους τραπεζικούς λογαριασμούς των οφειλετών που θα ζητούν να βγουν στη σύνταξη, όπως για παράδειγμα ο αριθμός του δελτίου αστυνομικής ταυτότητας και η ημερομηνία γέννησης.
Στην πράξη ο ΕΦΚΑ θα μπορεί να βλέπει με τα στοιχεία ταυτοπροσωπίας των οφειλετών αν και τι ύψους καταθέσεις έχουν στις τράπεζες και σε λογαριασμούς που εμφανίζονται ως κύριοι δικαιούχοι. Στην υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί τις επόμενες μέρες αναμένεται να ξεκαθαριστεί αν θα μπλοκάρει η συνταξιοδότηση στην περίπτωση που οι οφειλέτες εμφανίζονται ως συνδικαιούχοι σε τραπεζικό λογαριασμό που ο κύριος δικαιούχος είναι άλλο πρόσωπο. Εφόσον οι οφειλέτες πληρούν τις προϋποθέσεις, θα παίρνουν σύνταξη ίση με το 40% της κανονικής.
Το υπόλοιπο 60% της σύνταξης θα μείνει στο ταμείο για να ισοφαρίσει την οφειλή, μέχρι αυτή να πέσει από 30.000 ευρώ στα 20.000 ευρώ για τους επαγγελματίες και από τα 10.000 ευρώ στα 6.000 ευρώ για τους αγρότες, οπότε και θα δίδεται ολόκληρη η σύνταξη.
Από αυτά τα όρια οφειλής και κάτω όμως θα λειτουργεί ο αυτόματος συμψηφισμός και το χρέος των 20.000 ευρώ ή 6.000 ευρώ αντίστοιχα θα «εξοφλείται» με παρακράτηση 60 μηνιαίων δόσεων από το ποσό της σύνταξης.
Πρακτικά με το 60% της σύνταξης θα συμψηφίζεται τμήμα οφειλής ως 10.000 ευρώ για τους επαγγελματίες και ως 4.000 ευρώ για τους αγρότες και με 60 δόσεις από ολόκληρη τη σύνταξη θα «αποπληρώνεται» το χρέος των 20.000 ευρώ και 6.000 ευρώ αντίστοιχα.
Σε εκκρεμότητα
Επισημαίνεται ότι συνολικά 23.000 αιτήσεις για τη λήψη κύριας σύνταξης βρίσκονται ήδη σε εκκρεμότητα, ενώ οι ειδικοί εκτιμούν ότι με την υπογραφή της απαιτούμενης Κοινής Υπουργικής Απόφασης και την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας θα υποβάλουν αίτηση και περίπου 15.000 που είναι εν αναμονή, με τον στόχο της διοίκησης του ΕΦΚΑ να είναι εντός του δεύτερου εξαμήνου του 2024 το στοκ των κύριων αιτήσεων να πέσει κάτω από 20.000.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΦΚΑ, τα φυσικά και νομικά πρόσωπα ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι με οφειλές από 20.000 ως 30.000 ευρώ ανέρχονται σε 109.868 και οφείλουν 2,6 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, περίπου 27.000 αγρότες έχουν οφειλές από 6.000 ως 10.000 ευρώ και το ληξιπρόθεσμο ποσό φτάνει τα 175 εκατ. ευρώ. Από αυτούς υπολογίζεται ότι περίπου το 10%-15% έχει τις προϋποθέσεις να συνταξιοδοτηθεί, αλλά λόγω οφειλών δεν μπορεί να το κάνει.
