Η αλόγιστη απαλλοτρίωση ιδιωτικής γης για εκτέλεση έργων υποδομής τη δεκαετία του 2000 και η μη έγκαιρη αποζημίωση των ιδιοκτητών (στους οποίους καταβαλλόταν και επιτόκιο 9%), εκτόξευσε τις οφειλές του κράτους, το οποίο τώρα παρακαλεί τους ιδιοκτήτες τους να τους τα επιστρέψει.
Η προωθούμενη ρύθμιση, μέσω διαβουλεύσεων, αφορά ακίνητα τα οποία απαλλοτριώθηκανγια σκοπούς εκτέλεσης έργων τα οποία ουδέποτε υλοποιήθηκαν.
Το κόστος των απαλλοτριώσεων είχε εκτοξευθεί στα €508 εκατ. με το ποσό να έχει μειωθεί πλέον στα €173 εκατ.Ωστόσο, για να καταστεί δυνατή η μείωση των οφειλών, κάθε χρόνο περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό του κράτους ποσό €35 εκατ. τα οποία διαθέτει σε δικαιούχους.
Στον περιορισμό του ποσού συνέτεινε και η μείωση του επιτοκίου (επί των ποσών τα οποία το κράτος δεν αποζημίωνε εγκαίρως) από 9% σε 3% το έτος 2014. Το ποσοστό αυτό εξακολουθεί και σήμερα να θεωρείται υψηλό και εκτιμάται πως έπρεπε να κυμαίνεται στο 2,2%.
Σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, κατά την 31η Δεκεμβρίου 2023, οι συνολικές εκκρεμούσες υποχρεώσεις (συμπεριλαμβανομένων και των τόκων) προς τους ιδιοκτήτες γης τους οποίους η γη απαλλοτριώθηκε για υλοποίηση αναπτυξιακών ή άλλων έργων (αρχαιολογικοί χώροι, ανάγκες Εθνικής Φρουράς) ανερχόταν στα 173 εκατ. ευρώ σε σχέση με 163 εκατ. ευρώ τέλος του 2022.
Δηλαδή, το ύψος του οφειλόμενου ποσού για απαλλοτριώσεις αυξήθηκε κατά 6,2%, ενώ σε σχέση με το τέλος του 2012 τα οφειλόμενα ποσά για απαλλοτριώσεις μειώθηκαν κατά 66% αφού το οφειλόμενο ποσό ανερχόταν τότε στα €508 εκατ.
Σημειώνεται, ότι από τις συνολικές εκκρεμείς υποχρεώσεις, ποσό ύψους 90,5 εκατ. ευρώ ή το 52% έχει συμφωνηθεί και έγινε αποδεκτό από τους ιδιοκτήτες των υπό απαλλοτρίωση τεμαχίων, ενώ το υπόλοιπο οφειλόμενο ποσό ύφους 82,5 εκατ. ευρώ ή το 48% δεν έχει γίνει ακόμη αποδεκτό από τους ιδιοκτήτες. Δηλαδή, σχεδόν οι μισοί δεν αποδέχονται την προτεινόμενη αποζημίωση και καταφεύγουν στη Δικαιοσύνη διεκδικώντας μεγαλύτερα χρηματικά ποσά.
Όταν το κράτος απαλλοτριώνει ιδιωτικά ακίνητα για λόγους δημόσιας ανάγκης ή ωφέλειας, καταβάλλει στους ιδιοκτήτες αντίστοιχο χρηματικό αντίτιμο με βάση την αξία της ακίνητης ιδιοκτησίας που απαλλοτριώνεται σε αγοραίες τιμές.
Όπως γράφτηκε πιο πάνω, για εξόφληση των οφειλών του κράτους προς τους ιδιοκτήτες γης περιλαμβάνεται ετησίως πρόνοια στον κρατικό προϋπολογισμό που κυμαίνεται γύρω στα 35 εκατ. ευρώ.
Η απαλλοτρίωση αφορά αναγκαστική, σύμφωνη με τον νόμο και με καθορισμένη αποζημίωση, εξαγορά από το κράτος της ακίνητης περιουσίας κάποιου ιδιοκτήτη, για λόγους δημόσιας ανάγκης ή ωφέλειας.
Συνήθως, το κράτος προχωρεί σε απαλλοτριώσεις ιδιωτικής περιουσίας για δημιουργία έργων υποδομών ή για άλλους σκοπούς και καταβάλλει στους ιδιοκτήτες αντίστοιχο χρηματικό αντίτιμο με βάση την αξία της ακίνητης ιδιοκτησίας που απαλλοτριώνεται σε αγοραίες τιμές. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει και ανταλλαγή ιδιωτικής γης με κρατική ισόποσης αξίας.
Με στόχο τον περιορισμό του κινδύνου των οφειλών του κράτους προς τους ιδιοκτήτες απαλλοτριωθείσας γης και για μείωση της επιβάρυνσης των δημόσιων οικονομικών έχουν ληφθεί τα ακόλουθα μέτρα:
• Οι αποπληρωμές των οφειλών γίνονται με βάση τη χρονολογική σειρά αρχίζοντας από τις παλαιότερες όπου το επιτόκιο αποπληρωμής είναι υψηλότερο σύμφωνα με σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
• Το κράτος βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με ιδιοκτήτες απαλλοτριωμένων τεμαχίων γης για επιστροφή τους στους ιδιοκτήτες τους, αφού τα τεμάχια αυτά αν και απαλλοτριώθηκαν δεν κατέστη δυνατή η αξιοποίηση τους για τον σκοπό για τον οποίο απαλλοτριώθηκαν.
• Νέες απαλλοτριώσεις τεμαχίων γης γίνονται με φειδώ και νοουμένου ότι το έργο είναι ώριμο για υλοποίηση και οι πιστώσεις περιλαμβάνονται στον κρατικό προϋπολογισμό.
Παράλληλα, καταβάλλονται προσπάθειες για εκσυγχρονισμό της υφιστάμενης νομοθεσίας (ο περί Αναγκαστικής Απαλλοτρίωσης Νόμος του 1962) με προτεινόμενο νομοσχέδιο στο οποίο:
(α) Θα καθορίζεται εύλογο χρονικό πλαίσιο στο οποίο ο ιδιοκτήτης μπορεί να αποταθεί ενώπιον του Δικαστηρίου για καθορισμό της αποζημίωσης και μετά τη λήξη της προθεσμίας, το ποσό να θεωρείται συμφωνηθέν.
(β) Θα επιτυγχάνεται γρηγορότερη πληρωμή ή κατάθεση πληρωμής στο Γενικό Λογιστή της Δημοκρατίας των αποζημιώσεων εντός χρονικού πλαισίου και αμέσως μετά η εγγραφή των απαλλοτριωθέντων ακινήτων προς αποφυγή σύγκρουσης με τους ιδιοκτήτες (μείωση του ποσού που θα καταβάλλεται ως τόκος αφού ο τόκος επιβάλλεται μέχρι την ημερομηνία κατάθεσης).
Πηγή: philenews.com
