Η κυπριακή Κυβέρνηση έχει στείλει, διά του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου, σαφές μήνυμα στην ελληνική Κυβέρνηση και τονΑΔΜΗΕ ότι, ως έχει το προσχέδιο της Συμφωνίας Παραχώρησης του ρόλου του φορέα υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης από τον ΑΔΜΗΕ στην Great Sea Interconnector (GSI) δεν γίνεται αποδεκτό. Και δεν πρόκειται η Κυπριακή Δημοκρατία να επενδύσει στην GSI.
Διεμήνυσε επίσης σε υψηλό επίπεδο ότι πρέπει να γίνουν σοβαρές αλλαγές στη δομή της GSI και στις ευθύνες και τα δικαιώματα των μετόχων της, όπως υπέδειξε ο αμερικανικός νομικός οίκος Curtis, Mallet-Prevost, Colt and Mosle LLP, που ενεργεί ως σύμβουλος για το κράτος.
Δύο τάσεις στην Κυβέρνηση
Από εκεί και πέρα, όμως, φαίνεται να επιβεβαιώνεται η ύπαρξη δύο τάσεων εντός της Κυβέρνησης:
– Η μία τάση ακολουθείται από το Προεδρικό και το Υπουργείο Ενέργειας, που θεωρούν ότι το θέμα της συμμετοχής της χώρας στο επενδυτικό κεφάλαιο της GSI δεν έχει κλείσει οριστικά, καθώς η Κυβέρνηση διατηρεί το ενδιαφέρον της για συμμετοχή στην εταιρεία που θα κατασκευάσει τη διασύνδεση, ώστε να έχει ρόλο και λόγο στα έργα, τις συμφωνίες, το κόστος, τις πληρωμές σε εργολάβους και υπεργολάβους και την επωφελή για τους πολίτες λειτουργία της διασύνδεσης μετά την αποπεράτωσή της. Ώστε το κόστος του έργου να συγκρατηθεί κατά το δυνατό σε υποφερτά πλαίσια και να περιοριστεί η επιβάρυνση των Κυπρίων και Ελλαδιτών καταναλωτών, αφού το έργο καλύπτεται ήδη από ρυθμιστική απόφαση για εγγυημένη απόδοση 8.3% επί του (όποιου) κεφαλαίου, για 17 χρόνια, μέσω των λογαριασμών ηλεκτρισμού.
– Η δεύτερη τάση εκπορεύεται από το Υπουργείο Οικονομικών. Το οποίο εξαρχής δεν είδε με καλό μάτι το συνολικό έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης και το τεράστιο κόστος της και αμφισβητεί την ωφέλεια που θα έχουν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οι Κύπριοι καταναλωτές ρεύματος και οι επενδύσεις ηλεκτρισμού στην Κύπρο. Το Υπουργείο Οικονομικών αντιλαμβανόμαστε ότι αισθάνεται δικαιωμένο από την καταπελτική -για τον ΑΔΜΗΕ και την GSI- μελέτη του αμερικανικού οίκου και θεωρεί πως το θέμα της συμμετοχής της Κύπρου στο μετοχικό κεφάλαιο του επόμενου φορέα υλοποίησης πρέπει να κλείσει ερμητικά σήμερα. Χωρίς άλλη διαπραγμάτευση, από την οποία τα ηγετικά στελέχη του ΥΠΟΙΚ δεν αναμένουν οτιδήποτε θετικό.
Πρώτη συνάντηση 27 Δεκεμβρίου
Η πληροφόρηση του Φιλελευθέρου αναφέρει ότι για την ώρα η Προεδρία της Δημοκρατίας υιοθετεί τη θέση του Υπουργείου Ενέργειας και του κ. Παπαναστασίου.
Η οποία κωδικοποιείται ως εξής: Δεν αποδεχόμαστε τη Συμφωνία Παραχώρησης που κατέθεσε ο ΑΔΜΗΕ στη ΡΑΕΚ, υιοθετούμε τις παρατηρήσεις και συστάσεις του εξωτερικού μας συμβούλου, αλλά προσερχόμαστε σε διαπραγμάτευση με την ελληνική Κυβέρνηση και τον ΑΔΜΗΕ, ώστε να εξηγήσουμε τις ενστάσεις και ανησυχίες μας και να ζητήσουμε ουσιώδεις αλλαγές στο προσχέδιο της Συμφωνίας Παραχώρησης. Αν η ελλαδική πλευρά συναινέσει, θα ανοίξει ο δρόμος για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης της σημασίας της επένδυσης στην GSI για την Κύπρο. Το θέμα της κατασκευής ή όχι της διασύνδεσης έχει ήδη κλειδώσει (επί προηγούμενης διακυβέρνησης ακόμα) και δεν μπορεί να ανοίξει ξανά, δεδομένης της σφοδρής επιθυμίας της ΕΕ να συνδεθεί και η Κύπρος (αργότερα ίσως και το Ισραήλ) με το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας. Ο ΑΔΜΗΕ είναι νομικά και ρυθμιστικά ελεύθερος να προχωρήσει στην κατασκευή του έργου, εφόσον εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση που απαιτείται.
Ο πιο πάνω προσανατολισμός της Κυβέρνησης επιβεβαιώνεται μέσω της απόφασης να αρχίσουν από την Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου στην Αθήνα διαπραγματεύσεις με το Υπουργείο Ενέργειας της Ελλάδας, τον ΑΔΜΗΕ και την Great Sea Interconnector. Δεν υπάρχει επίσημη πληροφόρηση για το πολιτικό ή υπηρεσιακό επίπεδο στο οποίο θα γίνει η συνάντηση της Παρασκευής. Ανεπίσημες πληροφορίες αναφέρουν ότι την Κυπριακή Δημοκρατία θα εκπροσωπήσει ο υπουργός Ενέργειας, υποστηριζόμενος από υπηρεσιακούς του υπουργείου και στελέχη της Νομικής Υπηρεσίας. Πιθανό στο ίδιο επίπεδο να είναι και η εκπροσώπηση της ελληνικής Κυβέρνησης.
Χωρίς το Υπουργείο Οικονομικών
Κάπου εδώ ξεκινούν τα ενδοκυβερνητικά προβλήματα. Η πληροφόρηση του Φιλελευθέρου αναφέρουν ότι το Υπουργείο Οικονομικών δεν επιθυμεί τη συμμετοχή ή εκπροσώπησή του στη συνάντηση της Παρασκευής, σε κανένα επίπεδο.
Οι πληροφορίες μας αναφέρουν ότι από πλευράς Προεδρίας ζητήθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών η εκπροσώπησή του στην έναρξη των διαπραγματεύσεων, είτε σε επίπεδο υπουργού, είτε σε επίπεδο γενικού διευθυντή ή αρμόδιου υπηρεσιακού και εκφράστηκε διαφωνία.
Το ΥΠΟΙΚ είναι σαφές ότι διατηρεί ακέραιη τη διαφωνία του και για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης αλλά -πλέον- κυρίως για τη συμμετοχή του κράτους στην εταιρεία GSI με 100 εκατ. ευρώ, καθώς ανησυχεί ότι αυτή η επένδυση, όπως προειδοποιούν και οι Αμερικανοί σύμβουλοι, θα ανοίξει την πόρτα για έκθεση του κράτους σε δαπάνες ή εγγυήσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων, με ορατό τον κίνδυνο οικονομικής ζημιάς, με σοβαρές επιπτώσεις και στα δημοσιονομικά.
Ο ρόλος της ΕΤΕπ
Η επιφυλακτική – αρνητική στάση του Υπουργείου Οικονομικών θα ήταν δυνατό να διαφοροποιηθεί αν η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), με την οποία έχει εξαιρετικές σχέσεις και αγαστή συνεργασία, ενέκρινε το αίτημα του ΑΔΜΗΕ για δάνειο περίπου 500 εκατ. ευρώ. Η ΕΤΕπ δεν έχει απαντήσει στο αίτημα του ΑΔΜΗΕ, που υποβλήθηκε πριν από αρκετούς μήνες, και όλα δείχνουν πως δεν θα απαντήσει σύντομα.
Παλαιότερο αίτημα για δάνειο εκατοντάδων εκατομμυρίων, που είχε υποβάλει ο προηγούμενος φορέας υλοποίησης (EuroAsia Interconnector) είχε απορριφθεί από την ΕΤΕπ, η οποία εμφανίστηκε τότε να προκρίνει τη λύση της εγκατάστασης συστημάτων αποθήκευσης (μπαταριών) για την περαιτέρω αξιοποίηση των ΑΠΕ και την ενεργειακή ασφάλεια και αυτονομία της χώρας.
Αντιπαράθεση και μεταξύ παικτών της οικονομίας
Αδυσώπητη είναι η μάχη που εξακολουθεί να μαίνεται στα ενδότερα της κυπριακής οικονομίας αναφορικά με την υλοποίηση ή όχι της ηλεκτρικής διασύνδεσης και τη συμμετοχή του κράτους στο μετοχικό κεφάλαιο της Great Sea Interconnector.
Από τη μια είναι μεγάλη μερίδα των σημερινών επενδυτών στην αγορά ενέργειας (συμβατικής και από ΑΠΕ) που εκτιμούν ότι η λειτουργία της διασύνδεσης θα επιτρέψει την εισαγωγή στην Κύπρο φθηνότερου ηλεκτρισμού, εις βάρος των δικών τους επενδύσεων, οι οποίες στην πλειοψηφία τους είναι σήμερα ιδιαιτέρως επικερδείς, εις βάρος των οικιακών καταναλωτών ρεύματος και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Οι εν λόγω επενδυτές ανησυχούν ότι η ολοκλήρωση της διασύνδεσης είναι δυνατό να οδηγήσει σε καταστροφή τις δικές τους επιχειρήσεις, λόγω αδυναμίας ανταγωνισμού (λόγω κλίμακας, όπως υποστηρίζουν) με μεγάλους παραγωγούς από ΑΠΕ στην Ελλάδα και άλλες χώρες της ΕΕ, που είναι σε θέση, σε κάποιες περιπτώσεις, να «ξεφορτώνονται» πράσινο ηλεκτρισμό ακόμα και σε μηδενικές τιμές). Υπάρχουν όμως και επενδυτές που υποστηρίζουν πως οι διαβεβαιώσεις του ΑΔΜΗΕ για σημαντική μείωση του κόστους ηλεκτρισμού στην Κύπρο μετά τη διασύνδεση είναι αβάσιμες και αντιπροτείνουν την επίσπευση των ενεργειών του κράτους για εισαγωγή φυσικού αερίου για την ηλεκτροπαραγωγή, ως της μόνης χειροπιαστής λύσης για μείωση του κόστους για τους καταναλωτές.
Από την άλλη, υπάρχει μια ισχυρή ομάδα επιχειρηματιών και φορέων που υποστηρίζουν ότι χωρίς την ηλεκτρική διασύνδεση η χώρα θα μείνει απομονωμένη από το ηλεκτρικό δίκτυο της ΕΕ και εξαρτημένη από τοπικά ενεργειακά συμφέροντα που δεν ευνοούν την ανάπτυξη πραγματικού ανταγωνισμού μεταξύ τους. Με αποτέλεσμα, ούτε τα ευρωπαϊκά όρια διείσδυσης των ΑΠΕ στην κατανάλωση ηλεκτρισμού να καλυφθούν από τη Δημοκρατία, ούτε φθηνότερο ρεύμα για ενίσχυση της ανταγωνστικότητας της οικονομίας να παραχθεί. Προς όφελος του σημερινού ολιγοπωλίου στην αγορά ηλεκτρισμού.
Πηγή: philenews.com
