Μικρή (κατά 1,5 έτος) και σταδιακή, από το 2027 έως το 2030, αναμένεται να είναι η όποια αύξηση των γενικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, λόγω της πίεσης που ασκούν το δημογραφικό και η γήρανση του πληθυσμού. Αυτό, τουλάχιστον, προβλέπει το πιθανότερο σενάριο, σύμφωνα με τους ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης. Οι διεθνείς οργανισμοί εκτιμούν ότι το 2030 η χώρα μας θα πρέπει να τα αυξήσει κατά ενάμισι έτος, στα 63,5 για όσους έχουν 40 χρόνια ασφάλισης (πλήρης) και στα 68,5 για όσους έχουν 15 έτη ασφάλισης (πρόωρη). Μάλιστα για τις γυναίκες, λόγω του μεγαλύτερου προσδόκιμου ζωής, υποδεικνύουν αύξηση του ορίου ηλικίας το 2030 κατά έναν μήνα περισσότερο, στα 63,6 και στα 68,6 έτη, αντίστοιχα. Το όλο θέμα προκαλεί αναστάτωση στους ασφαλισμένους και εκτιμάται ότι θα προκαλέσει έκρηξη των συνταξιοδοτήσεων. Πάντως η κυβέρνηση αποκλείει κατηγορηματικά το ενδεχόμενο αλλαγών μέχρι το 2027.
Αλλαγή κάθε χρόνο
Στη χώρα μας η νομοθεσία προβλέπει μηχανισμό αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης από το έτος 2021 και μετά, που θα προσαρμόζει την ηλικία συνταξιοδότησης ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής κάθε τρία χρόνια, ανάλογα με το προσδόκιμο όριο ζωής το οποίο σήμερα λαμβάνει ως βάση τα 65 έτη.
Υπάρχουν δύο όρια
Για να μπορεί κάποιος να πάρει σύνταξη πρέπει να έχει τουλάχιστον 15 έτη ασφαλιστικών εισφορών και να είναι τουλάχιστον 62 ετών. Αν έχει 40 χρόνια εισφορών, η σύνταξη καταβάλλεται χωρίς καμία περικοπή. Στα 67 κάποιος που πληροί τις προϋποθέσει της 15ετίας συνταξιοδοτείται χωρίς περικοπής της εθνικής σύνταξης.
Απόφαση για αύξηση
Οι προσαρμογές του 2021 και του 2024 δεν έγιναν καθώς τα όρια ηλικίας αφενός είχαν ήδη αυξηθεί με το τέλος των μεταβατικών διατάξεων και από 1/1/2022 ισχύουν οι γενικοί κανόνες για πλήρη σύνταξη (στα 62 με 40 έτη και σύνταξη γήρατος στα 67 με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης). Αφετέρου η αύξηση του προσδόκιμου ζωής αλλοιώθηκε από την πανδημία.
Πρόωρη χωρίς πέναλτι
Τη δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης, αλλά με «πέναλτι» έως 115 ευρώ τον μήνα, έχουν χιλιάδες ασφαλισμένοι. Πρόκειται για μια δυνατότητα που παρέχει ο νόμος σε ασφαλισμένους που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Μία στις τρεις συντάξεις εκτιμάται ότι είναι μειωμένη (πρόωρη).
Πλαφόν στην περικοπή
Η μείωση των 115 ευρώ τον μήνα επιβάλλεται στο ποσό της εθνικής σύνταξης και όχι της ανταποδοτικής, δηλαδή των εισφορών που κατέβαλλε ο κάθε ασφαλισμένος. Αυτό σημαίνει ότι η μείωση επιβάλλεται στα 345 ευρώ (εθνική σύνταξη για 15ετή ασφάλιση) ή στα 384 ευρώ (για τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης).
Ηδη υψηλότερα
Η Ελλάδα εκπλήρωσε τη δέσμευσή της για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης 15 χρόνια πριν από τη δέσμευση που είχε αναλάβει έναντι των δανειστών της και αυτό συνέβη το 2012 με τον νόμο Βρούτση. Η αρχική πρόβλεψη του 2010 για όριο στα 65 έτη για πλήρη και στα 60 έτη για μειωμένη σύνταξη επεκτάθηκε κατά μία διετία, το 2012.
Εχουμε χαμηλά όρια
Οι έλληνες συνταξιούχοι είναι οι γηραιότεροι στην Ευρώπη, με τη χώρα μας να κατέχει τη θλιβερή «πρωτιά» με τα μεγαλύτερα γενικά όρια συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών ανάμεσα σε όλες τις χώρες της ΕΕ, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος της ΗΔΙΚΑ ΑΕ «ΗΛΙΟΣ» (Ιανουάριος 2024) του υπουργείου Εργασίας.
Απαιτείται μελέτη
Η Εθνική Αναλογιστική Αρχή έστειλε μελέτη στον ευρωπαϊκό φορέα Ageiing Working Group (AWG) που παρακολουθεί τις αλλαγές στα συνταξιοδοτικά συστήματα όλων των ευρωπαϊκών κρατών και ανάλογα με τα ευρήματα (κυρίως δε με την εξέλιξη της συνταξιοδοτικής δαπάνης) προτείνει στις κυβερνήσεις τις ανάλογες παρεμβάσεις. Οι τελικές αποφάσεις λαμβάνονται από τα αρμόδια υπουργεία και την κυβέρνηση.
Πάνω από τα 70 έτη
Η μελέτη και οι διεθνείς οργανισμοί δείχνουν αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης κατά 1,5 έτος στα 63,5 από 62 που είναι σήμερα για πλήρη σύνταξη με 40 έτη ασφάλισης και στα 68 έτη και 5 μήνες από το 67ο έτος που είναι σήμερα για σύνταξη λόγω γήρατος με 15ετία. Αυτό, αν αποφασιστεί, θα γίνει στο διάστημα 2027-2030. Η αυστηρότερη πρόβλεψη κάνει λόγο για 2,5 έτη.
