Εκτενής και αρκετά ενημερωτική για τις τρέχουσες και επόμενες αποφάσεις της ΑΗΚ ήταν η ομιλία του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου Γιώργου Πέτρου στην παρουσίαση των πεπραγμένων της Αρχής Ηλεκτρισμού για το 2023, την περασμένη Τρίτη.
Σύμφωνα με τον κ. Πέτρου, η ΑΗΚ επικεντρώνει την προσοχή της στο άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τη διασυνοριακή ηλεκτρική διασύνδεση, την έλευση και χρήση φυσικού αερίου, την αναβάθμιση του Ηλεκτροπαραγωγού Σταθμού Δεκέλειας και τη λειτουργία της νέας μονάδας παραγωγής στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό Βασιλικού.
Επιλέξαμε από τη μακρά ομιλία του προέδρου της ΑΗΚ κάποια από τα σημαντικότερα τμήματα, που δίνουν μια καλή εικόνα των επιδόσεων και των προβλημάτων του 2023 αλλά και των στόχων για το τρέχον έτος.
Οι προτεραιότητες
– Στις κύριεςπροκλήσεις για τον οργανισμό περιλαμβάνονται το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και ο ανταγωνισμός, η διασυνοριακή ηλεκτρική διασύνδεση, η έλευση και χρήση Φυσικού Αερίου, η αναβάθμιση του Ηλεκτροπαραγωγού Σταθμού Δεκέλειας, η λειτουργία της νέας μονάδας παραγωγής στον σταθμό Βασιλικού και η αναβάθμιση των υποδομών.
– Η μετάβαση στην πράσινη ενέργεια και η μείωση των θερμοκηπιακών εκπομπών αποτελεί για την ΑΗΚ κορυφαίο στόχο. Η επέκταση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η προσθήκη πράσινης ενέργειας στο μείγμα παραγωγής της ΑΗΚ και η αποθήκευση ενέργειας αποτελούν μονόδρομο. Μόνο έτσι θα καταστεί δυνατή η σταθεροποίηση και ακολούθως η σταδιακή μείωση της τιμής σε όλους τους καταναλωτές, οικιακούς και επιχειρηματικούς.
– Πέραν του φωτοβολταϊκού πάρκου στο Τσέρι, εντός του 2023 τέθηκε σε λειτουργία και το φωτοβολταϊκό πάρκο στο Ακρωτήρι Λεμεσού. Η ενέργεια που παράγεται από αυτό έχει κόστος μόλις 5 σεντ ανά κιλοβατώρα. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα την πρώτη, έστω και μικρή, μείωση του κόστους της ενέργειας για όλους τους καταναλωτές.
– Σύντομα θα τεθεί σε λειτουργία το Πάρκο Αχερά, ισχύος 8MW. Παράλληλα, σχεδιάζονται σε διάφορες περιοχές της Κύπρου νέα φωτοβολταϊκά πάρκα και προχωρούν οι αδειοδοτήσεις για νέα έργα, όπως η 2η φάση του ΦΒ Πάρκου Αχερά ισχύος 34MW.
– Το πλάνο συμμετοχής της ΑΗΚ στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, όπως έχει εγκριθεί, επιτρέπει τη σταδιακή ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάρκων συνολικής ισχύος 600 MW μέχρι το 2032. Έχουν ήδη εξασφαλιστεί άδειες κατασκευής για φωτοβολταϊκά δυναμικότητας 168 MW περίπου.
– Η ανάπτυξη έργων ΑΠΕ υπογραμμίζει και την ανάγκη για δημιουργία υποδομών αποθήκευσης της παραγόμενης πράσινης ενέργειας. Με σχετική αίτηση στη ΡΑΕΚ η ΑΗΚ προχωρεί με την αδειοδότηση μεγάλου συστήματος αποθήκευσης στη Δεκέλεια (160 ΜWh), αφού εξασφαλιστούν οι άδειες.
– Η Βασική Ρυθμιζόμενη Δραστηριότητα Μεταφοράς (ΑΗΚ), σε συνεργασία με τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ, έχουν προχωρήσει σε προκαταρκτική μελέτη για εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, μέσω μπαταριών, συνολικής χωρητικότητας 240 ΜWh. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 60 εκατομμύρια ευρώ, με χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά ταμεία.
Οικονομική κατάσταση και κέρδη
– Τα συνολικά έσοδα της ΑΗΚ το 2023 ανήλθαν στα €1,3 δισ.
– Τα συνολικά έξοδα έφτασαν στα €1,2 δισ.
– Κέρδος εργασιών ύψους €61 εκ. και καθαρό κέρδος για το έτος ύψους €36 εκ.
– Το κέρδος εργασιών αντιστοιχεί σε αποδοτικότητα 3,1% επί του μέσου καθαρού απασχολούμενου ενεργητικού (σ.σ. το επιτρεπόμενο από την ΑΗΚ είναι περίπου 4.6%).
– Ταλειτουργικά έξοδα σημείωσαν μείωση €98,5 εκ. Η μείωση οφείλεται κυρίως στη μείωση του κόστους καυσίμου και στη μείωση της τιμής αγοράς ενέργειας από τρίτους (από €103,9 εκ. σε €63,3 εκ.). Η αγορά ενέργειας από τρίτους (11 σεντ/KWh, με απόφαση της ΡΑΕΚ) περιλαμβάνει την αγορά ενέργειας από ΑΠΕ και την αγορά ενέργειας από τη μεταβατική αγορά (κόστος αποφυγής/KWh).
– Η μείωση στο κόστος κατά περίπου 39%, οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μείωση στην τιμή αγοράς ενέργειας από ΑΠΕ. Αυτή, σύμφωνα με την απόφαση της ΡΑΕΚ, από 1η Μαΐου 2023 δεν μπορεί να ξεπερνά τα 11 σεντ ανά κιλοβατώρα στη χαμηλή τάση. Στη συνολική μείωση του κόστους συνέβαλε και η μείωση στις μονάδες που αγοράστηκαν από ΑΠΕ, που είναι της τάξης του 24,8%.
– Το κόστοςκαυσίμου μειώθηκε από €671 εκ. το 2022 σε €575 εκ. το 2023 (μείωση 14%).
– Το κόστος δικαιωμάτωνεκπομπής θερμοκηπιακών αερίων αυξήθηκε κατά 8 εκ. το 2023 και ανήλθε γύρω στα €256 εκ. Η αύξηση οφείλεται κατά κύριο λόγο στην άνοδο της μέσης τιμής των δικαιωμάτων που αγοράστηκαν κατά τη διάρκεια του έτους, η οποία ανήλθε σε €83,93/δικαίωμα, σε σύγκριση με €80,02/δικαίωμα κατά το προηγούμενο έτος.
– Από τις αρχές του 2024 παρατηρείται μείωση στην τιμή των δικαιωμάτων. Εκμεταλλευόμενη τη μείωση στις τιμές, η ΑΗΚ από τις αρχές Ιανουαρίου 2024 μέχρι και σήμερα έχει προχωρήσει σε αγορά σημαντικού αριθμού επιπρόσθετων δικαιωμάτων, με σκοπό να τα χρησιμοποιήσει όταν η τιμή τους στην αγορά αυξηθεί. Η μέση τιμή αγοράς των επιπρόσθετων δικαιωμάτων ανέρχεται σε €64 περίπου.
Αναπτυξιακά έργα και σχεδιασμός
Εντός του 2023 συνεχίστηκε το έργο εγκατάστασης της νέας Μονάδας Αεριοστροβίλων Συνδυασμένου Κύκλου (ΜΑΣΚ 6) στον Ηλεκτροπαραγωγό Σταθμό Βασιλικού, δυναμικότητας 160 MW. Η μονάδα θα έχει τη δυνατότητα χρήσης φυσικού αερίου, ως κύριο καύσιμο και ντίζελ ως εναλλακτικό καύσιμο, με περιορισμένες ώρες λειτουργίας (500 ώρες ανά έτος). Η αναμενόμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης της νέας Μονάδας είναι εντός του 2025.
– Η ΑΗΚ προχώρησε στις απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου οι μονάδες παραγωγής να είναι καθόλα έτοιμες και για χρήση φυσικού αερίου, μόλις αυτό καταστεί διαθέσιμο για ηλεκτροπαραγωγή. Απομένει ο απαραίτητος συντονισμός, με τις κατασκευάστριες εταιρείες, για τελικές ρυθμίσεις στις μονάδες παραγωγής και την οργάνωση των απαραίτητων δοκιμών και ελέγχων, μόλις καθοριστεί η ημερομηνία που το ΦΑ θα είναι διαθέσιμο.
– Σύντομα, ολοκληρώνεται η αποξήλωση των μονάδων ατμού του σταθμού Μονής. Οι τέσσερις αεριοστρόβιλοι (ισχύος 37,5 MW ο ένας) παραμένουν σε διαθεσιμότητα, έτοιμοι να τεθούν σε λειτουργία στην περίπτωση υψηλής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, ή για την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών. Η μελλοντική αξιοποίηση του συγκεκριμένου χώρου εξετάζεται στο πλαίσιο της μελέτης του Αναπτυξιακού Προγράμματος της ΑΗΚ.
Επέκταση δικτύου μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού
– Εντός του 2023 ολοκληρώθηκε η φάση Β για το έργο που αφορά τον Νέο Υποσταθμό Μεταφοράς Μονής.
– Εκτελέστηκαν εργασίες για έργα που συνεχίζουν να υλοποιούνται στο πλαίσιο της περαιτέρω διείσδυσης των ΑΠΕ στο Δίκτυο Μεταφοράς και της αναβάθμισης του Δικτύου Μεταφοράς. Συγκεκριμένα βρίσκονται σε εξέλιξη τα έργα αναβάθμισης των Υποσταθμών Ορούντας, Στροβόλου, Ύψωνα, Μαρί.
– Σε εξέλιξη βρίσκονται και συγχρηματοδοτούμενα έργα εγκατάστασης και αναβάθμισης υποσταθμών μεταφοράς, συνολικής αξίας €43 εκ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλύπτει το 70% του κόστους.
– Ξεκινά η αναβάθμιση γραμμών μεταφοράς με τη μέθοδο αλλαγής του αγωγού (reconductoring) αξίας €10 εκ. Με την αναβάθμιση των γραμμών αυτών επιτυγχάνεται η αύξηση της δυνατότητας διασύνδεσης περισσότερων έργων ΑΠΕ. Ειδικότερα, τα έργα αφορούν: Κατασκευή νέων Γραμμών Μεταφοράς 132kV και αποξήλωση υφιστάμενων συνδέσεων όπως Υποσταθμός Κοφίνου – Αλάμπρας, Υποσταθμό Μεταφοράς Ύψωνα – Ανατολικό, Υποσταθμό Ύψωνα – Τριμίκλινη, Εγκατάσταση Νέου Πρωτεύοντα Υποσταθμού Νέο Λιμάνι στη Λεμεσό, αναβάθμιση Υποσταθμού Ύψωνα, και άλλα εξίσου σημαντικά έργα, με στόχο την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο Δίκτυο Μεταφοράς.
– Από τη Δραστηριότητα της ΑΗΚ Διανομής, κατά το 2023 τοποθετήθηκαν 215 χιλιόμετρα εναέριων γραμμών Μέσης και Χαμηλής Τάσης, 323 χιλιόμετρα υπογείων καλωδίων Μέσης και Χαμηλής Τάσης, ενώ εγκαταστάθηκαν 113 εναέριοι μετασχηματιστές και 128 επίγειοι Υποσταθμοί Διανομής.
– Κατά το 2023 συνδέθηκαν στο δίκτυο της ΑΗΚ 18.500 νέα ΦΒ συστήματα ιδιοκατανάλωσης. Συνολικά, μέχρι σήμερα, έχουν εγκατασταθεί 55.000 ΦΒ συστήματα αυτής της μορφής, κυρίως για οικιακή χρήση, συνολικής ισχύος 320 MW.
Οι αιτήσεις για Δεκέλεια
Στο πλαίσιο της διασφάλισης της ασφάλειας εφοδιασμού και της σταθερότητας του συστήματος και με στόχο την ενδυνάμωση του σταθμού Δεκέλειας, ως δεύτερο σημείο ηλεκτροπαραγωγής, η Διεύθυνση Παραγωγής προχωρεί με την αδειοδότηση για εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης και συμβατικών Μονάδων.
Η ΑΗΚ έχει ήδη υποβάλει τις σχετικές αιτήσεις προς τη ΡΑΕΚ για την εγκατάσταση 2 μονάδων ανοιχτού κύκλου, συνολικής δυναμικότητας περίπου 80MW (2 x 40MW), όπως επίσης και συστήματος αποθήκευσης (ισχύος 40MW/160MWh). Εξειδικευμένος σύμβουλος ετοιμάζει τις προδιαγραφές για προκήρυξη διαγωνισμού προμήθειας και εγκατάστασης δύο μονάδων παραγωγής, συνολικής ισχύος 80MW (2Χ40MW).
