Με έως 10 νέες μονάδες αφαλάτωσης επιχειρεί η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει τα φαινόμενα λειψυδρίας και ξηρασίας που διαφαίνονται στην Κύπρο, λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας που επικρατεί τα τελευταία χρόνια και έχει μειώσει σημαντικά τα υδατικά αποθέματα. Επιπλέον, οι πιέσεις που ασκούνται λόγω της κλιματικής αλλαγής, της αύξησης της ζήτησης λόγω κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης, καθώς και οι πεπαλαιωμένες και μη επαρκείς υποδομές για κάλυψη των αναγκών, έχουν μεγεθύνει το πρόβλημα, το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί ως κρίση.
Δράσεις που περιλαμβάνουν την αναβάθμιση των υποδομών ύδατος, την εξοικονόμηση νερού και την αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών ενέκρινε χθες το Υπουργικό Συμβούλιο υιοθετώντας πρόταση που κατέθεσε η υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που εκτείνεται σε βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Στο πρόγραμμα αναφέρθηκε σε δηλώσεις της η Μαρία Παναγιώτου και όπως επισήμανε περιλαμβάνει 28 στοχευμένες δράσεις εκ των οποίων οι 7 είναι άμεσες, οι 8 είναι μεσοπρόθεσμες και οι 13 είναι μακροπρόθεσμες.
Οι άμεσες και μεσοπρόθεσμες δράσεις έχουν ως στόχο να αντιμετωπίσουν την επερχόμενη κρίση λειψυδρίας κατά τα έτη 2025-2026 και αναμένεται να ενισχύσουν το υδατικό ισοζύγιο με πέραν των 15 εκατ. κυβ. μέτρων ετησίως, ή 15% της συνολικής ποσότητας νερού που παραχωρήθηκε από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) το 2023 για σκοπούς ύδρευσης παγκύπρια. Μέσα στο 2025, ανάμεσα σε άλλα, θα γίνει η αξιοποίηση 4 γεωτρήσεων για αρδευτικούς σκοπούς, βελτίωση της υδατοπρομήθειας κοινοτήτων με αξιοποίηση 20 γεωτρήσεων και επιδιόρθωση ή κατασκευή νέων υποδομών όπως υδατοδεξαμενές, η αύξηση της παραγωγής πόσιμου νερού από την Μονάδα Αφαλάτωσης Δεκέλειας, εκστρατείες διαφώτισης για μείωση της σπατάλης νερού στα νοικοκυριά, καθώς η εμπλοκή των πολιτών κρίνεται κρίσιμη για την επιτυχή μείωση της σπατάλης, βελτίωση των αρδευτικών τμημάτων με διπλασιασμό του διαθέσιμου προϋπολογισμού από €200.000 ανά έτος σε €400.000 ανά έτος, μείωση απωλειών δικτύου ύδρευσης και σπατάλης, καθώς και εγκατάσταση κινητών μονάδων αφαλάτωσης.
Μέχρι στιγμής, έχει αποφασιστεί η χωροθέτηση 4 κινητών μονάδων αφαλάτωσης και γίνεται προσπάθεια να εξευρεθούν και άλλες περιοχές. Με βάση εκτιμήσεις του ΤΑΥ, το κόστος τους υπολογίζεται στα €66,4 εκατ. με συνολική παραγωγή 41 εκατ. κυβ. μέτρων πόσιμου νερού για την πενταετία 2025-2030. Σημειώνεται ότι οι μονάδες αυτές θα λειτουργήσουν και θα παραμείνουν μόνιμα στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο «Φ», προωθείται η αξιοποίηση γεωτρήσεων του Επαρχιακού Οργανισμού (ΕΟΑ) Λεμεσού στην κοίτη του ποταμού Γαρύλλη για απονιτροποίηση υφάλμυρου νερού δυναμικότητας 10.000 κυβ.μ./ημερησίως με το κόστος να φθάνει τα €3.400.000 και αν όλα πάνε καλά θα λειτουργήσει τον Οκτώβριο του 2025. Επιπλέον, η δεύτερη κινητή μονάδα θα εγκατασταθεί στο χώρο του Λιμανιού Λεμεσού που ανήκει στην Αρχή Λιμένων Κύπρου για αφαλάτωση θαλάσσιου νερού δυναμικότητας 5.000 κυβ.μ./ημερησίως με δυνατότητα επέκτασης στις 10.000 κυβ.μ./ ημερησίως συνολικού κόστους €4.200.000. Περαιτέρω, προωθείται κινητή μονάδα στο χώρο του Σταθμού της ΑΗΚ στη Μονή για αφαλάτωση θαλάσσιου νερού δυναμικότητας 10.000 κυβ.μ./ ημερησίως κόστους €6.700.000. Τέταρτη κινητή μονάδα προωθείται πλησίον του χώρου ανέγερσης Μαρίνας Πάφου για αφαλάτωση θαλάσσιου νερού δυναμικότητας 5.000 κυβ.μ./ημερησίως με δυνατότητα επέκτασης στις 10.000 κυβ.μ./ημερησίως κόστους €4.500.000. Ο χώρος αποτελεί κρατική γη η οποία έχει δεσμευτεί για σκοπούς ανέγερσης της Μαρίνας Πάφου. Σύμφωνα με το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως θα πρέπει να εξασφαλιστεί η συγκατάθεση του υφυπουργείου Τουρισμού για εγκατάσταση της μονάδας αφαλάτωσης στον συγκεκριμένο χώρο και η μονάδα προγραμματίζεται να λειτουργήσει τον Φεβρουάριο 2026, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες 3 που εκτιμάται ότι θα τεθούν σε λειτουργία τον προσεχή Οκτώβριο.
Σημειώνεται ότι συνεχίζεται η εξεύρεση και άλλων πρόσθετων θέσεων. Πιθανές θέσεις χωροθέτησης που βρίσκονται υπό διερεύνηση είναι η εγκατάσταση κινητής μονάδας αφαλάτωσης στη Λάρνακα εντός του χώρου του λιμανιού. Επίσης, έχει εντοπιστεί συγκεκριμένη έκταση που αποτελεί κρατική γη για εγκατάσταση κινητής μονάδας αφαλάτωσης στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου. Ωστόσο, σύμφωνα με το θαλάσσιο χωροταξικό σχέδιο η περιοχή στην οποία θα πρέπει να εγκατασταθεί ο θαλάσσιος αγωγός της μονάδας χαρακτηρίζεται ως περιοχή δικτύου Natura 2000 επομένως θα πρέπει να υπάρξει σχετική συνεννόηση με το Τμήμα Περιβάλλοντος.
Σκέψεις για νέες μονάδες σε 5-6 χρόνια σε Μονή, Δεκέλεια, Μαζωτό και εξετάζεται και ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου
Το ΤΑΥ προωθεί μακροπρόθεσμες δράσεις μέσα από το Πρόγραμμα Δράσης. Συγκεκριμένα προωθείται η αναβάθμιση/ επέκταση πέντε υφιστάμενων μόνιμων μονάδων αφαλάτωσης (ΜΜΑ) που διαχειρίζεται σήμερα το ΤΑΥ, προωθώντας παράλληλα τη δυνατότητα αξιοποίησης ΑΠΕ για κάλυψη μέρους των ενεργειακών αναγκών τους. Σήμερα λειτουργούν: Πάφος δυναμικότητας 15.000 κυβ.μ./ ημέρα, Επισκοπής δυναμικότητας 40.000 κυβ.μ./ ημέρα, Λάρνακας δυναμικότητας 60.000 κυβ.μ./ ημέρα, ΑΗΚ Βασιλικού δυναμικότητας 60.000 κυβ.μ./ ημέρα και Δεκέλειας δυναμικότητας 60.000 κυβ.μ./ ημέρα. Στόχος των εν λόγω αναβαθμίσεων είναι η αύξηση της δυναμικότητας των πιο πάνω μονάδων μέχρι και 50% σε σχέση με την αρχική πρόνοια, το οποίο θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση του υδατικού ισοζυγίου από 10 εκατ. έως 40 εκατ. κυβ. μέτρων ετησίως.
Επίσης, το ΤΑΥ έχει περιλάβει στα μακροπρόθεσμα μέτρα του Προγράμματος Δράσης την κατασκευή δύο επιπρόσθετων μόνιμων μονάδων αφαλάτωσης οι οποίες θα υλοποιηθούν ως έργα Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και στα οποία προωθείται κάλυψη ενεργειακών αναγκών από ΑΠΕ. Μία μονάδα προωθείται στην Ανατολική Λεμεσό στον χώρο του Σταθμού της ΑΗΚ στη Μονή, δυναμικότητας 60.000 κυβ.μ./ ημέρα με δυνατότητα επέκτασης στις 80.000 κυβ.μ./ ημέρα. Και μία στη Δεκέλεια έναντι του χώρου της υφιστάμενης μονάδας για σκοπούς αντικατάστασης της, δυναμικότητας 80.000 κυβ.μ./ ημέρα με δυνατότητα επέκτασης στις 100.000 κυβ.μ./ ημέρα. Σημειώνεται πως το ΤΑΥ βρίσκεται στη διαδικασία διερεύνησης πρόσθετων κατάλληλων θέσεων χωροθέτησης ούτως ώστε να λειτουργούν συνολικά 7 μόνιμες μονάδες αφαλάτωσης.
Γίνονται ενέργειες για εξεύρεση κατάλληλου χώρου στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου για κατασκευή μονάδας 60.000 κυβ.μ./ ημέρα με δυνατότητα επέκτασης κατά 20.000 κυβ.μ./ ημέρα, αλλά λόγω των μεγάλων αναπτύξεων αλλά και του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού δυσχεραίνεται περισσότερο η εξεύρεση χώρου. Παρά ταύτα, έχει εντοπιστεί περιοχή στην κοινότητα Μαζωτού για κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης, η οποία εκ πρώτης όψεως αξιολογείται θετικά και έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες αιτήσεων για εξασφάλιση της γης. Σημειώνεται ότι έχει διεξαχθεί διερεύνηση σε διάφορες περιοχές τόσο της επαρχίας Λάρνακας όσο και της Αμμοχώστου με σκοπό να εντοπιστεί κατάλληλος χώρος έκτασης περίπου 30.000τ.μ.
Πηγή: philenews.com
