Παρότι είχαν αρκετά χρόνια να βγουν στους δρόμους, οι έλληνες αγρότες κατέβηκαν μαζικά το προηγούμενο διάστημα. Βασικά αιτήματά τους ήταν η αύξηση του κόστους παραγωγής και οι χαμηλές τιμές στην αγορά. Παρότι υπήρξαν προϊόντα που είδαν υψηλότερες τιμές στην αγορά (ελαιόλαδο, φέτα, γραβιέρα), αυτή η διαφορά κατά κανόνα δεν έφτασε στον παραγωγό, ενώ και τα εργατικά χέρια κόστισαν πολλαπλάσια από άλλες φορές.
Η πανδημία Covid-19 επιδείνωσε την κατάσταση στον αγροτικό χώρο, καθώς μία σειρά από προϊόντα έμεναν αδιάθετα, διότι είχαν κλείσει ταβέρνες, ξενοδοχεία κ.ά. Η προσπάθεια του Ντόναλντ Τραμπ να κλείσει τη στρόφιγγα των εισαγωγών στην Αμερική επιδείνωσε τα μεγέθη για το ροδάκινο, τη φέτα και το ελληνικό κρασί. Η ενεργειακή κρίση δημιούργησε επιπλέον προβλήματα στους έλληνες παραγωγούς με την ιλιγγιώδη άνοδο του κοστολογίου σε αγροτικά εφόδια, ζωοτροφές, πετρέλαιο κ.ά. Τα έκτακτα καιρικά φαινόμενα με την επωνυμία «Ιανός» και «Ντάνιελ» κατέστρεψαν τη Θεσσαλία, που επηρέαζε τα μεγέθη και στην υπόλοιπη Ελλάδα και στις εξαγωγές. Νέο, ικανό και εκπαιδευμένο αγροτικό δυναμικό είναι στα πρόθυρα να φύγει από το επάγγελμα.
Ομως, οι κυβερνήσεις Μητσοτάκη απέτυχαν πάνω απ’ όλα στη διαχείριση των πόρων της νέας ΚΑΠ 2021-27. Η μετακίνηση πόρων από τις επιδοτήσεις του πυλώνα Ι στα επενδυτικά προγράμματα του πυλώνα ΙΙ διέλυσε τους μικρομεσαίους αγρότες αλλά δεν ωφέλησε ούτε τους μεγάλους, που θα ήθελαν να επενδύσουν, ελλείψει ρευστότητας.
Η κυβέρνηση δεν έλαβε σοβαρά υπόψη της το έλλειμμα ενημέρωσης των αγροτών για τα οικολογικά σχήματα. Συνέβη αλαλούμ με την πράσινη ενίσχυση ενώ στο ζήτημα των εργατικών χεριών αντέδρασε με αντανακλαστικά χελώνας. Το θέμα των οικολογικών σχημάτων εντάσσεται στο πλαίσιο της γενικότερης ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal) για τη μείωση των ρύπων και επηρεάζει όλα τα αγροτικά επαγγέλματα. Δυστυχώς, και οι υπουργοί Γεωργίας της ΕΕ προσπαθούν να τετραγωνίσουν τον κύκλο: ο μέσος ευρωπαίος καταναλωτής αδυνατεί να αγοράσει βιολογικά προϊόντα ή ορθών γεωργικών πρακτικών, που φτάνουν ακριβά στην αγορά, αλλά γίνονται αθρόες εισαγωγές τροφίμων από τρίτες χώρες.
Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να σκύψει σοβαρά πάνω από τα αγροτικά κόκκινα δάνεια και να προστατέψει το εισόδημα του έλληνα παραγωγού. Απαιτείται ενοποιημένος, ευρωπαϊκός ελεγκτικός μηχανισμός για τη νοθεία. Επιπλέον μέτρα στήριξης των ευρωπαίων καταναλωτών, που θα πληρώσουν ξανά το μάρμαρο λόγω της κατάστασης με τους Χούθι. Ειδάλλως, η μαζική έξοδος αγροτών από το επάγγελμα, που συνέβη τον καιρό της πανδημίας, δεν θα είναι τίποτα μπροστά στο τσουνάμι που έρχεται, μετά και την προνομιακή είσοδο της Ουκρανίας στην Ευρώπη.
Η Αννα Στεργίου είναι Msc Κοινωνιολογίας
της Ενέργειας και μέλος της Διευρυμένης Γραμματείας Αγροτικού του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
