Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει θέσει την ενεργειακή απόδοση στο επίκεντρο των προσπαθειών της για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Στο πλαίσιο αυτό, η νέα Οδηγία (2024/1275/ΕΕ) για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων η οποία εγκρίθηκε πρόσφατα, σηματοδοτεί μια σημαντική καμπή εισάγοντας αυστηρότερες απαιτήσεις φέρνοντας την Ευρώπη πιο κοντά στους στόχους της για καθαρή ενέργεια και βιωσιμότητα έως το 2030 και το 2050.
Η Οδηγία επιδιώκει τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων σε ολόκληρη την ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις κλιματολογικές και τοπικές συνθήκες, τις απαιτήσεις για την ποιότητα του εσωτερικού περιβάλλοντος και τη σχέση κόστους-οφέλους. Ένας από τους κύριους στόχους είναι η επίτευξη μηδενικών εκπομπών άνθρακα στα κτήρια έως το 2050, που συνεπάγεται σταδιακή ανακαίνιση του υφιστάμενου κτηριακού αποθέματος, με έμφαση στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και την ενσωμάτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Επιπλέον, τα κράτη μέλη οφείλουν να καταρτίσουν εθνικά σχέδια ανακαίνισης κτηρίων με καθορισμένους στόχους για το 2030, το 2040 και το 2050, διασφαλίζοντας τη συμμόρφωση των δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων με τις νέες ενεργειακές υποχρεώσεις. Από την 1η Ιανουαρίου 2028, όλα τα νέα δημόσια κτήρια πρέπει να είναι μηδενικών εκπομπών, ενώ από την 1η Ιανουαρίου 2030, το ίδιο θα ισχύει για όλα τα νέα κτίρια. Αξιοσημείωτη είναι η συμβολή της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) στην επίτευξη του στόχου αναβάθμισης του κτιριακού αποθέματος μέσα από στοχευμένη και συνεχή ενημέρωση των επιχειρήσεων-μελών της. Η συμβολή αυτή ενισχύεται περαιτέρω μέσω της ενεργούς συμμετοχής της ΟΕΒ στη Συμβουλευτική Επιτροπή για την Προώθηση της Εξοικονόμησης Ενέργειας στα Κτίρια και την Προώθηση των Κτηρίων με Σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας.
Επιπρόσθετα, η Οδηγία ενθαρρύνει την υιοθέτηση καινοτόμων τεχνολογιών όπως οι έξυπνοι μετρητές, οι αυτοματισμοί κτηρίων και η ενσωμάτωση συστημάτων ενεργειακής διαχείρισης, που θα επιτρέψουν καλύτερη παρακολούθηση και διαχείριση της ενέργειας. Έως το 2026, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καθιερώσουν ένα σύστημα «διαβατηρίων ανακαίνισης», το οποίο μαζί με το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) θα παρέχουν πληροφορίες καθοδήγησης για τη σταδιακή ανακαίνιση των κτιρίων, λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές δυνατότητες των ιδιοκτητών και τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Μια άλλη καινοτομία της Οδηγίας είναι ο Δείκτης Ευφυούς Ετοιμότητας (SRI), ο οποίος θα αξιολογεί την ικανότητα των κτιρίων να προσαρμόζονται στις προηγμένες τεχνολογίες (τεχνητή νοημοσύνη, αυτοματισμοί κλπ.) για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης και ευελιξίας. Ο SRI θα είναι υποχρεωτικός για τα μεγάλα κτήρια, επιτρέποντας καλύτερη κατανόηση της δυνατότητας των κτιρίων να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ενοίκων και των δικτύων ενέργειας, ενώ ταυτόχρονα θα βελτιώνει την ποιότητα του εσωτερικού περιβάλλοντος.
Η νέα Οδηγία ενισχύει επίσης την παροχή υπηρεσιών ταχείας εξυπηρέτησης (one-stop services) για την ενεργειακή ανακαίνιση των κτιρίων. Τα κράτη μέλη σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές και ιδιωτικούς φορείς, θα πρέπει να δημιουργήσουν κέντρα τεχνικής βοήθειας για την υποστήριξη όλων των εμπλεκόμενων στην ανακαίνιση κτιρίων, διευκολύνοντας την πρόσβαση σε πληροφορίες και χρηματοδότηση, εξασφαλίζοντας ότι οι ιδιοκτήτες κτιρίων θα μπορούν να αναβαθμίσουν ενεργειακά τις ιδιοκτησίες τους με αποδοτικό και οικονομικά βιώσιμο τρόπο.
Η εφαρμογή της νέας Οδηγίας αναμένεται να επιφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη. Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων θα μειώσει τη συνολική κατανάλωση ενέργειας, περιορίζοντας τις δαπάνες τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις. Η αύξηση της ζήτησης για ενεργειακά αποδοτικά προϊόντα και υπηρεσίες θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και θα ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη.
Ωστόσο, η μετάβαση αυτή θα φέρει και προκλήσεις. Οι ιδιοκτήτες κτηρίων, ειδικά εκείνοι με περιορισμένους οικονομικούς πόρους, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στην προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις. Για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, η οδηγία προβλέπει τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων μέσω χρηματοδοτικών μηχανισμών, επιχορηγήσεων και φορολογικών κινήτρων.Συνολικά, η νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία αποτελεί βασικό εργαλείο για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της ΕΕ, συνεισφέροντας στη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με απώτερο στόχο την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.Παράλληλα, η ενίσχυση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, μειώνοντας την εξάρτηση από τις εισαγωγές ενέργειας.
* Λειτουργός, Τμήμα Ενέργειας και Περιβάλλοντος, OEB
Πηγή: philenews.com
