Η ανακοίνωση της Ινδίας ότι έληξε η τετραετής συνοριακή διαμάχη της με την Κίνα θα έπρεπε να είναι ευπρόσδεκτη είδηση. Ένα λιγότερο θερμό μέρος σε έναν κόσμο που φλέγεται μπορεί να είναι μόνο καλό, σωστά;
Ίσως, αν και δεν είναι σαφές τι είδους λύση έχει επιτευχθεί. Και η αρχική περίοδος σιωπής του Πεκίνου δεν ενέπνευσε και πολύ εμπιστοσύνη. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας Subrahmanyam Jaishankar δήλωσε την Δευτέρα 21 Οκτωβρίου ότι τα δύο έθνη συμφώνησαν να επιτρέψουν τακτικές περιπολίες κατά μήκος των αμφισβητούμενων συνόρων τους στα Ιμαλάια. Μια ημέρα αργότερα, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Lin Jian επιβεβαίωσε τη συμφωνία.
Οι σχέσεις είχαν χαλάσει μετά τις θανατηφόρες συγκρούσεις τον Ιούνιο του 2020 – με πέτρες και γροθιές – γύρω από τον ποταμό Galwan σε μεγάλο υψόμετρο και το Pangong Tso στο Ladakh, οι οποίες άφησαν πίσω τους 20 Ινδούς στρατιώτες νεκρούς, μαζί με άγνωστο αριθμό Κινέζων στρατιωτών. Μήνες αργότερα, οι στρατοί έριξαν τους πρώτους πυροβολισμούς ο ένας εναντίον του άλλου εδώ και τέσσερις δεκαετίες.
Το ξεπάγωμα των σχέσεων άνοιξε το δρόμο για μια διμερή συνάντηση μεταξύ του προέδρου Σι Τζινπίνγκ και του πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι, η οποία αναμένεται πραγμαοτποιήθηκε την Τετάρτη στο περιθώριο της συνόδου κορυφής των BRICS στη Ρωσία. Οι δύο τους δεν είχαν πραγματοποιήσει επίσημες συνομιλίες από τη συνάντηση της G20 στο Μπαλί το 2022, οπότε οποιαδήποτε προσέγγιση είναι μια ευπρόσδεκτη εξέλιξη – και μια εξέλιξη που θα παρακολουθείται στενά στην Ουάσινγκτον. Οι ΗΠΑ έχουν χρησιμοποιήσει τις παγωμένες σχέσεις μεταξύ του Μόντι και του Σι για να φέρουν το Νέο Δελχί πιο κοντά, ενισχύοντας περιφερειακές ομάδες όπως η Quad, η οποία περιλαμβάνει την Αμερική, την Ινδία, την Ιαπωνία και την Αυστραλία, και πιέζοντας την Ινδία να συμμετάσχει στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, κάτι που μέχρι στιγμής έχει αρνηθεί να κάνει.
Η Κίνα και η Ινδία μοιράζονται ένα μη σηματοδοτημένο σύνορο μήκους 3.488 χιλιομέτρων, γνωστό ως Γραμμή Πραγματικού Ελέγχου, και διεξήγαγαν πόλεμο εκεί το 1962. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, οι πυρηνικά εξοπλισμένοι γείτονες είχαν μετακινήσει μαχητικά αεροσκάφη, πυροβολικό και πυραύλους πιο κοντά στα σύνορα και είχαν αναπτύξει χιλιάδες στρατιώτες σε μια στρατιωτική ενίσχυση που είχε θορυβήσει τους αναλυτές.
Η Ινδία διαθέτει ήδη σημαντικές αναπτύξεις κατά μήκος των συνόρων της με το αντίπαλο Πακιστάν, καθώς και στο Τζαμού και Κασμίρ, και στα βόρεια και βορειοανατολικά κρατίδια Αρουνατσάλ Πραντές, Ουταρακχάντ και Χιμάχαλ Πραντές. Το να γλιτώσει ο στρατός της από έναν ακόμη χειμώνα παραμονής ψηλά στα Ιμαλάια θα απελευθερώσει στρατιώτες και εξοπλισμό που θα μπορούσαν να σταλούν αλλού. Για την Κίνα, η ηρεμία με την Ινδία θα άφηνε τις Φιλιππίνες ως το κύριο σημείο ανάφλεξης για τις αντικρουόμενες εδαφικές διεκδικήσεις της. (Εκτός από την Ταϊβάν, την οποία η Κίνα διεκδικεί ως δική της).
Είναι δύσκολο να υπερεκτιμήσει κανείς τις εκτεταμένες επιπτώσεις από τις συγκρούσεις του 2020. Η Ινδία επέβαλε αυστηρούς κανόνες που απαιτούσαν την υπογραφή της κυβέρνησης για τις κινεζικές επενδύσεις, απαγόρευσε εκατοντάδες κινεζικές εφαρμογές και επιβράδυνε τις χορηγήσεις βίζας. Και τα δύο έθνη απέλασαν ο ένας τους δημοσιογράφους του άλλου και ανέστειλαν τις απευθείας επιβατικές πτήσεις. Οι Ινδοί διαδηλωτές έκαψαν ομοιώματα του Σι, ενώ οι έμποροι έβαλαν φωτιά σε κινεζικά προϊόντα, καθώς οι σχέσεις έφτασαν σε νέο χαμηλό επίπεδο. Ακολούθησαν τουλάχιστον 21 γύροι στρατιωτικών συνομιλιών υψηλού επιπέδου και σταδιακά οι εντάσεις άρχισαν να υποχωρούν. Όλο αυτό το διάστημα, οι ινδικές επιχειρήσεις υποστήριζαν την άρση των περιορισμών στις κινεζικές επενδύσεις, καθώς αγωνίζονταν να επεκτείνουν την παραγωγή εν μέσω της αυξανόμενης ζήτησης για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τσιπ και τεχνολογία με βάση την τεχνητή νοημοσύνη.
Οι αξιωματούχοι στο Νέο Δελχί έχουν θέσει τις βάσεις για την αναθέρμανση των δεσμών εδώ και μήνες, μιλώντας για χαλάρωση των επενδυτικών περιορισμών και επιτάχυνση των χορηγήσεων βίζας για τους Κινέζους τεχνικούς. Υπάρχει μια σιωπηρή αναγνώριση ότι η Ινδία δεν μπορεί να επεκταθεί όσο γρήγορα θα ήθελε χωρίς τα χρήματα και την τεχνογνωσία του Πεκίνου. Στην ετήσια έκθεση της ίδιας της κυβέρνησης για την Οικονομική Επισκόπηση που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο υποστηρίζεται ότι για να ενισχύσει τον μεταποιητικό της τομέα, η Ινδία έχει δύο επιλογές: να αυξήσει τις εισαγωγές από την Κίνα ή να προσελκύσει περισσότερες άμεσες ξένες επενδύσεις από τη χώρα. “Είναι δυνατόν να συνδεθεί η Ινδία με την παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού χωρίς να συνδεθεί η ίδια με την αλυσίδα εφοδιασμού της Κίνας;”, διερωτάται η έκθεση.
Ωστόσο, το πραγματικό ερώτημα τώρα είναι αν αυτή η συμφωνία θα ισχύσει. Αναλυτές επισημαίνουν την αντιπαράθεση μεταξύ ινδικών και κινεζικών στρατευμάτων το 2017 στο Ντοκλάμ, ένα οροπέδιο κοντά στα ινδικά σύνορα που διεκδικούν τόσο η Κίνα όσο και το Μπουτάν. Μετά από μια συμφωνία για απεμπλοκή, αργότερα προέκυψε ότι ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός συνέχισε να κατέχει μέρος του οροπεδίου, κατασκευάζοντας υποδομές όπως ελικοδρόμια.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι κάτι παρόμοιο θα μπορούσε να συμβεί εδώ. Όπως μου είπε ο Sushant Singh, πρώην αξιωματικός του ινδικού στρατού, ο οποίος είναι τώρα λέκτορας Νοτιοασιατικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Yale, η έλλειψη λεπτομερειών είναι χαρακτηριστική, ιδίως όσον αφορά το ποια εδάφη ελέγχει τώρα η Ινδία στις αμφισβητούμενες περιοχές. Η σύγκρουση του 2020 κόστισε στην Ινδία περίπου 300 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης κατά μήκος της αμφισβητούμενης ορεινής περιοχής, ανέφερε τότε το Bloomberg.
Ποιο ήταν λοιπόν το κίνητρο για αυτό το ξεπάγωμα των διμερών σχέσεων; Πρώτον, οι εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ. Η κούρσα είναι αμφίρροπη και υπάρχει σαφής πιθανότητα ο Ντόναλντ Τραμπ να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο. Μια λιγότερο ταραγμένη σχέση θα βόλευε και τα δύο μέρη, σημειώνει ο Singh. Και για την Κίνα, μια Ινδία που ακολουθεί μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική ξεχωριστά από τα δυτικά συμφέροντα είναι προτιμότερη.
Παρά τη συμφωνία για απεμπλοκή, η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι αισθητή. Απέχουμε ένα λάθος από μια στρατιωτική περίπολο – ή έναν ένθερμο τοπικό διοικητή που θα μπορούσε να χάσει την ψυχραιμία του – από μια άλλη επικίνδυνη ανάφλεξη. Δεν είναι καιρός να χαλαρώσουμε ακόμα.
Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν
BloombergOpinion
Πηγή: philenews.com
