Στον δύσκολο δρόμο προς την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας βαδίζει η Τουρκία. Υστερα από χρόνια μεγάλων προκλήσεων στα δημόσια οικονομικά, με άλμα πληθωρισμού, σημαντική υποχώρηση του εθνικού νομίσματος και μεγάλα ελλείμματα, τώρα το οικονομικό επιτελείο του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καταβάλλει προσπάθειες ώστε η οικονομία των 800 δισ. δολαρίων να αλλάξει ρότα.
Η Αγκυρα έχει ξεκινήσει «επίθεση φιλίας» στις αγορές για την προσέλκυση νέων επενδύσεων, γίνονται πιο στενές οι οικονομικές σχέσεις με τις γειτονικές χώρες στη Μέση Ανατολή, ενώ η κεντρική τράπεζα με επικεφαλής τη Χαφιζέ Γκαγιέ Ερκάν υπό το άγρυπνο μάτι του υπουργού Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ προχωρά σε πιο συμβατική νομισματική πολιτική με μεγάλες αυξήσεις των επιτοκίων. Μάλιστα η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας συνεδριάζει ξανά την Πέμπτη και οι αγορές περιμένουν νέο σήμα χάραξης πολιτικής. Ηδη η κεντρική τράπεζα έχει αυξήσει τα επιτόκια από 8,5% τον περασμένο Μάιο σε 42,5% στις 21 Δεκεμβρίου 2024.
Επενδυτές
Οι δυσκολίες παραμένουν, αλλά φαίνεται ότι αρκετοί διεθνείς επενδυτές έχουν αρχίσει να είναι πιο αισιόδοξοι από όσα βλέπουν. Η αμερικανική Pimco, ένας από τους μεγαλύτερους διαχειριστές ομολόγων στον κόσμο, έχει αρχίσει να μπαίνει ξανά πιο δυνατά στην αγορά κρατικού χρέους της Τουρκίας. Το στοίχημα, για την Pimco είναι ότι η δέσμευση της κυβέρνησης Ερντογάν για αναδιάρθρωση της εγχώριας οικονομίας θα βάλει τη χώρα σε τροχιά για να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα από τους μεγάλους οίκους αξιολογήσεων.
Μετά την εκλογική νίκη τον Μάιο του 2023 ο πρόεδρος της Τουρκίας φαίνεται ότι έχει αλλάξει πορεία, με πιο αυστηρή νομισματική αλλά και δημοσιονομική πολιτική, κίνητρα για αγορές λίρας Τουρκίας από τους πολίτες της χώρας, οι οποίοι μέχρι τώρα –υπό τον φόβο του πληθωρισμού που καλπάζει περ’οπου με 65% – προτιμούσαν το αμερικανικό δολάριο και τον χρυσό. Πάντως η αποκαλούμενη ανεξάρτητη Ομάδα Ερευνας για τον Πληθωρισμό στη χώρα (Inflation Research Group – ENAG) εκτιμά ότι ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού πέρυσι ήταν στην πραγματικότητα περίπου 127%.
Ολα αυτά δεν επηρεάζουν τώρα στελέχη της Pimco, τα οποία θεωρούν ότι η Τουρκία μπορεί να πιάσει ξανά την επενδυτική βαθμίδα μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, όπως λένε οι ίδιες αυτές πηγές στους «Financial Times». Στοιχεία του Bloomberg δείχνουν επίσης ότι το χρέος της χώρας που έχει συναφθεί σε δολάρια έδωσε πέρυσι στους επενδυτές αποδόσεις 18%, με τις τιμές των ομολόγων να ανεβαίνουν μετά την εκλογική νίκη του Ερντογάν τον Μάιο.
Προκλήσεις
Οι επερχόμενες δημοτικές εκλογές, όπου ο έλεγχος στις πόλεις της Τουρκίας θα διεκδικηθεί μεταξύ των μεγάλων πολιτικών κομμάτων της χώρας, θα δοκιμάσουν τώρα ξανά την αντίδραση του κόσμου στις οικονομικές προκλήσεις.
Το 2023 ήταν ένα δύσκολο οικονομικά έτος για τη γειτονική χώρα, που πέρασε από εκλογική περίοδο θρίλερ αλλά και από αναταράξεις που προκάλεσαν στις παγκόσμιες αγορές οι μεγάλοι σεισμοί στη χώρα, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η συνεπακόλουθη αύξηση στο κόστος της ενέργειας, ειδικά στο πρώτο μισό του έτους.
Είναι ενδεικτικό ότι η Τουρκία είδε το έλλειμμα στον προϋπολογισμό να αυξάνεται κατά 900% πέρυσι, στο 1,4 τρισ. λίρες ή 46 δισ. δολάρια, από 142 τρισ. λίρες που ήταν το 2022. Ομως το έλλειμμα στον προϋπολογισμό της Τουρκίας παρέμεινε κάτω από τα επίπεδα του 6% ως ποσοστό επί του ΑΕΠ. Οπως ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ, το ποσοστό αυτό ήταν μια ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα κάτω από τις προβλέψεις. Ο ίδιος είπε μάλιστα στο κρατικό πρακτορείο Anadolu ότι εάν δεν υπήρχαν οι δαπάνες για τους σεισμούς, το έλλειμμα θα ανερχόταν στο 1,7% του ΑΕΠ. Ο Σιμσέκ είναι πολύπειρος στην αγορά αφού έχει διατελέσει μεταξύ άλλων στέλεχος της Merrill Lynch στις ΗΠΑ, ενώ κατείχε τη θέση του υπουργού Οικονομικών και την περίοδο 2009 με 2015.
