Υπό αυστηρές προϋποθέσεις θα γίνεται η πρόσβαση στα δεδομένα των πραγματικών δικαιούχων νομικών οντοτήτων (ιδιοκτήτες εταιρειών), σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για ξέπλυμα χρήματος, μετά τη σχετική απόφαση που εξέδωσε τον Νοέμβριο του 2022 το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ).
Συγκεκριμένα, το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ακύρωσε το σχετικό άρθρο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας, σχετικά με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Η επίμαχη πρόνοια προνοούσε ότι πρόσβαση στα δεδομένα των πραγματικών δικαιούχων νομικών οντοτήτων θα μπορούσε να δοθεί και στο ευρύτερο κοινό. Ωστόσο, η απόφαση του ΔΕΕ έκρινε ότι η πρόσβαση στο ευρύτερο κοινό δεν περιορίζεται στο απολύτως αναγκαίο, ούτε είναι σε αναλογική σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό και συνιστά επέμβαση στα θεμελιώδη δικαιώματα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία κατοχυρώνονται αντιστοίχως στα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Λόγω της ακυρωτικής απόφασης του ΔΕΕ, θα πρέπει να τροποποιηθεί η Οδηγία της ΕΕ σε σχέση με την πρόσβαση στις πληροφορίες για τον πραγματικό δικαιούχο μέσω του ηλεκτρονικού μητρώου.
Τα πρόσωπα ή οι οργανισμοί έχουν πρόσβαση τουλάχιστον στο όνομα, τον μήνα και το έτος γέννησης, την υπηκοότητα και τη χώρα διαμονής του πραγματικού δικαιούχου, καθώς επίσης και το είδος και την έκταση των δικαιωμάτων που κατέχει.
Η αλλαγή από την Έφορο Εταιρειών
Σε πλήρη συμμόρφωση με την απόφαση του ΔΕΕ, το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Διανοητικής Ιδιοκτησίας διέκοψε την πρόσβαση στα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων στο ευρύ κοινό από τον Νοέμβριο 2022, παρέχοντας πρόσβαση μόνο σε πρόσωπα που αποδεικνύουν έννομο συμφέρον.
Ταυτόχρονα, για σκοπούς συμμόρφωσης με την απόφαση του ΔΕΕ απαιτείται η τροποποίηση της εθνικής νομοθεσίας, η οποία προβλέπει την πρόσβαση στο ευρύ κοινό.
Το Υπουργείο Οικονομικών ετοίμασε σχετικό νομοσχέδιο, με το οποίο η Δημοκρατία συμμορφώνεται με την απόφαση του ΔΕΕ. Στο νομοσχέδιο καθορίζονται τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις, στη βάση των οποίων πρόσωπα ή οργανισμοί που αποδεικνύουν έννομο συμφέρον θα έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες, νοουμένου ότι τα ικανοποιούν.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Συγκεκριμένα, με το νομοσχέδιο πρόσβαση στις πληροφορίες σχετικά με τον πραγματικό δικαιούχο μέσω του μητρώου έχει κάθε πρόσωπο ή οργανισμός ή Αρχή που έχει έννομο συμφέρον, το οποίο προκύπτει όταν το πρόσωπο, οργανισμός ή Αρχή αποδεικνύει ότι:
– Συνδέεται με την πρόληψη και την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
– Ενδέχεται να συνάψει επιχειρηματική σχέση ή να διενεργήσει συναλλαγή με νομικό πρόσωπο και επιθυμεί να διασφαλίσει ότι αυτή η επιχειρηματική σχέση ή συναλλαγή δεν συνδέεται με την νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας ή συναφή με αυτά αδικήματα.
– Εμπλέκεται στην καταπολέμηση αδικημάτων σχετικών με τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
– Η πρόσβαση στα δεδομένα των πραγματικών δικαιούχων είναι απολύτως αναγκαία για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Παράλληλα με την πρόσβαση στα στοιχεία στο μητρώο των πραγματικών δικαιούχων, θα πρέπει να είναι αναγκαία για την πρόληψη της καταπολέμησης της τρομοκρατίας ενώ, θα πρέπει κατά πάντα χρόνο να τηρούνται οι πρόνοιες του περί της Προστασίας των Φυσικών Προσώπων Έναντι της Επεξεργασίας των Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και της Ελεύθερης Κυκλοφορίας των Δεδομένων αυτών Νόμου και του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 για τα προσωπικά δεδομένα.
Σύμφωνα με το προσχέδιο του νομοσχεδίου, κάθε πρόσωπο ή οργανισμός ή Αρχή που αποδεικνύει ότι έχει έννομο συμφέρον έχει πρόσβαση στο όνομα, στον μήνα και το έτος γέννησης και στην υπηκοότητα και χώρα διαμονής του πραγματικού δικαιούχου, καθώς επίσης και το είδος και την έκταση των δικαιωμάτων που κατέχει εάν εφαρμόζεται.
Επιπρόσθετα, η Αρχή θα πρέπει να αποδεικνύει την ανάγκη πρόσθετων στοιχείων ταυτοποίησης προσώπου προς εφαρμογή νομοθεσίας που αφορά αδικήματα καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, ή συναφή με αυτά αδικήματα, έχει πρόσθετα πρόσβαση στην ημέρα γέννησης καθώς και στον αριθμό ταυτότητας ή άλλο διαθέσιμο αριθμό ταυτοποίησης του πραγματικού δικαιούχου.
Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, οι επηρεαζόμενοι φορείς θα μπορούν να υποβάλουν τα σχόλια τους σε σχέση με το προσχέδιο του νομοσχεδίου μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου.
Ετοιμάζονται για μείωση των χρηματικών κυρώσεων
Το ζήτημα της καταχώρησης των στοιχείων των πραγματικών δικαιούχων εταιρειών στο ηλεκτρονικό μητρώο των πραγματικών δικαιούχων έχει βρεθεί πολλές φορές τους τελευταίους μήνες στην επικαιρότητα. Μάλιστα, επιβλήθηκαν και υψηλά πρόστιμα στις εταιρείες που δεν συμμορφώνονταν, τα οποία, λόγω των διαφόρων ζητημάτων που είχαν προκύψει, το κράτος τα ακύρωσε και επέστρεψε τα χρήματα σε αυτούς που πλήρωσαν.
Μετά την τελευταία εκπνοή της προθεσμίας για την υποβολή των σχετικών στοιχείων για τους πραγματικούς ιδιοκτήτες εταιρειών, το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών επέβαλε πρόστιμα ύψους €13,5 εκατ., από τα οποία έχουν εισπραχθεί €756 χιλ.
Επίσης, έχουν υποβληθεί και 500 ενστάσεις από εταιρείες και φυσικά πρόσωπα. Βάσει του νόμου, σε περίπτωση που μία εταιρεία δεν συμμορφώθηκε εμπρόθεσμα υπόκειται (η ίδια και οι διευθυντές και γραμματέας της, σε προσωπικό επίπεδο) σε χρηματική επιβάρυνση €200, ενώ για κάθε μέρα συνέχισης της παράβασης επιβαρύνεται με €100, με ανώτατο όριο συνολικής επιβάρυνσης τις €20.000.
Παρά τους αρχικούς ενδοιασμούς που υπήρχαν από την Εκτελεστική Εξουσία, το αρμόδιο Τμήμα έχει προωθήσει στο Υπουργείο Οικονομικών επιστολή, με την οποία προτείνει τη μείωση των προστίμων στο 50% σε όσους δεν συμμορφώνονται με τον νόμο.
Επιπρόσθετα, με την πρόταση προτείνεται και μη επιβολή προστίμου στους γραμματείες των εταιριών. Σε αντίθεση με τους διευθυντές των εταιρειών, οι οποίοι θα συνεχίσουν να έχουν την σχετική ευθύνη και θα υπόκεινται σε χρηματικό πρόστιμο σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας. Το υπουργείο Οικονομικών φαίνεται πως εκ πρώτης όψεως να συμφωνεί με τη μείωση των σχετικών προστίμων.
Από την άλλη, στη Βουλή εκκρεμούν προτάσεις νόμου κομμάτων, που προνοούν μείωση των χρηματικών κυρώσεων και άλλες ρυθμίσεις, οι οποίες θα βρεθούν στο μικροσκόπιο των μελών της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας τον επόμενο μήνα. Δεν αποκλείεται για σκοπούς πιο γρήγορης μείωσης των προστίμων να προωθηθούν στην Ολομέλεια του νομοθετικού σώματος οι κομματικές προτάσεις, καθώς θα είναι χρονοβόρες οι διαδικασίες ετοιμασίας σχετικού νομοσχεδίου και πραγματοποίησης νομοτεχνικού ελέγχου από τη Νομική Υπηρεσία.
Πηγή: philenews.com
