Μελέτη: Έλλειψη γιατρών θα έχει η Κύπρος σε μια πενταετία
Μεγάλης ηλικίας είναι πολλοί γιατροί της Κύπρου και όπως καταδεικνύει η μελέτη του υπουργείου Υγείας, η ροή νέων γιατρώνστο σχετικό επαγγελματικό μητρώο παρουσιάζει σταδιακά πτωτική τάση.
Από φαρμακοποιούς και οδοντίατρους φαίνεται ότι πάμε καλά, σε σχέση πάντα με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους, ενώ ο αριθμός των νοσηλευτών είναι αισθητά πιο μικρός σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα ευρήματα της μελέτης «Σχεδιασμός Αναγκών και Δυνατοτήτων (Capacity Planning) στον τομέα της υγείας στην Κύπρο», παρουσιάστηκαν χθες κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Υγείας με την Υπουργό Πόπη Κανάρη να εξηγεί ότι «το«Capacity Planning» είναι μια διαδικασία η οποία αποσκοπεί στην αξιολόγηση και τον έγκαιρο σχεδιασμό των δυνατοτήτων του συστήματος υγείας, ώστε να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά και αποδοτικά στις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες υγείας του πληθυσμού, διασφαλίζοντας την επάρκεια των απαιτούμενων πόρων».
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα ευρήματα του σχεδιασμού αναγκών, η Κύπρος, διαθέτει μεν μεγάλο αριθμό γιατρών, κατ’ αναλογία πληθυσμού, ξεπερνά τον μέσο όρο της ΕΕ αλλά, οι γιατροί αυτοί ανήκουν στις μεγάλες ηλικιακές ομάδες.
Η συντριπτική πλειονότητα είναι 41 ετών και άνω, με τον αριθμό των γιατρών που οδεύουν προς συνταξιοδότηση να είναι διαρκώς αυξανόμενος. Πολύ μικρός αριθμός γιατρών ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 31 -40 ετών και την ίδια ώρα, η ροή νέων γιατρών στο μητρώο ιατρών Κύπρου παρουσιάζει σταδιακά πτωτική τάση. Ταυτόχρονα, ούτε ο αριθμός των Κυπρίων που φοιτούν στις ιατρικές σχολές που λειτουργούν στο νησί ή στο εξωτερικό, είναι ικανοποιητικός για να καλύψει τα κενά που, όπως φαίνεται, θα προκύψουν μετά τη συνταξιοδότηση ενός πολύ μεγάλου αριθμού γιατρών τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Αυτό, όπως προκύπτει από την μελέτη του υπουργείου Υγείας, καταδεικνύει ότι πολύ σύντομα στην Κύπρο θα έχουμε πρόβλημα που θα αφορά έλλειψη γιατρών αν και έχει παρατηρηθεί και το φαινόμενο, νεαροί σε ηλικία γιατροί να είναι μεν εγγεγραμμένοι στο μητρώο ιατρών Κύπρου αλλά να μην βρίσκονται και να μην ασκούν την ιατρική στο νησί. Δηλαδή, νεαροί Κύπριοι γιατροί εγγράφονται στο εθνικό μητρώο αλλά δεν επιστρέφουν στην Κύπρο για να εργαστούν μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους. Ως εκ τούτου –και όπως αναφέρθηκε και στη διάσκεψη– επιβάλλεται να δοθούν κίνητρα σε αυτούς τους γιατρούς ώστε να επιστρέψουν και να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους ασθενείς.
Στο πλαίσιο της μελέτης, έγινε καταγραφή ανθρώπινου δυναμικού σε παγκύπρια βάση «με σκοπό την αξιολόγησή των δεδομένων».
Η καταγραφή και αξιολόγηση ολοκληρώθηκε για 17.000 επαγγελματίες υγείας εκ των οποίων το 63% γιατροί και νοσηλευτές και «κατέδειξε κίνδυνο ελλείμματος σε ιατρικό προσωπικό μέχρι το τέλος της επόμενης πενταετίας».
Πρόβλημα φαίνεται να υπάρχει και με την αναλογία γιατρών και νοσηλευτών με τον αριθμό των νοσηλευτών να είναι μικρός σε σχέση με τον αριθμό των εν ενεργεία γιατρών της Κύπρου.
Σε ό,τι αφορά τους υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας, στις 17.000 περιλαμβάνονται οδοντίατροι, φαρμακοποιοί, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, διαιτολόγοι, ψυχολόγοι κ.ά.
Όπως προέκυψε, ο αριθμός των οδοντιάτρων στην Κύπρο είναι αρκετά πιο ψηλός από τον μέσο όρο οδοντιάτρων στις χώρες της ΕΕ και ο αριθμός των φαρμακοποιών είναι οριακά πιο ψηλός από τον μέσο όρο της ΕΕ. Πιο ψηλός από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο είναι και ο αριθμός των γιατρών, με τη διαφορά ότι ο αριθμός των εγγεγραμμένων γιατρών στην Κύπρο είναι πολύ μεγαλύτερος του αριθμού των επαγγελματιών που ασκούν την ιατρική στο νησί.
Η καταγραφή των επαγγελματιών υγείας, μέσα και από τα διάφορα επαγγελματικά μητρώα θα είναι διαρκής, όπως διαρκής θα είναι και η παρακολούθηση των δεδομένων που θα συλλέγονται και θα καταχωρούνται σε ηλεκτρονικό σύστημα πληροφορικής, το οποίο επίσης προωθείται.
Η όλη προσπάθεια καταγραφής δεδομένων περιλαμβάνει και την εκτίμησης των αναγκών στον τομέα της Υγείας σε συνάρτηση με τις ανάγκες που υπάρχουν σε ό,τι αφορά τις προσφερόμενες υπηρεσίες. Όπως τονίστηκε από πλευράς υπουργείου Υγείας, «χρειάζεται συστηματική αξιολόγηση των αναγκών του πληθυσμού σε θέματα υγείας και παροχής υπηρεσιών υγείας» και στο πλαίσιο αυτό, «προβλέπεται η σύνταξη νέας και επικαιροποιημένης έκθεσης αξιολόγησης των αναγκών υγείας του πληθυσμού, η οποία υπογραμμίζει τα βασικά ζητήματα δημόσιας υγείας που αντιμετωπίζει ο πληθυσμός της Κύπρου, όπως είναι η γήρανση του πληθυσμού που συνοδεύεται με φτωχό επίπεδο υγείας των ηλικιωμένων και περιορισμένη πρόσβαση σε κατάλληλα διαμορφωμένα ιδρύματα, το κάπνισμα, η παχυσαρκία , ο διαβήτης, η αντιμικροβιακή αντοχή, ο μεγάλος αριθμός τοκετών με καισαρική τομή και ο αριθμός των πρόωρων γεννήσεων και θνησιγένειας, καθώς επίσης και οι συγκριτικά μειωμένοι πόροι σε θέματα πρόληψης».
Στο μεταξύ, για σκοπούς ορθής παρακολούθησης του τομέα της Υγείας στο πλαίσιο της δράσης που αφορά την ανάπτυξη ρυθμιστικού ρόλου, το υπουργείο Υγείας προωθεί δύο νομοθετικές ρυθμίσεις. Συγκεκριμένα, προωθείται «νομοσχέδιο για τη θεσμοθέτηση, εισαγωγή και εποπτεία προτύπων ποιότητας στον τομέα της υγείας και τη δημιουργία νομικού πλαισίου για τη συλλογή σημαντικών δεδομένων για τους άλλους πυλώνες του έργου αλλά και δημιουργία ειδικής μονάδας παρακολούθησης στο υπουργείο Υγείας».
Το Capacity Planning, περιλαμβάνει και τον έλεγχο των υποδομών παροχής υπηρεσιών υγείας, δηλαδή τις εγκαταστάσεις και τον διαθέσιμο εξοπλισμό. «Σκοπός της δράσης αυτής είναι η δημιουργία μητρώου καταγραφής υποδομών, περιλαμβανομένου και εξοπλισμού υψηλού κόστους και αξιολόγησής τους, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες υγείας των πολιτών». Επίσης, περιλαμβάνεται ο καταρτισμός «τεχνικών προδιαγραφών ηλεκτρονικού συστήματος πληροφορικής (ΗΣΠ) για την ανάπτυξη ηλεκτρονικού μητρώου συλλογής, αποθήκευσης, ανάλυσης και δημιουργίας συγκεντρωτικών εκθέσεων αναφοράς».
Προωθείται η δημιουργία μονάδων εποπτείας
Όπως ανέφερε στην αρχική τοποθέτηση της η υπουργός Υγείας, Πόπη Κανάρη, «η συστηματική καταγραφή του ανθρώπινου δυναμικού σε επαγγελματίες υγείας, η κατάρτισης των επαγγελματιών αυτών και ο τρόπος οργάνωσής τους, η καταγραφή των υποδομών σε εξοπλισμό και εγκαταστάσεις, επιτρέπει την ανάπτυξη στοχευμένων δράσεων για ολιστική αντιμετώπιση των προβλημάτων στον χώρο της υγείας».
Μετά τις πρόσφατες ριζικές μεταρρυθμίσεις στον χώρο της υγείας, «το υπουργείο Υγείας, αξιοποιώντας τη γνώση που αποκτήθηκε στο πλαίσιο αυτού του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ έργου “Σχεδιασμός Αναγκών και Δυνατοτήτων” (Capacity Planning), προωθεί κομβικής σημασίας προσαρμογές προκειμένου να ενισχύσει ουσιαστικά τις δυνατότητές του στη ρύθμιση, την εποπτεία, τον σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στους ασθενείς χωρίς αποκλίσεις και όρια.
Προς αυτή την κατεύθυνση, το υπουργείο Υγείας προχωρεί στη στελέχωση λειτουργικών μονάδων σε θέματα εποπτείας και σχεδιασμού αναγκών και δυνατοτήτων, παράλληλα με την υποβολή πρότασης για περαιτέρω τεχνική υποστήριξη μέσω Τεχνικής Βοήθειας (TSI) στα εν λόγω θέματα, συμπεριλαμβανομένης και της επαναξιολόγησης και του προσδιορισμού του μοντέλου παροχής υπηρεσιών υγείας».
Ήδη κάποιες από τις δράσεις που θα αρχίσουν να υλοποιούνται το επόμενο διάστημα έχουν ετοιμαστεί, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται οι διάφορες, επιμέρους, ενέργειες οι οποίες περιλαμβάνονται στον αρχικό σχεδιασμό του Capacity Planning.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Θα χρειαστούμε γιατρούς και νοσηλευτές
Το γεγονός ότι η Κύπρος, ενδεχομένως, να αντιμετωπίσει πρόβλημα με έλλειψη γιατρών τα επόμενα χρόνια, αποτελεί πολύ σημαντικό εύρημα, καθώς μέχρι σήμερα σε όλες τις ετήσιες αναφορές Υγείας της ΕΕ το νησί μας παρουσιάζει πολύ μεγάλο αριθμό γιατρών κατ’ αναλογία πληθυσμού. Η ανάλυση των δεδομένων που έχει γίνει έχει αποκαλύψει την πραγματική εικόνα και με το θέμα αυτό επιβάλλεται, μάλλον, να ασχοληθεί πολύ σοβαρά τους επόμενους μήνες το υπουργείο Υγείας. Ταυτόχρονα και αν και δεν προκύπτει από τη συγκεκριμένη μελέτη δεδομένων κίνδυνος για έλλειψη νοσηλευτικού προσωπικού, η κατάσταση σε ολόκληρο τον κόσμο επιβάλλει να υπάρχει εγρήγορση και από τις αρμόδιες κυπριακές Αρχές για να μην βρεθούμε σε μερικά χρόνια σε πολύ δύσκολη θέση, όπως βρεθήκαμε και στο παρελθόν.
Μ.Π.
Πηγή: Philenews
