Μετεωρολόγος από 8 χρονών ο Κλεάνθης Νικολαϊδης
«Κάθε πρωί έπαιρνα μετρήσεις από τον μετεωρολογικό σταθμό του δημοτικού μας σχολείο», αναφέρει στον «Φ» ο διευθυντής του Τμήματος Μετεωρολογίας Κλεάνθης Νικολαΐδης.
Σε αυτή την τριετία έρευνας, στην οποία τον μύησε ο δάσκαλος του Γιώργος Πολυκάρπου, γεννήθηκε η αγάπη για την επιστήμη του. Χθες, μετά από 35 χρόνια στο Τμήμα Μετεωρολογίας, ο κ. Νικολαΐδης έκανε την τελευταία του βάρδια στην Υπηρεσία, καθώς αφυπηρετεί.
Σε αυτή τη μακρά πορεία, μας εξηγεί, είδε τοκλίμα της Κύπρου να αλλάζει. Το καλοκαίρι διαρκεί όλο και περισσότερο. Ακραίες θερμοκρασίες και σκόνη εμφανίζονται παρατεταμένα, ενώ η κλιματική αλλαγή μας χαράζει ένα δυσοίωνο μέλλον.
«Όταν ήμουν μαθητής δημοτικού, είχαμε έναν εξαιρετικό δάσκαλο στο χωριό μου στη Μόρφου, τον Γιώργο Πολυκάρπου. Με τη βοήθεια και την παρότρυνσή του, το σχολείο μας, το Δεύτερο Δημοτικό Μόρφου, διατηρούσε μετεωρολογικό σταθμό. Κάθε πρωί από οκτώ ετών και για τρία χρόνια, έπαιρνα μετρήσεις από αυτόν το μετεωρολογικό σταθμό. Φαίνεται, λοιπόν, ότι εκεί άναψε η πρώτη σπίθα», αναπολεί ο κ. Νικολαΐδης.
«Ο κύριος Πολυκάρπου μας έμαθε τι σημαίνει να ερευνούμε», συνεχίζει ο κ. Νικολαΐδης, εξηγώντας ότι του έκανε μεγάλη εντύπωση να συλλέγει στοιχεία και να εξάγει συμπεράσματα. «Μάλιστα, ο μετεωρολογικός μας σταθμός ήταν συνδεδεμένος και με έναν μικρό κήπο, στον οποίο φυτεύαμε λουλούδια και λαχανικά. Οπότε συνδέαμε την ανάπτυξή τους με τον καιρό που επικρατεί. Κρατούσαμε και ημερολόγιο».
Τον Γιώργο Πολυκάρπου, αναφέρει, τον μνημονεύει και στο διδακτορικό του. «Είχα την τύχη να συναντήσω εξαιρετικούς δασκάλους και να έχω εξαιρετικούς γονείς».
Ο κ. Νικολαΐδης σπούδασε Φυσική το 1978 στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Δεκαετίας αργότερα, το 2004, έκανε διδακτορική διατριβή στη συνοπτική κλιματολογία στην περιοχή της Κύπρου. Επιπλέον, το 2012 σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA) στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
«Στο Φυσικό παρακολούθησα μαθήματα μετεωρολογίας για ένα εξάμηνο», όμως η εύρεση εργασίας στην Κύπρο δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Ο κ. Νικολαΐδης δούλεψε σε εργοστάσιο επίπλων, πλαστικών, έκανε φροντιστήρια, έγραφε σε περιοδικό. Μετά από όλα αυτά η ζωή τον οδήγησε στο Τμήμα Μετεωρολογίας.
«Προσλήφθηκα στο Τμήμα 15 Φλεβάρη του 1988. Αρχικά ως μέλος του τεχνικού προσωπικού. Το 1993 έγινα προγνώστης καιρού. Έχω περάσει από όλα τα στάδια και τις βαθμίδες του Τμήματος, φτάνοντας το 2016 σε εκείνη του διευθυντή. Μετά από 35 χρόνια φεύγω και είμαι πλήρης. Νιώθω ότι αυτό το οποίο έπρεπε να κάνω το έκανα».
Όπως αναφέρει 8 Δεκέμβρη είναι η τελευταία μέρα στο Τμήμα, καθώς αρχίζει η προαφυπηρετική του άδεια. Υπάρχουν υποψήφιοι για τη θέση του διευθυντή του Τμήματος. Την απόφαση θα πάρει η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας. Αναμένεται να γίνει γνωστός μέχρι την 1η Μαρτίου 2024.
Μια πύρινη μπάλα έπεφτε από τον Πενταδάχτυλο
«Τον Φλεβάρη του 1988, μόλις είχαμε προσληφθεί, κάναμε την εκπαίδευση του μετρολογικού παρατηρητή στο σταθμό Αθαλάσσας. Στην πρωινή παρατήρηση βλέπουμε στον Πενταδάκτυλο να υπάρχει ομίχλη λόφου, ένα σύννεφο δηλαδή κάλυπτε το βουνό. Την ίδια στιγμή, διακρίνουμε μια πύρινη μπάλα να πέφτει. Ήταν αεροπλάνο. Είχε απογειωθεί από το κατεχόμενο αεροδρόμιο της Τύμπου, ένα γιουγκοσλαβικό συμφερόντων αεροσκάφος, το οποίο προσέκρουσε. Όλο το πλήρωμα σκοτώθηκε», σημειώνει ο κ. Νικολαΐδης και προσθέτει ότι υπάρχουν περιστατικά στην πολυετή θητεία του που δεν θα ξεχάσει ποτέ.
«Ήμουν βάρδια την ημέρα που καταγράφηκε η πιο ψηλή θερμοκρασία που βλέπαμε ποτέ στην Κύπρο. Ήταν 1η Αυγούστου του 2010 και ο υδράργυρός σκαρφάλωσε στους 45,6 βαθμούς Κελσίου. Ερχόταν μια πολύ θερμή αέρια μάζα από τη Μεσαορία, που είναι το καμίνι του νησιού».
Ένα άλλο περιστατικό, αναφέρει, ήταν και πάλι σε βάρδια του. «Έλαβα τηλεφώνημα από συνάδελφο στο Ζύγι. Μου ανέφερε ότι κάτι πέρασε από την περιοχή. Άκουσε ένα βουητό και είδε τα πάντα να γέρνουν με κατεύθυνση προς τη Λάρνακα. Ήταν ο πιο ισχυρός άνεμος που καταγράφηκε ποτέ. 73 κόμβοι, δηλαδή περίπου 140 χλμ/ανά ώρα. Το ανεμόμετρο, έκανε 3/4 στροφή. Το όριο είναι οι 100 κόμβοι. Είδα μια πινακίδα τροχαίας να πέφτει. Αμέσως τηλεφώνησα στην αστυνομία. Ήταν φαινόμενο που δεν μπορούσε να προβλεφθεί».
Ολοένα και υψηλότερες θερμοκρασίες, λιγότερες βροχοπτώσεις, σκόνη, επιφυλάσσει η κλιματική αλλαγή για την Κύπρο. Το μέλλον είναι δυσοίωνο, αναφέρει ο διευθυντής του Τμήματος Μετεωρολογίας
Κινούμαστε προς την ερημοποίηση της Κύπρου
«Έχει αλλάξει πάρα πάρα πολύ το κλίμα στην Κύπρο. Οι θερμοκρασιακές τάσεις αλλά και η τάση της βροχής είναι αδιαμφισβήτητα στοιχεία, τα οποία δείχνουν ότι έχουμε αλλαγή του κλίματος. Αυτό γίνεται πιο θερμό και σε γενικές γραμμές και μέσους όρους πιο ξηρό», σημειώνει και προσθέτει ότι σύμφωνα με τη βιβλιογραφία η μέση ετήσια θερμοκρασία έπρεπε να είναι γύρω στους 13,5 βαθμούς Κελσίου, ωστόσο είναι πάνω από 15,5 βαθμούς.
«Ο περσινός Δεκέμβριος και Γενάρης ήταν οι πιο θερμοί που καταγράψαμε ποτέ. Τέτοιου είδους δεδομένα καταμετρώνται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Φέτος, για παράδειγμα, το καλοκαίρι είχαμε μία ακολουθία πέραν των 30 ημερών με θερμοκρασίες 40-41 βαθμών Κελσίου. Είχαμε ακολουθία κίτρινων προειδοποιήσεων, ακόμη και για τα ψηλότερα ορεινά».
Η Κύπρος, είπε, αναμένεται να αντιμετωπίσει στο προσεχές μέλλον κίνδυνο λόγω της κλιματικής αλλαγής. Θα μπορούσε να επηρεαστεί η βιοποικιλότητα, η τουριστική βιομηχανία κατά τους θερινούς μήνες, το κόστος του νερού αν στηρίζεται μόνο στην αφαλάτωση, οι καλλιέργειες, το θαλάσσιο περιβάλλον.
«Το μέλλον είναι δυσοίωνο», είπε και πρόσθεσε: «Έχει αυξηθεί η περίοδος των ακραίων υψηλών θερμοκρασιών εις βάρος του Φθινοπώρου και της Άνοιξης. Άρα το καλοκαίρι μας στην Κύπρο διαρκεί κάθε επόμενο χρόνο περισσότερο από τον προηγούμενο. Αυτό δείχνουν και οι 40 βαθμοί που είχαμε τέλος Σεπτέμβρη και αρχές του Οκτώβρη».
Επιπλέον, είπε, αυξήθηκαν και τα επεισόδια σκόνης. «Κάποτε μπορεί να είχαμε δύο – τρία περιστατικά, μεταξύ Φλεβάρη και Απρίλη. Τώρα τα φαινόμενα αιωρουμένων σωματιδίων έχουν αυξηθεί και σε συχνότητα και σε διάρκεια. Τον περασμένο Οκτώβριο είχαμε το μεγαλύτερο επεισόδιο. Ήταν 10 ημέρες».
Η περιοχή μας, της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, έχει αναγνωριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετεωρολογίας ως ένα από τα πρώτα hot spot του πλανήτη. Η κλιματική αλλαγή, διευκρίνισε τέλος, οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα και στην παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα.
Δεν υπάρχουν προειδοποιήσεις τοπικού χαρακτήρα
Μια προειδοποίηση δεν μπορεί να είναι τοπικού χαρακτήρα, υπογραμμίζει. «Η Κύπρος είναι ένας εξαιρετικά δύσκολος χώρος. Έχουμε ένα βουνό περίπου 2χλμ ύψος, το Τρόοδος. Έχουμε ένα άλλο βουνό με κορυφή γύρω στα 1.054 μέτρα, στην οροσειρά του Πενταδακτύλου. Έχουμε μια εκτεταμένη πεδιάδα. Παράλληλα, δεν έχουμε παρατηρήσεις για τη θάλασσα που μας περιβάλλει, η θερμοκρασία της οποίας είναι ρυθμιστικός παράγοντας. Με αυτές τις παραμέτρους, λοιπόν, είναι εξαιρετικά δύσκολη η πρόγνωση».
Το Τμήμα Μετεωρολογίας παρέχει υπηρεσίες και ειδικεύεται και στην ασφάλεια του κοινού, αναφέρει. «Εάν ένα καιρικό σύστημα αναμένεται να δημιουργήσει κινδύνους για την ασφάλεια του κοινού, τότε το Τμήμα οφείλει να εκδώσει προειδοποιήσεις».
Ο καιρός σήμερα και πρόγνωση καιρού για τις επόμενες μέρεςΠηγή: Philenews
