Η Μαιευτική στον Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO
Την εγγραφή της μαιευτικής στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας, που ενέκρινε η Διακυβερνητική Επιτροπή της UNESCO, ανακοίνωσε η Υφυπουργός Πολιτισμού.
Η εγγραφή του στοιχείου «Μαιευτική: Γνώσεις, Δεξιότητες και Πρακτικές» στον Κατάλογο επιτεύχθηκε κατόπιν αίτησης που υπέβαλαν από κοινού οκτώ χώρες από τέσσερις συνολικά ηπείρους, στις οποίες περιλαμβάνεται και η Κύπρος.
Ως πρακτική, η μαιευτική υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα και αγγίζει πανανθρώπινες ανάγκες και αξίες, είπε η Βασιλική Κασσιανίδου στην ομιλία της, προσθέτοντας ότι «αυτό ήταν που μας έφερε κοντά, οκτώ χώρες κατ’ αρχήν, από διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές του κόσμου». Αναφερθείσα στη Διακυβερνητική Επιτροπή, επισήμανε ότι έχει συγχαρεί τα κράτη για αυτό το μοναδικό παράδειγμα πολυεθνικής συνεργασίας από όλες σχεδόν τις γεωγραφικές ομάδες του Οργανισμού, αλλά και για την ετοιμασία ενός πρότυπου φακέλου υποψηφιότητας και μιας ταινίας, η οποία υπογραμμίζει την ισότητα των φύλων, τις παραδοσιακές γνώσεις, τη φροντίδα υγείας για τις γυναίκες και τη συμβολή της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στην υλοποίηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης.
Η Υφυπουργός πρόσθεσε ότι μέχρι σήμερα η Κύπρος έχει εγγράψει άλλα πέντε στοιχεία στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. «Ως Υφυπουργείο Πολιτισμού, στόχο έχουμε η άυλη πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας να επιβιώνει ως αναγνωρίσιμο χαρακτηριστικό της πολιτιστικής ταυτότητας μας, να αναπροσαρμόζεται και να μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά», είπε ο δήλωσε η Υφυπουργός Πολιτισμού. 
H Λουκία Λοΐζου Χατζηγαβριήλ, τέως Πρόεδρος Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO, στη δική της παρέμβαση αναφέρθηκε στις προσπάθειες τηςΕπιτροπής για ανάδειξη του πλούτου των ζωντανών παραδόσεων της Κύπρου. «Δημιουργήσαμε τις υποδομές και το πλαίσιο για την καταγραφή των στοιχείων της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας, σε συνεργασία με τις κοινότητες των φορέων και τη συνδρομή εμπειρογνωμόνων στο πεδίο. Επιδιώξαμε, παράλληλα, την έμπρακτη στήριξη στις κοινότητες των φορέων που καταγράφουν τις παραδόσεις τους στον Εθνικό Κατάλογο», είπε. 
Σύμφωνα με την εκπρόσωπο της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCOΘέκλα Παπαντωνίου «η μαιευτική, ως πρακτική, δεν περιορίζεται στον τομέα της υγείας. Υπερβαίνει την απλή πράξη της ‘γέννησης μωρών’ ∙ εμπεριέχει παραδόσεις και έθιμα, δημιουργεί δεσμούς μεταξύ των μελών της κοινότητας και μέσα από τον τρόπο που ασκείται, συμβάλλει στη βαθύτερη κατανόηση των πολιτισμικών αποχρώσεων που περιβάλλουν τη γέννηση ως σταθμό στον κύκλο της ζωής. «Οι μαίες μεταφέρουν τη σοφία που έχουν κληρονομήσει, στηρίζουν συναισθηματικά τις μητέρες και τους νέους γονείς, θέτοντας έτσι τις βάσεις για υγιείς σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας με αφορμή την έλευση ενός μωρού στον κόσμο», συνέχισε.
Η προέδρος της Επιτροπής Μαιών και Μαιευτών του Παγκυπρίου Συνδέσμου Νοσηλευτών και ΜαιώνΣτέλλα Πλυτά Λεοντίου μιλώντας για τις μαίες υπογράμμισε τον ρόλο τους. «Η μαία είναι η γυναίκα που θα στηρίξει, θα συμπαρασταθεί, θα συμβουλεύσει, θα φροντίσει την γυναίκα κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, και μαζί το νεογνό κατά την περίοδο της λοχείας», είπε.
«Η μαιευτική παραμένει ένα πεδίο όπου συναντώνται η επιστημονική γνώση με τις πρακτικές και τις δεξιότητες που αποκτώνται εμπειρικά, με την ανθρώπινη επαφή και τις ανταλλαγές μεταξύ διαφορετικών γενεών μαιών με σκοπό την διατήρηση του μαιευτικού επαγγέλματος αλλά και τη διατήρηση της φυσιολογίας της κύησης και του τοκετού. Ευελπιστούμε ότι η εγγραφή της στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO θα προσδώσει ακόμα μεγαλύτερη αξία και προβολή στη συνεισφορά των μαιών και των μαιευτών στην κοινωνία και τον πολιτισμό, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο» συμπλήρωσε.
Υποψηφιότητα βασισμένη σε πρωτοβουλίες κοινοτήτων
Οι Μαίες είναι οι κύριοι φορείς της πρακτικής, οργανωμένες συνήθως σε ομάδες ή συνδέσμους. Αυτοί πήραν και την πρωτοβουλία για εγγραφή. Άλλα δίκτυα όπως ακαδημαϊκά ιδρύματα ή οργανισμοί που ασχολούνται με τον τοκετό, τον θηλασμό, τα δικαιώματα των γυναικών και τον οικογενειακό προγραμματισμό προωθούν την μεταβίβαση των γνώσεων και των δεξιοτήτων που συνδέονται με τη μαιευτική.
Την ετοιμασία της πολυεθνικής αίτησης συντόνισε η Γερμανική Εθνική Επιτροπή UNESCO, ενώ από πλευράς Κύπρου την ευθύνη συντονισμού των εθνικών φορέων και συλλογής του υλικού ανέλαβε η Κυπριακή Εθνική Επιτροπή UNESCO. Στην πολυεθνική συγγραφική ομάδα συμμετείχε η Λειτουργός της Επιτροπής Θέκλα Παπαντωνίου, ενώ στη διευρυμένη ομάδα εργασίας συμμετείχαν οι Άγγελ Νικολάου Κονναρή και Ευφροσύνη Ριζοπούλου Ηγουμενίδου, ως εμπειρογνώμονες σε θέματα άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, η Στέλλα Πλυτά Λεοντίου και η Μαρία Παναγιώτου ως εκπρόσωποι της Επιτροπής Μαιών και Μαιευτών. 
Την αίτηση στήριξαν επίσης οι ακόλουθοι φορείς και οργανισμοί από την Κύπρο: Παγκύπριο Συμβούλιο Νοσηλευτικής και Μαιευτικής, Σωματείο Μαιών Φιλότοκος, το Τμήμα Νοσηλευτικής – Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου Τμήμα Επιστημών Υγείας, το Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού, ο Σύνδεσμος Μητρικού Θηλασμού «Δώρο Ζωής» και ο Οργανισμός Birth Forward.
Την αίτηση πλαισιώνει οπτικοακουστικό υλικό από όλες τις χώρες∙ για την Κύπρο, παραχωρήθηκε απόσπασμα από την ταινία «Birth Days» της Δανάης Στυλιανού και υλικό από την πλατφόρμα Baby Buddy Forward.
Πλαίσιο
Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά περιλαμβάνει παραδόσεις από τους τομείς του χορού, του θεάτρου, της μουσικής, του προφορικού λόγου, της γνώσης για τη φύση και τις χειροτεχνίες. Μέχρι σήμερα, 181 χώρες έχουν προσχωρήσει στη Σύμβαση της UNESCO για τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, αναλαμβάνοντας μεταξύ άλλων δεσμεύσεων, και την ευθύνη της δημιουργίας εθνικών καταλόγων. Στοιχεία από τους εθνικούς καταλόγους μπορούν να προταθούν για συμπερίληψη σε έναν από τους τρεις διεθνείς καταλόγους της UNESCO. Μπορούν, επίσης, να υποβάλλουν πολυεθνικές υποψηφιότητες για την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας και την παρουσίαση στοιχείων της κοινής πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας.
Κάθε χρόνο μια διακυβερνητική επιτροπή αποφασίζει για την εγγραφή νέων πολιτιστικών στοιχείων στους καταλόγους Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO κατόπιν εισήγησης ενός φορέα αξιολόγησης. Μέχρι σήμερα, η Κύπρος έχει εγγράψει έξι στοιχεία στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO: το λευκαρίτικο κέντημα (2009), τα τσιαττιστά (2011), τη Μεσογειακή Δίαιτα (2013), την τέχνη της ξερολιθιάς (2018) και τη βυζαντινή ψαλτική (2019) και τη μαιευτική (2023). Επίσης, το 2022, το Διεθνές Φεστιβάλ Tocatì και τα Παραδοσιακά Παιχνίδια της Κύπρου συμπεριλήφθηκαν στον Κατάλογο Καλών Πρακτικών για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Πηγή: Philenews
