Εθνική στρατηγική για δημιουργική γήρανση – Ο καθηγητής Κ. Φελλάς αναλύει τη σημασία της
Την σημασία της χάραξης και υλοποίησης εθνικής στρατηγικής για δημιουργική αντιμετώπιση του πολύπλευρου ζητήματος της γήρανσης του πληθυσμού υπογράμμισε σε εισήγησή του σε σχετικό συνέδριο ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Ν. Φελλάς, Ανώτερος Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Η προώθηση της ισότητας, η ενίσχυση της ενεργού γήρανσης, η εξασφάλιση αυτονομίας και ευημερίας, και η προστασία των ανθρώπων τρίτης ηλικίας, εξετάσθηκαν και αναλύθηκαν διεξοδικά στο 1ο Ευρωπαϊκό Πολιτικό Συνέδριο για την Ενεργό, Υγιή και Αξιοπρεπή Γήρανση, που διεξήχθη, στις εγκαταστάσεις του Προεδρικού Μεγάρου. Η εκδήλωση τελούσε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκου Χριστοδουλίδη, και σε αυτό παραβρέθηκαν δεκάδες προσωπικότητες από όλες τις κοινωνικές δομές της χώρας.
Στην εισήγησή του, ο καθηγητής της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου, Κωνσταντίνος Ν. Φελλάς, ανέφερε: «Η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά θέματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στον 21ο αιώνα. Μας φέρνει αντιμέτωπους με ευρύ φάσμα προβλημάτων και προβληματισμών γύρω από την τρίτη ηλικία, όπως τη διασφάλιση της ισότητας ανάμεσα στους πολίτες κάθε ηλικίας και της αυτονομίας του ατόμου σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, τη δημιουργική απασχόληση των πολιτών, τόσο προς ίδιο όφελος όσο και προς όφελος του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου.
Μας φέρνει επίσης αντιμέτωπους με την ανάγκη για αλληλεγγύη και επικοινωνία ανάμεσα στις γενεές, την αντιμετώπιση των διακρίσεων και στερεοτύπων, την αντιμετώπιση του φαινομένου της μοναξιάς και του κοινωνικού αποκλεισμού, την κοινωνική ασφάλιση και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την ανάγκη για την ανάπτυξη δικτύου αποτελεσματικών υπηρεσιών φροντίδας και κοινωνικής και ψυχολογικής υποστήριξης, καθώς και την αποτελεσματική και συστηματική καταγραφή των περιπτώσεων κακοποίησης των ηλικιωμένων, με σκοπό την πάταξη του φαινομένου.» Τα πιο πάνω συνθέτουν τα βασικά επιμέρους κεφάλαια στον σχεδιασμό ολοκληρωμένης πολιτικής και εθνικής στρατηγικής ¬για την ηθικά και κοινωνικά αποδεκτή αντιμετώπιση της γήρανσης στην Κύπρο, υπέδειξε ο καθηγητής Φελλάς.
Οι ηλικιωμένοι δεν είναι επιβάρυνση
Ο ομιλητής τόνισε πως οι ηλικιωμένοι δεν είναι επιβάρυνση, ούτε πρόκειται για μια προβληματική ομάδα, αλλά αντίθετα, «είναι ένας ολόκληρος κόσμος γνώσης, εμπειρίας, αναμνήσεων, αποθεμάτων δύναμης και υποστήριξης, αλλά και δυνατοτήτων. Ένα σύνολο που δεν πρέπει για κανένα λόγο να περιθωριοποιείται, αλλά αντίθετα, πρέπει να τιμάται και να αξιοποιείται».«Κάθε χρόνο η 1η Οκτωβρίου γιορτάζεται ως Παγκόσμια Ημέρα των Ηλικιωμένων, όπως ορίσθηκε το 1990 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ σε ένδειξη σεβασμού προς την τρίτη ηλικία.
Η μέρα αυτή μας υπενθυμίζει πως κοινωνία και πολιτεία οφείλουμε να αποδίδουμε τιμή, σεβασμό και φροντίδα ιδιαίτερα προς αυτή την ομάδα των συνανθρώπων μας», επισήμανε ο Καθηγητής Φελλάς. «Μάς δίνεται η ευκαιρία να αναλογιστούμε το χρέος μας προς αυτούς που μετρούν περισσότερα χρόνια παρουσίας στη ζωή, μεριμνώντας για την υγεία και την αξιοπρεπή και ποιοτική διαβίωση τους», εισηγήθηκε.
«Σήμερα, με την επιτευχθείσα ιατρική πρόοδο, μας προσφέρονται αποτελεσματικοί τρόποι για την αντιμετώπιση πολλών ασθενειών. Παράλληλα, η ποιότητα ζωής έχει βελτιωθεί σημαντικά με τη συμβολή της τεχνολογικής ανάπτυξης» υπέδειξε. Υποστήριξε, δε, πως όλο και περισσότερα ηλικιωμένα άτομα βρίσκονται σε καλή σωματική κατάσταση, έχουν πολύτιμα προσόντα και εμπειρία, ενώ είναι πρόθυμα να συνεισφέρουν με ουσιαστικούς τρόπους στην κοινωνία. «Μια συνεισφορά που, αδιαμφισβήτητα, μπορεί να αποδειχθεί πολύ επωφελής για όλους, συμπεριλαμβανομένης και της νέας γενιάς», τόνισε.
Σύμφωνα με τον κ. Φελλά: «Ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνά. Δύο δισεκατομμύρια θα είναι τα άτομα άνω των 60 ετών το 2050 και θα αποτελούν το 22% του παγκόσμιου πληθυσμού, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Ως κλειδί για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνεπάγεται η δημογραφική γήρανση, μπορεί να θεωρηθεί η ανάληψη πολιτικών και δράσεων που θα επιτρέπουν στα άτομα της τρίτης ηλικίας να παραμένουν δραστήριοι και να συνεχίσουν να προσφέρουν και να συνεισφέρουν στην κοινωνία.
Σήμερα όμως, με την επιτευχθείσα ιατρική πρόοδο, μας προσφέρονται σήμερα αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισης διαφόρων ασθενειών ή ακόμη και η ολοκληρωτική τους θεραπεία. Την ίδια ώρα, η ποιότητα της ζωής έχει βελτιωθεί σημαντικά με τη συμβολή της τεχνολογικής ανάπτυξης. Όλο και περισσότερα ηλικιωμένα άτομα βρίσκονται σε καλή σωματική κατάσταση, έχουν πολύτιμα προσόντα και εμπειρία και είναι πρόθυμα να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην κοινωνία. Μια συνεισφορά που, αδιαμφισβήτητα μπορεί να αποδειχθεί πολύ επωφελής για όλους, συμπεριλαμβανομένης και της νέας γενιάς».
Εθνική πολιτική τώρα
Ο καθηγητής Φελλάς, πρότεινε τρόπους με τους οποίους, θα μπορούσε να επιτευχθεί η αξιοπρεπής γήρανση, όπως αξιοποίηση στο μεγαλύτερο βαθμό της σύγχρονης τεχνολογίας, δράσεις προσαρμοσμένες στα νέα δεδομένα, εμπλοκή και συμμετοχή εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του ‘δομικού ηλικιακού ρατσισμού’, δημιουργία χώρων φιλοξενίας κακοποιημένων ηλικιωμένων, ώστε να νοιώθουν προφυλαγμένοι και ασφαλείς, καθώς και η εξεύρεση επιπλέον πόρων για την πραγματοποίηση της πολιτικής αυτής.
«Επιβάλλονται ο προσδιορισμός και η χάραξη πολιτικής και εθνικής στρατηγικής που θα οδηγήσουν σε μια δημιουργική προσέγγιση και αντιμετώπιση του πολύπλευρου θέματος της γήρανσης του πληθυσμού. Είναι απαραίτητη η εμπλοκή του ευρύτερου κράτους στο θέμα της γήρανσης», επισήμανε.
Παράλληλα, τόνισε τον σημαντικό ρόλο που παίζουν η τοπική αυτοδιοίκηση, η οικογένεια, το συγγενικό και φιλικό περιβάλλον, καθώς και οι εθελοντικές και μη οργανώσεις των οποίων η ύπαρξη και η δράση αποτελούν έκφραση μιας ώριμης, πνευματικά, ηθικά και πολιτικά, κοινωνίας.
Ο καθηγητής Φελλάς επεσήμανε: «Η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά θέματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στον 21ο αιώνα και μας φέρνει αντιμέτωπους με ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων και προβληματισμών γύρω από την Τρίτη Ηλικία όπως είναι:
Η κοινωνική ασφάλιση και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Η αντιμετώπιση των διακρίσεων και στερεοτύπων εις βάρος των ηλικιωμένων («ηλικιακός ρατσισμός»).
Η αντιμετώπιση του φαινομένου της μοναξιάς και του κοινωνικού αποκλεισμού με σοβαρές συνέπειες στην δημόσια υγεία
Η διασφάλιση της ισότητας μεταξύ των πολιτών κάθε ηλικίας και της αυτονομίας του ατόμου καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Η δημιουργική απασχόληση των πολιτών τόσο προς ίδιο όφελος όσο και προς όφελος του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου.
Η αλληλεγγύη και επικοινωνία μεταξύ των γενεών.
Η ανάγκη για την ανάπτυξη ενός δικτύου αποτελεσματικών υπηρεσιών φροντίδας και κοινωνικής και ψυχολογικής υποστήριξης των ηλικιωμένων ατόμων.
Η αποτελεσματική και συστηματική καταγραφή των περιπτώσεων κακοποίησης.
Τα πιο πάνω συνθέτουν τα βασικά επιμέρους κεφάλαια στο σχεδιασμό ολοκληρωμένης πολιτικής και εθνικής στρατηγικής για την ηθικά και κοινωνικά αποδεκτή αντιμετώπιση της γήρανσης στην Κύπρο.
Στην υλοποίηση των στόχων που απορρέουν από την στρατηγική αυτή επιβάλλεται:
Να εξευρεθούν και να διατεθούν ορθολογιστικά επιπλέον πόροι, οικονομικοί, εργατικοί και άλλοι λαμβάνοντας υπόψιν την τρέχουσα οικονομική κατάσταση.
Να σχεδιαστούν λεπτομερώς δράσεις προσαρμοσμένες στις καινούργιες ανάγκες που δημιουργούνται εκ των πραγμάτων από την εξέλιξη και μετεξέλιξη της κοινωνικής ζωής.
Να αναπροσαρμοστούν ή να αναθεωρηθούν εκ βάσης τα υφιστάμενα σχέδια δράσης δεδομένης της κοινωνικής πορείας.
Να αξιοποιήσουμε στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τη σύγχρονη τεχνολογία.
Να ενθαρρυνθεί η εμπλοκή και συμμετοχή των εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτό που ονομάζουμε «δομικός (συστημικός) ηλικιακός ρατσισμός».
Να δημιουργηθούν ειδικοί χώροι που να μπορούν να φιλοξενήσουν τον κακοποιημένο ηλικιωμένο ώστε να νοιώθει προφυλαγμένος και ασφαλής.
Να αναπτυχθούν δράσεις και δραστηριότητες (με την στήριξη του κράτους) για δημόσιες καμπάνιες και προγραμμάτων για την αντιμετώπιση της μοναξιάς και τις επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των ευάλωτων ηλικιωμένων
Πηγή: Philenews
