Νοθευμένα κρέατα και ψάρια στο πιάτο μας
Τελικά, ξέρουμε τι κρέας τρώμε και αν αυτό είναι νοθευμένο με άλλο είδος κρέατος; Προφανώς όχι, σύμφωνα με τα ευρήματα του Γενικού Χημείου του Κράτους. Τότε να τρώμε ψάρι; Κι αυτό πρέπει να το σκεφτούμε, αφού όπως προκύπτει από ελέγχους, και αυτό μπορεί να μην συμμορφώνεται με όσα αναγράφονται στη συσκευασία που αναγράφεται στο προϊόν.
Και αν μετά από όλα αυτά σκεφτεί κανείς ότι είναι καλύτερα να τρώει μαρμελάδες και επιδόρπια, θα πρέπει να έχει υπόψιν, πως το Χημείο εντόπισε συντηρητικά σε κάποια από τα δείγματα.
Σαν να μην έφταναν αυτά, οι έλεγχοι του Χημείου κατέγραψαν σημαντική αύξηση στο ποσοστό των μη συμμορφούμενων δειγμάτων για χρωστικές ουσίες.
Πιο αναλυτικά, κατά το 2022 το Χημείο εξέτασε 25 δείγματα κρέατος και κατά τον έλεγχο ανιχνεύθηκε μικρή συγκέντρωση άλλου από το αναγραφόμενο είδος κρέατος (αποτέλεσμα πιθανής επιμόλυνσης στη διαδικασία παραγωγής) σε ποσοστό 8% των δειγμάτων.
Ο έλεγχος για νοθεία διενεργήθηκε σε κρεατοσκευάσματα με κοτόπουλο και χοιρινό και τα τρόφιμα που εξετάστηκαν λήφθηκαν από χώρους μαζικής εστίασης, ψησταριές καθώς και από το λιανικό εμπόριο.
Ο έλεγχος της νοθείας κρέατος με άλλο είδος κρέατος ξεκίνησε το 2013, μετά από το σκάνδαλο νοθείας κρέατος με αλογίσιο κρέας και τη σχετική Σύσταση της ΕΕ (2013/99/ΕΚ). Στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άλλα είδη κρέατος όπως βοδινό, κοτόπουλο και χοιρινό.
Σε έκθεση του Γενικού Χημείου του Κράτους αναφέρεται επίσης, πως από το 2017 ελέγχονται για νοθεία δείγματα ψαριού / ψαροσκευσμάτων / μαλακίων. Το 2022 εξετάστηκαν 51 δείγματα στο πλαίσιο του εθνικού προγράμματος και ποσοστό 18% (εννέα δείγματα) βρέθηκαν μη συμμορφούμενα αφού περιείχαν άλλο από το αναγραφόμενο στη συσκευασία είδος.
Όσον αφορά τη νοθεία, ο έλεγχος επεκτάθηκε από το 2019 και στο γάλα. Το 2022 εξετάστηκαν 25 δείγματα γαλακτοκομικών προϊόντων στο πλαίσιο εθνικού προγράμματος. Ποσοστό 12% μη συμμορφούμενα με τη νομοθεσία αφού περιείχαν άλλο από το αναγραφόμενο είδος.
Αξίζει να σημειωθεί, πως κατά το 2022 εξετάσθηκαν συνολικά για σκοπούς αυθεντικότητας 337 δείγματα για 1.072 παραμέτρους.
Όσον αφορά την ασφάλεια τροφίμων, κατά το 2022 το Γενικό Χημείο ανέλυσε 360 δείγματα με 556 παραμέτρους, για προσδιορισμό συντηρητικών ουσιών και έλεγχο συμμόρφωσης με τη σχετική κοινοτική νομοθεσία.
Σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σημειώθηκε σημαντική αύξηση του ποσοστού των μη συμμορφούμενων δειγμάτων τροφίμων για τα συντηρητικά, βενζοϊκό και σορβικό οξύ.
Για τα συντηρητικά προπιονικό οξύ και νιτρώδη/νιτρικά δεν παρατηρήθηκαν αποκλίσεις από τη σχετική νομοθεσία. Για το αλλεργιογόνο συντηρητικό διοξείδιο του θείου ο αριθμός των αποκλινόντων δειγμάτων παρέμεινε σταθερός. Ο αριθμός των μη συμμορφούμενων δειγμάτων για τα συντηρητικά αφορά το 42,4% του συνόλου των μη συμμορφούμενων δειγμάτων του έτους και περιλαμβάνει τρόφιμα όπως μαρμελάδες, επιδόρπια κ.ά.
Σύμφωνα με το Γενικό Χημείο του Κράτους, τα πιο πάνω καταδεικνύουν την αποτελεσματικότητα και, παράλληλα, την αναγκαιότητα συνέχισης και εντατικοποίησης του εφαρμοζόμενου ελέγχου.
Κατά το 2022 το Χημείο διενήργησε 649 αναλύσεις τροφίμων για έλεγχο της παρουσίας και των επιπέδων των χρωστικών ουσιών. Σύμφωνα με το Χημείο, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στο ποσοστό των μη συμμορφούμενων δειγμάτων για χρωστικές ουσίες, τα οποία αφορούσαν, μεταξύ άλλων, βρασμένα και βαμμένα αυγά, αποξηραμένα φρούτα, κ.ά.
Σημειώνεται, ότι το 50% των μη συμμορφούμενων δειγμάτων εντοπίσθηκαν στο πλαίσιο του ετήσιου Εθνικού Προγράμματος Ελέγχου Τροφίμων και το υπόλοιπο 50% κατά την εισαγωγή. Τα δείγματα τα οποία λήφθηκαν κατά την εισαγωγή κατακρατήθηκαν μέχρι να ολοκληρωθούν οι αναλύσεις και δεν κυκλοφόρησαν στην αγορά.
Επιστημονική διάσταση στη νοθεία
Το Χημείο του Κράτους επισημαίνει, πως «η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου και η ελεύθερη διακίνηση των αγαθών έδωσαν πλέον επιστημονική διάσταση στη νοθεία, και για τον έλεγχο της αυθεντικότητας απαιτούνται πιο εξελιγμένες μέθοδοι όπως οι ισοτοπικές». Προσθέτει δε, πως η δημιουργία βάσεων ισοτοπικών δεδομένων τροφίμων και ποτών γνωστής προέλευσης είναι προϋπόθεση για την πιστοποίηση της αυθεντικότητάς τους. Στην έκθεση αναφέρεται, πως «η ισοτοπική χαρτογράφηση των κυπριακών τροφίμων και ποτών» που διενεργείται και εξελίσσεται συνεχώς στο Κρατικό Χημείο, βρίσκει εφαρμογή τόσο στην κατοχύρωση παραδοσιακών και τοπικών προϊόντων με τον εμπλουτισμό του φακέλου τους όσο και στην προστασία των ίδιων των προϊόντων, των καταναλωτών κατά τον έλεγχο της αγοράς, και των παραγωγών.
Μερικά παραδείγματα τροφίμων που εξετάζονται διαχρονικά από το Χημείο για νοθεία είναι, μεταξύ άλλων, το ελαιόλαδο, το μέλι (το 2022 εντοπίστηκαν πολύ λίγες αποκλίσεις από τη σχετική νομοθεσία που αφορούσαν κυρίως ποιότητα και όχι νοθεία), και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Στον έλεγχο των γαλακτοκομικών προϊόντων περιλαμβάνεται και ο προσδιορισμός της ταυτότητας του γάλακτος και της αναλογίας αιγοπρόβειου γάλακτος σε χαλούμια και τυριά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και σε εποχιακά τυριά για παρασκευή φλαούνων.
Τα περισσότερα από τα δείγματα ελέγχθηκαν ως προς τη σήμανσή τους για συμμόρφωση με τους Κανονισμούς της (ΕΕ), 1169/2011 και 1924/2006, την ποιότητά τους και τη συμμόρφωσή τους με τις προδιαγραφές και τα πρότυπα εκεί όπου υπάρχουν. Επίσης, ελέγχονται τρόφιμα της τροφοδοσίας της Εθνικής Φρουράς (ΕΦ) μέσω της Συμφωνίας Πλαίσιο (Προδιαγραφές ΕΦ και τρόφιμα που διοχετεύονται στην ΕΦ μέσω των κυλικείων και των μαγειρείων).
Παράλληλα, ο έλεγχος επικεντρώθηκε στην ανάλυση των τροφίμων που καταναλώνονται κυρίως από παιδιά και τροφίμων που πωλούνται στα σχολικά κυλικεία τα οποία ενδέχεται να έχουν υψηλές περιεκτικότητες σε συστατικά όπως σάκχαρα, λίπος, αλάτι, κορεσμένα και τράνς ακόρεστα λιπαρά οξέα, όπως γαλατάκια, επιδόρπια γιαουρτιού, σνακ, χαρουπόμελο, τυριά, και στην ανάλυση προϊόντων τα οποία διέπονται από πρότυπο όπως το χαλούμι και παραδοσιακά αλλαντικά όπως το λουκάνικο πιτσιλιάς, η λούντζα και το χοιρομέρι. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν αξιολογήθηκαν με βάση τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 και για ορισμένα προϊόντα με τις σχετικές προδιαγραφές των προτύπων.
Το Κρατικό Χημείο συστήνει στους καταναλωτές να διαβάζουν την ετικέτα των τροφίμων όπου αναγράφονται, μεταξύ άλλων, σημαντικές πληροφορίες για τα συστατικά και τη διατροφική τους δήλωση (δηλ. τις ποσότητες των θρεπτικών συστατικών και τις θερμίδες του τροφίμου), ώστε να μπορούν να ελέγχουν την ποσότητα των τροφίμων που καταναλώνουν με στόχο την προστασία της υγείας τους.
Πηγή: Philenews
