Το αναπτυξιακό μοντέλο της κυπριακής οικονομίας χρήζει σοβαρού επανασχεδιασμού. Και αυτό γιατί, για πάρα πολλά χρόνια, ακολουθείται μια ανορθόδοξη οικονομική τακτική και πολιτική.
Όποιος παρακολουθεί με συνέπεια και λεπτομέρεια την οικονομική ιστορία της Κύπρου, θα αντιληφθεί πως ακολουθήσαμε συνειδητά ή άλλως πως μια λανθασμένη οικονομική στρατηγική, αφού βάλαμε όλα τα αυγά της ανάπτυξης στο καλάθι του τριτογενή τομέα, δηλαδή των υπηρεσιών και ιδιαίτερα στο καλάθι του τουρισμού.
Ως εκ τούτου, κάθε φορά που θα υπάρξει μία κρίση που επηρεάζει αρνητικά την τουριστική βιομηχανία, η Κύπρος και η οικονομία της πληρώνουν βαρύτατο τίμημα.
Αυτό πάθαμε το 1991 με την τότε κρίση στον Περσικό Κόλπο, αυτό πάθαμε το 1996 με την κρίση στη γραμμή αντιπαράταξης που προκάλεσε ο Αττίλας (τότε με τις άνανδρες δολοφονίες των Ισαάκ και Σολωμού), αυτό πάθαμε και με την πανδημία του κορωνοϊού, που είδαμε τον τουρισμό να χάνεται από τον παγκόσμιο χάρτη της οικονομικής δραστηριότητας. Αυτό πάθαμε ομοίως και με τη ρώσο-ουκρανική κρίση. Σε όλες τις προαναφερθείσες περιπτώσεις, η Κύπρος τραυματίστηκε βαριά, γιατί έχασε τα όσα εισέπραττε από τον τουρισμό.
Οι αριθμοί
Με βάση επίσημα στατιστικά στοιχεία που αφορούν την περίοδο 2018 – 2022, ο πρωτογενής τομέας, δηλαδή η γεωργία, αποτελεί το 1.96% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), ο δευτερογενής (μεταποίηση) αποτελεί το 14.72% και ο τριτογενής τομέας, που είναι οι υπηρεσίες και ο τουρισμός, το 83.32% του ΑΕΠ.
Τα αντίστοιχα στοιχεία για το 1998 ήταν 4.7% ο πρωτογενής τομέας, 20.7% ο δευτερογενής και 74.6% ο τριτογενής.
Τα στοιχεία μεταξύ του 1998 και του 2022 δείχνουν ακριβώς τη σοβαρή συρρίκνωση που έτυχε τόσο ο τομέας της γεωργίας, όσο και αυτός της μεταποίησης.
Είναι χαρακτηριστικό να σημειωθεί πως ο τομέας της γεωργίας μέσα σε 24 χρόνια μειώθηκε κατά 139.7% (ως προς τη συνεισφορά του στο ΑΕΠ), ενώ ο δευτερογενής μειώθηκε κατά 40.8%. Αυτοί οι αριθμοί δείχνουν μία αλήθεια και απεικονίζουν μία πραγματικότητα.
Αυτή η κατανομή, όπως παρουσιάζεται στην υπό αναφορά περίοδο (2018 – 2022), είναι οικονομικά ανορθόδοξη και φανερώνει πως η κυπριακή οικονομία πρέπει να τύχει σοβαρής αναδιάρθρωσης και επανασχεδιασμού, ώστε να δημιουργηθεί ένα καλύτερο ισοζύγιο στην κατανομή του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος ανά τομέα.
Η κυπριακή οικονομία πρέπει να αποκτήσει και άλλους αναπτυξιακούς πνεύμονες, που θα της προσφέρουν οξυγόνο σε ώρες κρίσης. Η Κύπρος χρειάζεται και άλλα πνευμόνια, με επενδύσεις τόσο στον πρωτογενή, όσο και στον δευτερογενή τομέα. Γεωργία, βιομηχανία και μεταποίηση πρέπει να αναπτυχθούν ποιοτικά και ποσοτικά και να λάβουν τη θέση που τους αξίζει στο ΑΕΠ.
Το θέμα αυτό δεν είναι καινούργιο. Είναι παλιό και χρονολογείται για περισσότερο από είκοσι χρόνια. Δυστυχώς, καμία κυβέρνηση, ούτε της Δεξιάς, ούτε της Αριστεράς, ούτε κεντρώας προέλευσης, δεν ασχολήθηκε με αυτό το ζήτημα. Πρόκειται για ένα διαχρονικό πρόβλημα που μεταβιβάζεται ως σκυτάλη από τη μια κυβέρνηση στην άλλη. Σκυτάλη οπισθοδρόμησης και όχι προόδου και ανάπτυξης.
Η κυπριακή οικονομία, λοιπόν, χρειάζεται ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο, που πέραν της τομεακής αναδιάρθρωσης θα πρέπει να επενδύσει στην έρευνα, την καινοτομία, στη βελτίωση της εθνικής παραγωγικότητας και πάνω απ’ όλα στην πάταξη της διαφθοράς, η ύπαρξη της οποίας σκοτώνει ανεπανόρθωτα κάθε προοπτική ανάπτυξης και προόδου.
Υ.Γ1: Η προσπάθεια που καταβάλλεται από την παρούσα Κυβέρνηση για ανάπτυξη και αναβάθμιση του τομέα της γεωργίας είναι προς την ορθή κατεύθυνση, όμως θα πρέπει να αυξήσουμε ταχύτητα, μακριά από γραφειοκρατία και αχρείαστες δαιδαλώδεις διαδικασίες. Ο χρόνος είναι χρήμα…
Υ.Γ2: Σε πρόσφατη ημερίδα του ΑΚΕΛ για την οικονομία, ο γενικός γραμματέας Στέφανος Στεφάνου έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο θέμα της διαφοροποίησης του αναπτυξιακού μοντέλου της κυπριακής οικονομίας. Ορθές οι επισημάνσεις του κ. Στεφάνου, πλην όμως να υπενθυμίσουμε πως, ανάλογες διαπιστώσεις, το ΑΚΕΛ (όπως και η ΠΕΟ) έκαναν και τον Απρίλιο του 2008.
Όμως, παρά το ότι αργότερα κυβέρνησαν, δεν είδαμε καμία πολιτική δράση ή απόφαση προς την κατεύθυνση της διαφοροποίησης του αναπτυξιακού μας μοντέλου. Και εδώ ο χρόνος είναι χρήμα και φεύγει αναξιοποίητος από τους εκάστοτε κυβερνώντες.
* Οικονομολόγος – Δημοσιογράφος
Πηγή: philenews.com
