Η πολιτική χροιά της υπόθεσης του κατηγορούμενου για μεγάλων διαστάσεων σφετερισμό ελληνοκυπριακής γης στα κατεχόμενα, Σιμόν Μιστριέλ Αϊκούτ και δη οι επιπτώσεις της τουρκικής εισβολής και της παράνομης κατοχής εδαφών της Κύπρου, αναδείχθηκαν με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο στην αίθουσα του Κακουργιοδικείου Λευκωσίας χθες το πρωί.
Αντικείμενο της διαδικασίας ήταν η προδικαστική ένσταση της νομικής υπεράσπισης του κατηγορούμενου, η οποία αμφισβήτησε τη δικαιοδοσία Δικαστηρίου της Κυπριακής Δημοκρατίαςνα εκδικάσει τα αδικήματα που φέρονται να διαπράχθηκαν σε μη ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές. Ένα καινοφανές ζήτημα για το οποίο το τριμελές Κακουργιοδικείο (Χριστιάνα Παρπόττα – Π.Ε.Δ., Χρίστος Ρασπόπουλος – Α.Ε.Δ., Παναγιώτης Σαββίδης – Ε.Δ.) επεφύλαξε απόφαση για τις 8 Νοεμβρίου.
Σε ό,τι αφορά την ουσία της χθεσινής διαδικασίας, οι αγορεύσεις των δυο πλευρών, δηλαδή της συνηγόρου υπεράσπισης Νικολέττας Χαραλαμπίδου, η οποία ήγειρε την ένσταση εκ μέρους του Αϊκούτκαι της εισαγγελέως της Δημοκρατίας που εκπροσώπησε την κατηγορούσα Αρχή, Έλενας Κλεόπα, δεν συνοδεύτηκαν από εντάσεις.
Ωστόσο, το αντικείμενο που είχε να κάνει με το εθνικό θέμα και οι σχετικές αναφορές περί αμφισβήτησης της δικαιοδοσίας της Δημοκρατίας να οδηγήσει στη δικαιοσύνη ενδεχόμενες κακουργηματικές πράξεις σε βάρος Ελληνοκυπρίων εντός κατεχόμενου εδάφους της Δημοκρατίας, μοιραία προκαλούσαν φόρτιση. Όσοι παρακολουθούσαν τη διαδικασία δεν εκφράζονταν, ασφαλώς. Όμως, σε πολλές περιπτώσεις μιλούσαν τα συναισθήματα και οι εκφράσεις στα πρόσωπα παρευρισκόμενων.
Είναι ενδεικτικό ότι αν και η Νικολέττα Χαραλαμπίδου φρόντισε να τονίσει ότι με την ένστασή της δεν αμφισβητεί τις ευθύνες της Τουρκίας, αλλά και ούτε αμφισβητείται η κυριαρχία της Δημοκρατίας, εντούτοις διάφορες αναφορές της προκαλούσαν εκ των πραγμάτων αίσθηση. Κάτι που δεν πέρασε απαρατήρητο ήταν η επιχειρηματολογία της περί αναγνωρισμένης κανονιστικής δικαιοδοσίας στα κατεχόμενα, ενώ σε διάφορες περιπτώσεις μιλούσε για Τουρκική Δημοκρατία της Βορείας Κύπρου («ΤΔΒΚ»), χωρίς να προτάσσει τον όρο «ούτω καλούμενη» (σ.σ. δεν είδαμε το γραπτό κείμενο της αγόρευσής της και κατά πόσον χρησιμοποίησε εισαγωγικά). Τέτοιου είδους αναφορές, δεν πέρασαν ασχολίαστες από το ακροατήριο της δικαστικής διαδικασίας, μετά το πέρας της.
Χαρακτηριστικό είναι και ένα από τα σημεία που έθιξε η Έλενα Κλεόπα εκ μέρους της κατηγορούσας Αρχής και αποδίδουν την εικόνα για τη σημερινή διαδικασία στο Κακουργιοδικείο: «Απορρίπτουμε κατηγορηματικά τις απαράδεκτες θέσεις της υπεράσπισης αναφορικά με τον ισχυρισμό ότι η Κυπριακή Δημοκρατία και τα νομίμως συσταθέντα Δικαστήρια της δεν έχουν δικαιοδοσία επί παράνομων, ποινικά κολάσιμων, πράξεων τελουμένων εις βάρος ακίνητης ιδιοκτησίας Ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα».
Περί δικαιοδοσίας
Σε ό,τι αφορά τα νομικά επιχειρήματα, η Νικολέττα Χαραλαμπίδου, ξεκαθάρισε ότι δεν έθεσε θέμα κυριαρχίας, αλλά δικαιοδοσίας και επικαλέστηκε -ανάμεσα σ΄ άλλα- αποφάσεις του ΕΔΑΔ, αλλά και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).
Στην κατακλείδα της αγόρευσής της είπε: «Κανένας δεν αμφισβητεί το ζήτημα της ευθύνης της Τουρκίας σε σχέση με τα περιουσιακά δικαιώματα των Ελληνοκυπρίων. Η ευθύνη της Τουρκίας υπάρχει και οι Ελληνοκύπριοι ιδιοκτήτες έχουν κάθε δικαίωμα να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους έναντι της Τουρκίας, σύμφωνα με το αποτελεσματικό ένδικο μέσο που θεσπίστηκε ακριβώς γι΄ αυτό τον σκοπό. Την επιτροπή περιουσιών που ισχύει και εδρεύει στα κατεχόμενα. Εδώ, όμως, δεν συζητούμε την ευθύνη της Τουρκίας. Εδώ συζητούμε κανόνες ποινικού δικαίου, οι οποίοι οδηγούν στη φυλάκιση κάποιου ανθρώπου, επειδή ενήργησε νόμιμα σε εκείνες τις περιοχές. Αυτή είναι η ουσία. Δεν πρέπει να θεωρείται ότι τυχόν απόφαση, η οποία να συνάδει με τις αρχές που έχουμε (…) επηρεάζει τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των Ελληνοκυπρίων έναντι της Τουρκίας. Αυτό είναι διαφορετικό ζήτημα».
Παραθέτουμε αυτούσιες κάποιες αναφορές της, χαρακτηριστικές της επιχειρηματολογίας της:
>> «Πολύ συχνά γίνεται αναφορά στην υπόθεση Λοϊζίδου εναντίον Τουρκίας, η οποία τυγχάνει επίκλησης για να αναφερθεί ότι το ΕΔΑΔ έκρινε ότι δεν αναγνωρίζει, βεβαίως, την Τουρκική Δημοκρατία της Βορείας Κύπρου, ότι το άρθρο 159 του Συντάγματος αυτής της de facto οντότητας δεν μπορεί να αναιρέσει ή να ακυρώσει τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των Ελληνοκυπρίων στις μη ελεγχόμενες από την ΚΔ περιοχές. Δεν διαφωνούμε με αυτή τη θέση. Το ΕΔΑΔ είπε αυτά με βάση και υπό το φως της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τη δικαιοδοσία δυνάμει του άρθρου «1» της ΕΣΔΑ και αυτό εξέτασε αποκλειστικά (…) Μάλιστα, ρητά ανέφερε ότι δεν θα εξετάσω ζητήματα δικαιοδοσίας υπό το φως του δημόσιου, διεθνούς, εθνικού δικαίου(…)».
>> «Όχι μόνο το ΕΔΑΔ δεν εξέτασε το όλο ζήτημα υπό το φως της δικαιοδοσίας αλλά αναγνώρισε τους Νόμους της De Facto οντότητας της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείας Κύπρου, η οποία κατά τ΄ άλλα ανέφερε ορθά ότι δεν αναγνωρίζεται (…) Όλες αυτές οι υποθέσεις στις οποίες παραπέμπουν, κρίθηκαν και έκρινε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, τη νομοθεσία της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείας Κύπρου και όχι τη νομοθεσία της Δημοκρατίας, για να κρίνει κατά πόσον υπήρχαν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επομένως η θέση μας είναι ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποδέχθηκε την κανονιστική δικαιοδοσία της ΤΔΒΚ (…)».
>> «Δεν μπορεί σε μια περιοχή που δεν ελέγχεται από το νόμιμο κράτος -όπως στις περιστάσεις που έχουμε στην Κύπρο- να ασκείται κανονιστική δικαιοδοσία και να ρυθμίζονται ζητήματα με βάση τους Νόμους του κράτους που δεν μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικό έλεγχο. Σε εκείνη την περιοχή ζουν άνθρωποι. Έχουν συναλλαγές, ασκούνται δικαιώματα».
Άκρως παραπλανητική η υπεράσπιση, σύμφωνα με Κλεόπα
- Τα βασικά σημεία των θέσεων της κατηγορούσας Αρχής και η επίκληση σε απόφαση για δικαιοδοσία της Γεωργίας σε έδαφος της αποσχισθείσας Αμπχαζίας
Η εισαγγελέας της Δημοκρατίας, Έλενα Κλεόπα, διαβάζοντας το 14σελιδο κείμενο-σύνοψη της αγόρευσης της κατηγορούσας Αρχής, έκανε δυνατές αναφορές για να επικρίνει το πνεύμα της ένστασης που ηγέρθη εκ μέρους του Αϊκούτ.
Πέραν από την αναφορά της περί απαράδεκτων θέσεων της υπεράσπισης, έκανε λόγο σε μια περίπτωση για «άκρως παραπλανητική» θέση από την δικηγόρο του κατηγορούμενου σε σχέση με απόφαση διεθνούς δικαστικού σώματος, αλλά και παρερμηνείες. Μίλησε, επίσης, για υπονόμευση της Δημοκρατίας.
Όσο για το νομικό μέρος, η κατηγορούσα Αρχή, αφού πρώτα είπε ότι το ζήτημα στον πυρήνα του άπτεται της ίδιας κρατικής υπόστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας, επικαλέστηκε το Σύνταγμα, τον Ποινικό Κώδικα και τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης.
Ειδικότερα για τον Ποινικό Κώδικα, τόνισε ότι στο «έδαφος της Δημοκρατίας, πέρα από το προφανές, περιλαμβάνονται τα χωρικά ύδατα της Δημοκρατίας, ο εναέριος χώρος πάνω από το έδαφός της και οποιοδήποτε πλοίο ή αεροσκάφος εγγεγραμμένο στη Δημοκρατία. Το έδαφος της που σύμφωνα με το άρθρο 185 του Συντάγματος είναι ‘ενιαίον και αδιαίρετον’, προσδιορίζεται ρητώς στο Άρθρο 1 της Συνθήκης Εγκαθιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Σε άλλο σημείο, είπε: «Οι κατεχόμενες περιοχές συνιστούν έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία, ως ένα νομίμως συσταθέν και ανεξάρτητο κράτος έχει κυριαρχία σε όλη την εδαφική επικράτειά της. Το κατοχικό μόρφωμα που παράνομα δημιουργήθηκε δεν έχει κρατική υπόσταση αλλά ενεργεί ως μια de facto «τοπική διοίκηση» των κατεχομένων».
Επικαλέστηκε και την υπόθεση «Loizidou v. Turkey», όπου σύμφωνα με τα όσα είπε η κ. Κλεόπα «το Δικαστήριο αναγνώρισε την υποχρέωση της ως κατοχική δύναμη να διασφαλίζει στο έδαφος το οποίο τελεί υπό την κατοχή και δη και τον αποτελεσματικό έλεγχό της, τα περιουσιακά δικαιώματα της αιτήτριας».
Σημείωσε, ακόμη: «Το γεγονός της παράνομης κατοχής δεν επιδρά στα αδιαμφισβήτητα, βάσει των σχετικών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, κυριαρχικά δικαιώματα της Δημοκρατίας σε όλη την έκταση του εδάφους της (επίκληση στο 10ο πρωτόκολλο της πράξης προσχώρησης της ΚΔ στην ΕΕ)».
Ξεχώρισε η αναφορά για την απόφαση του ΕΔΑΔ, που ασχολήθηκε με τη δικαιοδοσία της Γεωργίας σε έδαφος της αποσχισθείσας Αμπχαζίας , την οποία η Ρωσία αναγνώρισε ως ανεξάρτητο κράτος το 2008: «Το ΕΔΑΔ διαπίστωσε ότι το κράτος της Γεωργίας, παρά το γεγονός ότι δεν ασκούσε πλέον έλεγχο στην ως άνω περιοχή, εξακολουθούσε να έχει δικαιοδοσία σε αυτό. Σημειώθηκε εν προκειμένω ότι η Γεωργία έχει θετική υποχρέωση για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών της στις περιοχές αυτές, καθώς αναγνωρίζονται ως μέρος της εδαφικής ακεραιότητάς της».
Επιπλέον, τονίστηκε πως τα όσα ανέφερε η υπεράσπιση για την υπόθεση Λοϊζίδου είναι άκρως παραπλανητικά και αναφέρθηκε από την κ. Κλεόπα πως το ΕΔΑΔ ουδέποτε έχει αποδεχθεί κανονιστική δικαιοδοσία της «ΤΔΒΚ» (σ.σ. παρέπεμψε στο σχετικό απόσπασμα).
Είπε, ακόμη, ότι σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου της κατοχής, η κατοχή αποτελεί μια προσωρινή κατάσταση πραγμάτων. Για το ίδιο ζήτημα, πρόσθεσε σε άλλο σημείο: «Το διεθνές δίκαιο της κατοχής επιτρέπει στην κατοχική δύναμη μόνο ορισμένες κανονιστικές εξουσίες κατ΄ εξαίρεση και για συγκεκριμένους λόγους, στους οποίους όμως δεν περιλαμβάνεται η ρύθμιση οικονομικών συναλλαγών που αφορά την ιδιωτική περιουσία των Ε/κ στα κατεχόμενα».
Έγιναν κι αυτά
- Για την κατηγορούσα Αρχή εμφανίστηκαν η εισαγγελέας (προϊστάμενη τομέα ποινικού δικαίου της Νομικής Υπηρεσίας), Έλενα Κλεόπα, η εισαγγελέας (προϊστάμενη διεθνούς δικαίου) Μαίρη-Ανν Σταυρινίδου, καθώς και οι δικηγόροι της Δημοκρατίας Α΄, Ανδρέας Αριστείδης και Ιωάννα Δημητρίου.
- Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζει ο Αϊκούτ ξεπερνούν τις 240 και αφορούν σφετερισμό 60 τεμαχίων γης που έχουν ως ιδιοκτήτες Ελληνοκύπριους και συγκεκριμένα αναπτύξεις του κατασκευαστικού ομίλου AFIK GROUP.
- Η έτερη δικηγόρος του Αϊκούτ, Μαρία Νεοφύτου, ήγειρε θέμα (για καταγραφή στα πρακτικά) με τα ιατρικά πιστοποιητικά εξετάσεων του πελάτη της, τα οποία -όπως είπε- αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους δεν της παραδίδουν, παρά τις εδώ και δυο μήνες επίσημες παραστάσεις της.
- Η Νικολέττα Χαραλαμπίδου ζήτησε χρόνο για να τοποθετηθεί σε σχέση με την αγόρευση της κατηγορούσας Αρχής. Ανέφερε ενώπιον της έδρας ότι της παραδόθηκε γραπτώς την τελευταία στιγμή. Το αίτημά της ικανοποιήθηκε.
Πηγή: Φilenews
