Υπάρχουν σοβαροί λόγοι για το Ισραήλ να μην πλήξει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στα αντίποινά του κατά της Τεχεράνης. Ωστόσο, η λογική για ένα προληπτικό χτύπημα δεν ήταν ποτέ τόσο επιτακτική, ακριβώς επειδή η πιθανότητα της Τεχεράνης για την κατασκευή πυρηνικού οπλοστασίου δεν ήταν ποτέ τόσο ισχυρή.
Οι τελευταίες εβδομάδες έχουν μεταμορφώσει την κατάσταση ασφαλείας του Ιράν, όπως και του Ισραήλ. Μέχρι τις τελευταίες εξελίξεις, η Χεζμπολάχ, η λιβανέζικη πολιτοφυλακή την οποία το Σώμα Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν (IRGC) είχε περάσει δεκαετίες υποστηρίζοντάς την στον αγώνα κατά του Ισραήλ, φαινόταν πολύ ισχυρή. Αλλά μετά από μία από τις πιο αποτελεσματικές επιχειρήσεις αποκεφαλισμού στη στρατιωτική ιστορία, το Ιράν δεν μπορεί πλέον να βασίζεται στη Χεζμπολάχ για την “εμπρόσθια άμυνά” του. Οι δυνάμεις της Χεζμπολάχ βρίσκονται σε μια μάχη για την επιβίωσή τους.
Η ανάγκη να αποκατασταθεί αυτή η χαμένη αποτροπή – να δείξει το Ιράν στο Ισραήλ ότι παραμένει ικανό να προκαλέσει σημαντική ζημιά σε απάντηση σε οποιαδήποτε άμεση επίθεση – οδήγησε άμεσα στη μαζική επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους. Αυτό ήταν, όπως έγραψα τότε, ένα στρατηγικό λάθος.
Σε αντίθεση με την προηγούμενη ιρανική επίθεση τον Απρίλιο, η Το Ιράν προσπάθησε πραγματικά αυτή τη φορά. Δεν έδωσε κάποια μακρά προειδοποίηση. Η Τεχεράνη χρησιμοποίησε μόνο τα πιο ισχυρά όπλα του οπλοστασίου της, με τρόπο τέτοιο ώστε να μπορέσουν να διαπεράσουν την αεράμυνα του Ισραήλ. Ένας σημαντικός αριθμός κατάφερε να περάσει, ωστόσο ο αντίκτυπος της επίθεσης φαίνεται ότι ήταν ελάχιστος.
Αυτό που στην πραγματικότητα έδειξε το χτύπημα ήταν η ικανότητα του Ισραήλ να αποκρούσει τα ισχυρότερα πλήγματα του Ιράν. Οι στόχοι ήταν σε μεγάλο βαθμό στρατιωτικές βάσεις, συμπεριλαμβανομένων αεροδρομίων, και οι αρχικές αναφορές δείχνουν ότι οι ζημιές που υπέστησαν ήταν περιορισμένες. Το Ισραήλ έχει προετοιμαστεί εδώ και καιρό για αυτό, και όχι μόνο με την ανάπτυξη της αεράμυνας. Οι πολίτες έχουν καταφύγια για να προστατευτούν. Τα αεροσκάφη δεν φυλάσσονται στην ύπαιθρο, αλλά κάτω από καλά προστατευόμενα καταφύγια.
Το πιο ανησυχητικό μήνυμα ήταν ότι αν αυτοί οι πύραυλοι είχαν πυρηνικές κεφαλές αντί για τις συμβατικές, η καταστροφή θα ήταν υπαρξιακή. Έτσι, μεταξύ των δύο μαζικών συμβατικών ιρανικών πυραυλικών επιθέσεων και της αδρανοποίησης της Χεζμπολάχ, είναι πλέον σαφές και στις δύο πλευρές ότι το Ιράν δεν έχει κανένα αποτελεσματικό αποτρεπτικό μέσο έναντι μιας ισραηλινής επίθεσης – εκτός και αν το Ιράν αναπτύξει πυρηνικό οπλοστάσιο.
Ωστόσο, το Ιράν μπορεί να συνεργαστεί με τους εταίρους του στο λεγόμενο Άξονα της Αντίστασης για να προσπαθήσει να αποκαταστήσει κάποιο μέτρο αποτροπής, αλλά απέναντι στην τεχνολογική υπεροχή που έχει δείξει το Ισραήλ είναι απίθανο να είναι αρκετό αυτό. Η προφανής λύση είναι “μια αλλαγή στο πυρηνικό δόγμα του Ιράν”, από πολιτικό σε στρατιωτικό, με το Ιράν να έχει τώρα την ικανότητα να το πραγματοποιήσει αυτό γρήγορα.
Για να είμαι σαφής, το αρχικό λάθος εδώ είναι το Ιράν. Οι ηγέτες του πιθανότατα δεν σχεδίασαν, ή ίσως δεν γνώριζαν καν για την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου που οδήγησε σε αυτή την κρίση. Ωστόσο, η ηγεσία του Ιράν πανηγύρισε τη σφαγή και είδε την απάντηση του Ισραήλ ως μια ευκαιρία να αποδυναμώσει το εβραϊκό κράτος. Ενεργοποίησε, πραγματικά για πρώτη φορά, μια συντονισμένη επίθεση κατά του Ισραήλ από τις πολιτοφυλακές του Άξονα που το περιβάλλουν. Ο ανώτατος ηγέτης Αλί Χαμενεΐ θα μπορούσε να είχε πει στη Χεζμπολάχ να σταματήσει να βομβαρδίζει το Ισραήλ, θα μπορούσε να είχε πει στους Χούθι να σταματήσουν να πλήττουν τις παγκόσμιες ναυτιλιακές αλυσίδες. Επέλεξε όμως να μην το κάνει.
Χωρίς αμφιβολία, ο Χαμενεΐ πίστευε ότι κέρδιζε, όπως ακριβώς ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου πιστεύει ότι κερδίζει τώρα. Ποιος, άλλωστε, γνώριζε πραγματικά ότι οι μυστικές υπηρεσίες του Ισραήλ είχαν διεισδύσει τόσο βαθιά στη Χεζμπολάχ ώστε να μπορούν να ανατινάξουν τους βομβητές της και να στοχεύουν και να σκοτώνουν τους ηγέτες της σε μυστικές συναντήσεις; Σίγουρα όχι ο Χαμενεΐ.
Αυτό που δεν έχει αλλάξει τις τελευταίες εβδομάδες είναι ότι το Ιράν πέρασε την τελευταία δεκαετία προστατεύοντας το πυρηνικό του πρόγραμμα έναντι επιθέσεων, με τον πιο πολύτιμο εξοπλισμό να είναι κυριολεκτικά θαμμένος κάτω από βουνά. Η εξάλειψη του προγράμματος είναι πιθανότατα αδύνατη, ενώ η προσπάθεια για κάτι τέτοιο και μια επακόλουθη αποτυχία είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προκαλέσει μια ιρανική ώθηση για τη βόμβα. Οποιαδήποτε σοβαρή απόπειρα, εξάλλου, θα απαιτούσε μια μαζική επίθεση που μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με τη συμμετοχή των ΗΠΑ.
Ένας άλλος παράγοντας είναι ότι οι απλοί Ιρανοί πολίτες είναι δυνητικά οι καλύτεροι σύμμαχοι του Ισραήλ στον στόχο του να ανατρέψει το καθεστώς του Χαμενεΐ, επειδή το περιφρονούν. Ο Νετανιάχου το γνωρίζει αυτό. Σε μια πρόσφατη ομιλία του, απηύθυνε απευθείας έκκληση στον ιρανικό λαό. Οποιαδήποτε επίθεση που θα προκαλούσε παράπλευρες απώλειες σε αμάχους – ιδιαίτερα ραδιενεργό νέφος από οποιοδήποτε χτύπημα σε αποθήκες εμπλουτισμένου ουρανίου – θα κινδύνευε να προκαλέσει συσπείρωση στο Ιράν κάτι που για το Ισραήλ θα ήταν αυτοκαταστροφικό.
Το Ισραήλ πιθανότατα θα επικεντρωθεί σε μη πυρηνικούς στόχους – αυτή τη φορά, ίσως στην αεράμυνα και στους εκτοξευτές πυραύλων του Ιράν ή στην ενεργειακή του υποδομή. Το αν αυτό θα επιτύχει κάτι περισσότερο από έναν περαιτέρω γύρο κλιμακούμενων χτυπημάτων είναι ασαφές. Ωστόσο, η απόφαση φαίνεται να έχει παρθεί. Το Ισραήλ θα προβεί σε αντίποινα για την ιρανική πυραυλική επίθεση και η Τεχεράνη πιθανότατα θα τηρήσει τις απειλές της και θα απαντήσει. Μια ιρανική πυρηνική ώθηση και ένα ισραηλινό χτύπημα για την αποτροπή της βρίσκονται πιο κοντά.
Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν
BllombergOpinion
Πηγή: philenews.com
