Της Συντακτικής Ομάδας του Bloomberg Opinion
Οι λεπτομέρειες του “σχεδίου νίκης” του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν έχουν δημοσιοποιηθεί. Όμως ο Ζελένσκι είναι βέβαιος για ένα πράγμα: Ότι μόνο μια ισχυρή Ουκρανία μπορεί να αναγκάσει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Έχει δίκιο ως ένα βαθμό. Όσο ο Πούτιν πιστεύει ότι μπορεί να ξεπεράσει τη δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία, ο πόλεμος φθοράς του θα συνεχιστεί. Το ερώτημα είναι πώς θα αλλάξει τους υπολογισμούς του.
Κάθε σωστά σκεπτόμενος άνθρωπος επιθυμεί τον τερματισμό των συγκρούσεων. Περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί μέχρι στιγμής. Ο πόλεμος έχει προκαλέσει μαζικούς εκτοπισμούς και εκτεταμένη καταστροφή περιουσιών και υποδομών. Έχει δημιουργήσει νέα γεωπολιτική αστάθεια και έχει διαλύσει μια οικονομία που αποτελεί παγκόσμιο προμηθευτή βασικών αγαθών. Η παρόρμηση να πετάξουμε την πετσέτα – να δεχτούμε δηλαδή τους όρους του Πούτιν, να σταματήσουμε το μακελειό και να αποτρέψουμε την περαιτέρω κλιμάκωση – είναι κατανοητή.
Είναι όμως εφικτή μια τέτοια συμφωνία;
Ο Πούτιν έχει κατά καιρούς προσποιηθεί το ενδιαφέρον του για διαπραγματεύσεις, αλλά το τίμημα της παραδοχής του – ότι η Ουκρανία πρέπει να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της σε τέσσερις περιοχές που έχει προσαρτήσει παράνομα, καθώς και την Κριμαία, και να εγκαταλείψει τις ελπίδες της για ένταξη στο ΝΑΤΟ – προδίδει την έλλειψη ειλικρίνειας εκ μέρους του. Αντιθέτως, ολόκληρη η οικονομία της Ρωσίας έχει διαμορφωθεί έτσι ώστε να στηρίζει τον πόλεμο, εξακολουθεί να αγοράζει όπλα και τεχνολογία από χώρες-παρίες και ο δηλωμένος στόχος του Πούτιν παραμένει ο ίδιος: η Ουκρανία πρέπει να μετατραπεί σε υποτελή της Μόσχας.
Όσο επιθυμητή και αν είναι, λοιπόν, μια κατάπαυση του πυρός, θα συνεπαγόταν τεράστιους κινδύνους για την Ουκρανία. Πρώτον, μια παύση θα έδινε χρόνο στον ρωσικό στρατό να στρατολογήσει αντικαταστάτες για τους περίπου 30.000 στρατιώτες που χάνει κάθε μήνα, να σχεδιάσει μια νέα προσπάθεια επιστράτευσης, να αντιμετωπίσει τις επιχειρησιακές ελλείψεις και να αναπληρώσει τα αποθέματα όπλων του. Ο Πούτιν πιθανότατα θα χρησιμοποιούσε μια τέτοια ανακωχή για να σχεδιάσει απλώς περισσότερες επιθέσεις, όπως έχει κάνει επανειλημμένα στο παρελθόν – μεταξύ άλλων και μετά την προηγούμενη εισβολή του στην Ουκρανία το 2014.
Ενισχύοντας αυτόν τον κίνδυνο, μια παύση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη διεθνή υποστήριξη προς την Ουκρανία, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολη την υπεράσπισή της απέναντι σε μια “αναζωογονημένη” Ρωσία. Πολλοί δυτικοί σύμμαχοι αναζητούν ήδη μια δικαιολογία για να εκτρέψουν κονδύλια από την Ουκρανία σε εγχώριες ανάγκες – μάλιστα, η Γερμανία σχεδιάζει βαθιές περικοπές στην εν λόγω βοήθεια στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους.
Ο Πούτιν από καιρό στοιχηματίζει ότι η Δύση θα κουραστεί να υποστηρίζει την Ουκρανία, ότι το ρωσικό κοινό θα παραμείνει παθητικό και ότι ο στρατός του θα χρηματοδοτείται αρκετά καλά για να συνεχίσει τις μάχες. Μια λανθασμένη κατάπαυση του πυρός θα μπορούσε να κάνει όλα αυτά τα στοιχήματα πιο πιθανό να αποδώσουν και να αφήσει τόσο την Ουκρανία όσο και τη Δύση σε χειρότερη θέση όταν οι εχθροπραξίες επαναληφθούν εκ νέου.
Ο στόχος των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, επομένως, θα πρέπει να είναι να διασφαλίσουν ότι η Ουκρανία θα έχει τη μέγιστη διαπραγματευτική δύναμη πριν από την έναρξη των συνομιλιών.
Αρχικά, η Δύση πρέπει να αναγνωρίσει ότι οποιαδήποτε ουσιαστική μείωση της χρηματοδότησης τώρα δεν θα τερμάτιζε τον πόλεμο αλλά θα ενθάρρυνε τον Πούτιν. Η Δύση θα πρέπει να συνεχίσει να ενισχύει την αεράμυνα της Ουκρανίας, τον εφοδιασμό της με πυρομαχικά και άλλα όπλα και να άρει τους περισσότερους περιορισμούς στη χρήση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς. Μόνο μια συντονισμένη προσπάθεια αυτού του είδους είναι πιθανό να αλλάξει τον υπολογισμό κόστους-οφέλους του Πούτιν.
Ύστερα, οι σύμμαχοι πρέπει να συμφωνήσουν σε μια αξιόπιστη εγγύηση ασφαλείας για την Ουκρανία. Αυτό δεν είναι εύκολη υπόθεση και το ΝΑΤΟ είναι κατανοητό ότι είναι απρόθυμο να επεκτείνει την προστασία του σε ένα κράτος που δεν είναι μέλος του. Αλλά μια συλλογική υπόσχεση – ρητή ή μη – για την υπεράσπιση των περιοχών που βρίσκονται σήμερα υπό ουκρανικό έλεγχο θα πρέπει να βρίσκεται στο τραπέζι για την αποτροπή περαιτέρω ρωσικής επιθετικότητας.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της αιματηρής εξουσίας του, ο Πούτιν ήταν πάντα πρόθυμος να διαλύσει ανακωχές, να παραβιάσει συμφωνίες και να αθετήσει το λόγο του, όποτε αντιλαμβανόταν στρατηγικό όφελος. Υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι θα κάνει το ίδιο και αυτή τη φορά. Χωρίς τις κατάλληλες προφυλάξεις, μια κατάπαυση του πυρός δεν θα τερματίσει τον πόλεμο, δεν θα σώσει ζωές ούτε θα ωφελήσει τους Ουκρανούς. Θα έκανε ακριβώς το αντίθετο.
Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν
BloombergOpinion
Πηγή: philenews.com
