«Λαμβάνονται όλα τα μέτρα προκειμένου ο Κύπριος πολίτης να αισθάνεται ασφάλεια» δηλώνει ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης. Σε συνέντευξη στην Cyprus Times ο Μάριος Χαρτσιώτης μιλά για τις ενέργειες που γίνονται για καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και το ρόλο των φυλακών. «Η αντιμετώπιση της εγκληματικότητας και η εμπέδωση του αισθήματος ασφάλειας δεν είναι εύκολο εγχείρημα» αναφέρει και απαριθμεί σειρά μέτρων που λαμβάνονται προς αυτή την κατεύθυνση. Απαντά για την οπαδική βία με φόντο και τα πρόσφατα επεισόδια στη Λεμεσό και το μείζον θέμα απαγόρευσης της μετακίνησης φιλάθλων. Ο κύριος Χαρτσιώτης ερωτήθηκε και για την πρόσφατη απόδραση του ισοβίτη, υποδεικνύοντας ότι θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν οι έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη και μετά να γίνουν τοποθετήσεις.
Συνέντευξη στον Γιώργο Βήχα
Κύριε Υπουργέ, δε θα μπορούσε να ξεκινήσει διαφορετικά αυτή η συνέντευξη καθώς το θέμα των ημερών είναι η απόδραση του ισοβίτη. Σίγουρα σας θορύβησε πολύ.
Θα ήθελα να αναμένουμε την ολοκλήρωση των ερευνών και μετά να πούμε περισσότερα. Όπως γνωρίζετε διατάχθηκε άμεσα έρευνα για ενδεχόμενη διάπραξη πειθαρχικών αδικημάτων, αμέλεια καθήκοντος καθώς και για τυχόν άλλες παραλείψεις/ενέργειες από τους συμμετέχοντες στη συνοδεία και/ή άλλους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, οι οποίες οδήγησαν στη δραπέτευση του ισοβίτη κατάδικου. Τέθηκαν σε διαθεσιμότητα τρεις έκτακτοι δεσμοφύλακες που συνόδευαν τον ισοβίτη κατάδικο και με επιστολή προς τον Πρόεδρο της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας εισηγηθήκαμε τη διαθεσιμότητα του μόνιμου μέλους του προσωπικού του Τμήματος Φυλακών και επικεφαλής της συνοδείας.
Advertisement
Σε σύσκεψη που έγινε, τονίστηκε εμφαντικά τόσο στον Αρχηγό της Αστυνομίας, όσο και στον Αναπληρωτή Διευθυντή του Τμήματος Φυλακών, ότι στο παρόν στάδιο πρωταρχικός στόχος είναι η σύλληψη του ισοβίτη κατάδικου.
Διαχειρίζεστε ένα από τα πιο κρίσιμα χαρτοφυλάκια γεμάτο «καυτές πατάτες», εν μέσω προκλήσεων που απορρέουν και από τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Ποιες είναι αυτή τη στιγμή οι κορυφαίες προκλήσεις-προτεραιότητες;
Οι προτεραιότητες του Υπουργείου έχουν καθοριστεί από την πρώτη στιγμή αφότου ανέλαβα το χαρτοφυλάκιο του συγκεκριμένου Υπουργείου και αυτές αφορούν:
- Τον εκσυγχρονισμό και αναδιοργάνωση της Αστυνομίας με στόχο την ανύψωση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών
- Εκσυγχρονισμό των Κεντρικών Φυλακών σε όλα τα επίπεδα ( κτιριακός, στελέχωση, τεχνολογικός).
- Εφαρμογή του προεκλογικού προγράμματος του ΠτΔ με έμφαση στον εκσυγχρονισμό της ΕΥ και ΕΥ
Και γενικότερα την προώθηση και επιλυση στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η κοινωνία και που αφορούν το Υπουργείο μου.
Έχετε αναφέρει πολλάκις ότι λόγω της κατάστασης στην περιοχή, χρειάζεται όλη η προσοχή της Αστυνομίας να είναι στραμμένη σε συγκεκριμένα σημεία και περιοχές «υψηλού κινδύνου». Είναι, εκτιμάτε, αρκετά τα μέτρα που λαμβάνονται ώστε ο Κύπριος να αισθάνεται ασφάλεια;
Λαμβάνονται όλα τα μέτρα προκειμένου ο Κύπριος πολίτης να αισθάνεται ασφάλεια. Τα μέτρα αυτά όπως πολύ σωστά αναφέρατε αφορούν φύλαξη ιδιαίτερα ευαίσθητων στόχων με βάση τις συνθήκες που επικρατούν στη περιοχή μας. Ως ευαίσθητοι στόχοι πέρα από τις σημαντικές δομές της Δημοκρατίας δηλαδή αεροδρόμια, λιμάνια, δημόσια κτίρια, τέτοιοι είναι, επιχειρήσεις ιδιωτικές ξένων συμφερόντων και ειδικότερα χωρών που εμπλέκονται στις συρράξεις οι οποίες αυτή την περίοδο υπάρχουν στην περιοχή μας. Αφορούν σχολεία επίσης συμφερόντων των χωρών που εμπλέκονται στις συγκεκριμένες συρράξεις , συναγωγές καθώς και εταιρείες ξένων συμφερόντων.
Σε ένα κράτος με το μέγεθος της Κύπρου, θα ανέμενε κανείς ότι το οργανωμένο έγκλημα θα μπορούσε να ήταν υπό έλεγχο. Οι συνεχείς δολοφονίες και άλλες εγκληματικές ενέργειες δείχνουν πως δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Το αποδίδετε σε ανικανότητα, σε διαφθορά ή σε αδιαφορία;
Κατ’ αρχήν να αναφέρω ότι η φράση σας «συνεχείς δολοφονίες» είναι ίσως υπερβολική.
Η εγκληματικότητα μας ανησυχεί ιδιαίτερα σαν Υπουργείο αν και είναι αναντίλεκτο χωρίς βέβαια τούτο να αποτελεί δικαιολογία, ότι το φαινόμενο αυτό δεν είναι ντόπιο κυπριακό. Πρόκειται για ένα παγκόσμιο φαινόμενο το οποίο απασχολεί όλες τις κοινωνίες του κόσμου με ορατά τα αποτελέσματα ειδικά σε μικρές κοινωνίες όπως η δική μας.
Η αντιμετώπιση της εγκληματικότητας και η εμπέδωση του αισθήματος ασφάλειας δεν είναι εύκολο εγχείρημα. Όπως έχω ήδη αναφέρει και σε προηγούμενες δηλώσεις μου, όποια μέτρα και να ληφθούν προς αυτή την κατεύθυνση δεν αναμένεται να εξαλείψουν ριζικά την εγκληματικότητα. Η εγκληματικότητα όπως προανέφερα είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Μάλιστα Αστυνομίες άλλων κρατών με καλύτερη στελέχωση και τεχνικά ή άλλα μέσα στην διάθεση τους, αντιμετωπίζουν ίδια ή και σοβαρότερα από εμάς προβλήματα. Πρωταρχικός μας στόχος, στον οποίο και επικεντρωνόμαστε, παραμένει η μείωση της εγκληματικότητας και μέσω αυτής η ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας κάθε πολίτη που ζει στην χώρα μας.
Στην βάση των υφιστάμενων επιχειρησιακών δυνατοτήτων της Αστυνομίας, προχωρήσαμε άμεσα στην λήψη μέτρων προς αυτή την κατεύθυνση. Κάποια από αυτά τα μέτρα, για ευνόητους λόγους δεν μπορούν να δημοσιευτούν. Κάποια όμως από αυτά έχουν ήδη δημοσιευτεί και αφορούν:
(α) Στην ενίσχυση του αριθμού των μελών της Αστυνομίας που εργάζονται στην πρώτη γραμμή,
(β) στην ενίσχυση της αστυνόμευσης στις πόλεις και στα προάστια με την ανάπτυξη πεζών και μηχανοκίνητων περιπόλων, συμπεριλαμβανομένων και στατικών ελέγχων,
(γ) στην ενίσχυση της Υποδιεύθυνσης Διαχείρισης και Ανάλυσης Πληροφοριών (ΥΔΑΠ), και
(δ) στην ενίσχυση της Υποδιεύθυνσης Διερεύνησης Οικονομικού Εγκλήματος (ΥΔΟΕ) για εντατικοποίηση των οικονομικών ερευνών για εντοπισμό και κατάσχεση εσόδων που προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες.
(ε) σύσταση ενός νέου κλιμακίου ανακριτών με εξειδικευμένες γνώσεις, για οικονομικό έλεγχο ατόμων που δεν έχουν δώσει αφορμή με την έννοια διάπραξης γενεσιουργού αδικήματος πλην όμως φαίνεται να κατέχουν περιουσιακά στοιχεία τα οποία δεν δικαιολογούνται από τα έσοδα τα οποία δηλώνουν προς το Κράτος.
Από εκεί και πέρα τόσο η Κυβέρνηση όσο και εγώ προσωπικά, έχουμε επανειλημμένως αναφέρει ότι η ανοχή μας σε ζητήματα διαφθοράς θα είναι μηδενική. Το σοβαρό αυτό θέμα επίσης μας απασχολεί σαν προτεραιότητα και θα δώσουμε ιδιαίτερη σημασία γιατί άπτεται της αποτελεσματικότητας αλλά και του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών. Ήδη προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε δώσει δείγματα γραφής.
Το πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων που τύγχανε και τυγχάνει διαχείρισης από την ΥΚΑΝ κυρίως και την Γενική Εισαγγελία, δείχνει να έχει σοβαρά κενά. Υπό προστασία μάρτυρες μετέχουν σε εγκληματικές ενέργειες ή γίνονται στόχος τέτοιων ενεργειών. Τι σκοπεύετε να κάνετε;
Σύμφωνα με το Νόμο το Σχέδιο βρίσκεται υπό τον έλεγχο και εποπτεία του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ο οποίος και αποφασίζει κατά πόσο συγκεκριμένο πρόσωπο θα ενταχθεί στο Σχέδιο και το είδος της προστασίας που θα του παρασχεθεί. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεισφορά των μαρτύρων που εντάσσονται στο Σχέδιο είναι ιδιαίτερα σημαντική για την εξιχνίαση ποινικών υποθέσεων και ευρύτερα στην απονομή της δικαιοσύνης, η Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας έχει προβεί σε ενδελεχή μελέτη του ζητήματος και σε συγκεκριμένες εισηγήσεις προς αντιμετώπιση των όποιων προβλημάτων διαχρονικά εντοπίστηκαν από την Αστυνομία και τη Νομική Υπηρεσία.
Στο πλαίσιο αυτό προωθείται η ανέγερση κτηρίου για την στέγαση του σχεδίου όπως και η σύσταση Μονάδας που θα αναλάβει την φρούρηση του. Πρόσθετα, σε συνεννόηση με τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας και την Αστυνομία προωθούνται και οι αναγκαίες νομοθετικές ρυθμίσεις για την εφαρμογή ενός σύγχρονου και ολοκληρωμένου Σχεδίου Προστασίας μαρτύρων.
Σημαντικό θέμα είναι και ο βαθμός επιχειρησιακής ικανότητας της Αστυνομίας σε ανθρώπινο δυναμικό και εξοπλισμό. Έχετε καταγράψει ανάγκες και ελλείψεις; Ποια είναι τα σχέδιά σας;
Όπως ανέφερα και πιο πάνω, τα μέτρα που λήφθηκαν προς αυτή την κατεύθυνση, λήφθηκαν λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες επιχειρησιακές δυνατότητες της Αστυνομίας. Δυστυχώς δεν ήταν δυνατόν να προχωρήσουμε με περαιτέρω ριζοσπαστικά μέτρα ενόψει των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Αστυνομία κυρίως στο κομμάτι της στελέχωσης της, απότοκο του παγώματος των προσλήψεων στην Αστυνομία μεταξύ των ετών 2013 – 2017, συνεπεία της οικονομικής κρίσης. Προς τούτο αναφέρω ότι βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες πρόσληψης αστυφυλάκων και ειδικών αστυνομικών που αναμένεται να απαμβλύνουν τουλάχιστον το πρόβλημα με τις κενές θέσεις σε σημαντικό βαθμό.
Στο πλαίσιο αυτό η Αστυνομία έχει ήδη προχωρήσει στην ετοιμασία μελέτης μέσα από την οποία έχει συγκεκριμενοποιηθεί ο αριθμός των αστυφυλάκων που σήμερα εκτελούν γραφειακά και υποστηρικτικά καθήκοντα, και πλέον καταβάλλονται προσπάθειες για εξασφάλιση αντίστοιχου αριθμού κενών θέσεων Ειδικού Αστυνομικού, των οποίων η εκπαίδευση είναι υποδεέστερη και πολύ λιγότερης διάρκειας από αυτή που παρέχεται στους Αστυφύλακες, ώστε οι Αστυφύλακες που σήμερα εκτελούν αυτά τα καθήκοντα να αντικατασταθούν από τους Ειδικούς Αστυνομικούς και να μεταφερθούν σε Τμήματα και Υπηρεσίες της Αστυνομίας στην πρώτη γραμμή ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την επιχειρησιακή της ικανότητα.
Η τεχνολογική αναβάθμιση της Αστυνομίας με πρόσθετους και πιο σύγχρονους εξοπλισμούς αποτελεί βασική προτεραιόητα ώστε να δίνεται η δυνατότητα στα μέλη της Αστυνομίας να ασκούν τα υπηρεσιακά τους καθήκοντα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κατά το έτος 2022 έχει αποκτηθεί εξοπλισμός 10 εκατομμυρίων περίπου για το 2023, 14 εκατομμυρίων και για το 2024 μέχρι τώρα έχουν πληρωθεί 6 εκατομμύρια και εκκρεμούν σημαντικά έργα μέχρι το τέλος του έτους. Για αυτά τα έτη αποκτήθηκε εξοπλισμός 13 εκατομμυρίων από συγχρηματοδοτούμενα έργα. Η εισαγωγή νέων τεχνολογιών και γενικότερα η αξιοποίηση της τεχνολογίας και της επιστήμης έχουν ως αποτέλεσμα μια εξελιγμένη και επιχειρησιακά αποτελεσματική και αναβαθμισμένη αστυνόμευση. Ως εκ τούτου η Αστυνομία έχει προχωρήσει στην εισαγωγή νέων σύγχρονων και εξειδικευμένων συστημάτων όπως τα Κέντρα Ελέγχου και Συντονισμού, το νέο Ψηφιακό Σύστημα Ραδιοεπικοινωνιών βασισμένο στο ευρωπαικό πρωτόκολλο «TETRA», την εισαγωγή του «Drone Policing» καθώς και την προώθηση του νέου έργου «DIGIPOL» που αφορά στην ψηφιοποίηση διαδικασιών και υπηρεσιών που παρέχονται από την Αστυνομία προς το κοινό.
Παράλληλα η Αστυνομία ανανεώνει και τον μηχανοκίνητο στόλο της με νέα και σύγχρονα οχήμστα. Συγκεκριμένα αναμένεταιο κατά τη φετινή χρονιά η σταδιακή παραλαβή 31 οχημάτων 4×4, η οποία υπολογίζεται να ολοκληρωθεί αρχές του 2025, καθώς επίσης και η απόκτηση 9 ειδικά διαμορφωμένων οχημάτων για την μεταφορά των αστυνομικών σκύλων, ενώ προωθούνται νέες διαδικασίες για διάφορα άλλα οχήματα. Έχουν επίσης αποκτηθεί δύο μικροί Κινητοί Σταθμοί Διοίκησης.
Σε σχέση με την προστασία θαλάσσιων συνόρων, έχουν αγοραστεί ακόμη 3 σκάφη κατηγορίας B’ και 3 βάρκες ενώ αναμένεται εντός των ημερών η απόκτηση ακόμα 10 σκαφών κατηγορίας Γ’.
Ο επαναλαμβανόμενος εντοπισμός ναρκωτικών και κινητών τηλεφώνων στις Φυλακές, δείχνει συνεργασία δεσμοφυλάκων με κατάδικους. Τι μέτρα λαμβάνετε; Και αν λαμβάνετε γιατί δεν αποδίδουν;
Οι Φυλακές, ως χώρος έκτισης ποινών στερητικών της ελευθερίας που επιβάλλουν τα δικαστήρια, είναι χώροι αυξημένου κινδύνου για διαφθορά. Η πολιτική που ακολουθούμε στο θέμα αυτό είναι αυτή της μηδενικής ανοχής σε τέτοια φαινόμενα. Η αντιμετώπιση της διαφθοράς στις φυλακές αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα καθώς και αντικείμενο πολλαπλών δράσεων και μέτρων σε όλα τα επίπεδα της σωφρονιστικής δράσης. Ήδη από τον Φεβρουάριο μέχρι σήμερα, αριθμός δεσμοφυλάκων έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα, λόγω της εμπλοκής τους σε υποθέσεις που σχετίζονται με τη διαφθορά και συγκεκριμένα με την εισαγωγή κινητών τηλεφώνων και ναρκωτικών ουσιών. Οι εντατικοί έλεγχοι που γίνονται, ο εντοπισμός ναρκωτικών ουσιών, αλλά και κινητών τηλεφώνων εντός των Φυλακών, καταδεικνύει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται, παράγουν απτά αποτελέσματα. Παρόλα αυτά, δεν εφησυχάζουμε. Είμαστε σε συνεχή επαγρύπνηση, οι προσπάθειες είναι συνεχείς, με στόχο τον περιορισμό στο ελάχιστο του σοβαρού αυτού προβλήματος. Έχουν επίσης τροχοδρομηθεί διαδικασίες εκσυγχρονισμού του τεχνολογικού εξοπλισμού όπως π.χ συστημάτων ασφαλείας, καμερών, συστήματα anti-drone αλλά και του συστήματος απενεργοποίησης κινητών τηλεφώνων.
Το θέμα του συστήματος απενεργοποίησης κινητών τηλεφώνων στις Φυλακές πάει πίσω πολλά χρόνια. Μέχρι να εγκατασταθεί θα έχει εφαρμοστεί νέα τεχνολογία, ενδεχομένως 6G. Έχετε κάνει πρόβλεψη;
Για το θέμα αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη σχετική διαδικασία στην οποία συμμετέχει επιτροπή ειδικών από όλα τα εμπλεκόμενα Υπουργεία. Στα πλαίσια αυτά λαμβάνονται υπόψη όλα όσα έχουν να κάνουν με την τεχνολογία, με στόχο την εξασφάλιση ενός καθόλα προηγμένου και αποτελεσματικού συστήματος. Επιτρέψτε μου για ευνόητους λόγους να μην αναφερθώ στις επιμέρους λεπτομέρειες και στις τεχνικές προδιαγραφές ή/και δυνατότητες που θα έχει το νέο Σύστημα.
Η CPT (Επιτροπή Πρόληψης Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης), θεωρεί πως η Αστυνομία δεν πρέπει να εμπλέκεται στα θέματα Φυλακών. Ποιος ο λόγος της εναλλαγής αξιωματικών της Αστυνομίας στη θέση του Διευθυντή Φυλακών;
Η υλοποίηση της σωφρονιστικής πολιτικής καθώς και η διεύθυνση των Φυλακών είναι ένα σύνθετο και σοβαρό ζήτημα αφού αφορά, πρωτίστως, ζητήματα ασφάλειας. Η αντεγκληματική πολιτική και σωφρονιστική εμπειρία του τόπου μας κατέστησαν επιβεβλημένη την πρόταση μας για διορισμό στη θέση του Αναπληρωτή Διευθυντή Φυλακών ενός αξιωματικού που προέρχεται από τις τάξεις της Αστυνομίας. Η επιλογή αυτή, απολύτως συμβατή από τα πολύ εξειδικευμένα προσόντα του σχεδίου υπηρεσίας της εν λόγω θέσης, δεν γίνεται για πρώτη φορά. Πρόκειται για μια επιλογή που απαντά στα υπαρκτά προβλήματα και προκλήσεις διαχείρισης του σωφρονιστικού πληθυσμού και εν γένει της δημόσιας ασφάλειας. Θα ήθελα δε να σας διαβεβαιώσω ότι από μέρους του Υπουργείου, της Διεύθυνσης του Τμήματος Φυλακών και του σωφρονιστικού προσωπικού, είναι απολύτως σαφείς και διακριτές οι αρμοδιότητες μεταξύ δίωξης του εγκλήματος και εκτέλεσης της ποινής.
Μένουμε στις Κεντρικές Φυλακές, αλλά στο θέμα υπερπληθυσμού. Θα λύσει το πρόβλημα το νέο κτίριο που πρόκειται να ανεγερθεί και το κρατητήριο στη Μενόγεια;
Είναι γεγονός ότι ο υπερπληθυσμός των φυλακών είναι ένα σοβαρό και χρονίζον πρόβλημα. Ο συνωστισμός των κρατουμένων σε αριθμούς που ξεπερνά κάθε προηγούμενο, δημιουργεί ζητήματα ασφάλειας και ευταξίας στις φυλακές, επιβαρύνει τις συνθήκες κράτησης, ενώ προκαλεί δυσχέρειες στην επιτέλεση του σωφρονιστικού έργου. Από τις πρώτες μέρες ανάληψης της ευθύνης διακυβέρνησης του τόπου η κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη ενέσκηψε στο σοβαρό αυτό πρόβλημα και υιοθέτησε ένα συγκεκριμένο πλάνο αντιμετώπισης του, το οποίο βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο υλοποίησης. Κατά πρώτον, έχει ήδη δημιουργηθεί και λειτουργεί από τον περασμένο Φεβρουάριο η νέα ανοιχτή φυλακή στην οποία μπορούν να φιλοξενηθούν μέχρι και 60 κρατούμενοι. Τον περασμένο Ιούλη εγκαινιάσαμε τη λειτουργία της νέας δομής του Κέντρου Καθοδήγησης Εξωιδρυματικής Απασχόλησης και Αποκατάστασης Κρατουμένων (ΚΕΑΑΚ) στο οποίο θα μπορούν να φιλοξενηθούν μέχρι και 36 κρατούμενοι. Εντός Οκτωβρίου θα ολοκληρωθούν οι εργασίες δημιουργίας ενός πολύ σημαντικού έργου, που είναι η νέα κλειστή πτέρυγα των Φυλακών χωρητικότητας 240 περίπου θέσεων. Με την υλοποίηση των έργων αυτών θα υπάρξει απάμβλυνση του προβλήματος της τάξης του 30% και κατ’ επέκταση θα δοθούν λύσεις σε άμεσα και σοβαρά προβλήματα που παρουσιάζονται σήμερα.
Θέλω επίσης να σημειώσω ότι εγκρίθηκε πρόσφατα από το Υπουργικό Συμβούλιο η δημιουργία νέας σύγχρονης πτέρυγας στον ευρύτερο χώρο των Φυλακών χωρητικότητας 360 θέσεων, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2028. Με τη συμπλήρωση των έργων αυτών θα διπλασιαστεί η χωρητικότητα των φυλακών σε σχέση με αυτήν που παραλάβαμε στην αρχή της διακυβέρνησης μας με αποτέλεσμα ένα χρονίζον και σοβαρό πρόβλημα να οδηγηθεί στην οριστική επίλυση του.
Πόσο θα επηρεάσει την Αστυνομία, ο διαχωρισμός των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα με την δημιουργία θέσεων Γενικού και Βοηθού Δημόσιου Κατήγορου;
Τα νομοσχέδια που ετοίμασε το Υπουργείο ΔΔΤ για τον εκσυγχρονισμό της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, τα οποία προνοούν τον διαχωρισμό του διττού ρόλου που έχει σήμερα ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, με την ίδρυση Γραφείου Γενικού Δημόσιου Κατήγορου, ουδόλως επηρεάζει τη συνεργασία που έχει σήμερα η Νομική Υπηρεσία με την αστυνομία. Με τα νομοσχέδια, οι υφιστάμενες εξουσίες του Γενικού Εισαγγελέα υπό την ιδιότητα του ως δημόσιου κατήγορου θα ασκούνται πλέον από τον νέο θεσμό του Γενικού Δημόσιου Κατηγόρου και του Βοηθού Γενικού Δημόσιου Κατηγόρου, οι λειτουργοί του Γραφείου των οποίων θα συνεχίσουν τη συνεργασία τους με την αστυνομία.
Στις περιπτώσεις απόφασης για αναστολή ποινικών διώξεων σε σοβαρές υποθέσεις γίνεται διαβούλευση του Γενικού Εισαγγελέα με εσάς και με την ηγεσία της Αστυνομίας;
Σύμφωνα με το Σύνταγμα «Ο γενικός εισαγγελεύς της Δημοκρατίας έχει εξουσίαν κατά την κρίσιν αυτού προς το δημόσιον συμφέρον να κινή, διεξάγη, επιλαμβάνηται και συνεχίζη ή διακόπτη οιανδήποτε διαδικασίαν ή διατάσση δίωξιν καθ’ οιουδήποτε προσώπου εν τη Δημοκρατία δι’ οιονδήποτε αδίκημα». Η εξουσία αναστολής ποινικών διώξεων αποτελεί αποκλειστική εξουσία του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, χωρίς τη δυνατότητα παρέμβασης από οποιονδήποτε.
Η Κυπριακή Αστυνομία το 2024 λειτουργεί στην βάση του μοντέλου του 1960. Γιατί οι μελέτες που έγιναν κατά καιρούς για εκσυγχρονισμό και μεταρρύθμιση έμειναν στα συρτάρια; Υπάρχει κατεστημένο που μπλοκάρει τις αλλαγές;
Αντίθετα, η Αστυνομία Κύπρου, βρίσκεται σε τροχιά πλήρους αναδιοργάνωσης, με τις διαδικασίες να βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Το σχετικό πρόγραμμα ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2022 και θα διαρκέσει μέχρι το 2025. Μέσα στα πλαίσια της αναδιοργάνωσης και εκσυγχρονισμού της Αστυνομίας, θα σχεδιαστεί και εφαρμοστεί ένα σύγχρονο μοντέλο αστυνόμευσης και επιχειρησιακής λειτουργίας, έτσι ώστε να καταστεί πιο λειτουργική και αποτελεσματική. Απότοκο αυτής της προσπάθειας, είναι να καταστεί η Αστυνομία Κύπρου ένας σύγχρονος και ευέλικτος οργανισμός, αξιοποιώντας όλες τις σύγχρονες μορφές αστυνόμευσης. Ένας οργανισμός ο οποίος θα καταστεί αποδοτικός και αποτελεσματικός και συνάμα θα διατηρεί μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση.
Κύριε Υπουργέ, να περάσουμε στο θέμα της βίας στα γήπεδα που για κάποιο λόγο είναι πάντα επίκαιρο. Η νέα αγωνιστική χρονιά ξεκίνησε με μετακίνηση οπαδών και φυσικά τα πρόσφατα επεισόδια της Λεμεσού. Είναι αντιληπτό το μερίδιο ευθύνης της κάθε αρχής, όμως οι πολίτες χρειάζονται μία απάντηση. Τι φταίει τελικά και σε κάθε κρίσιμο αγώνα η Κύπρος είναι στο πόδι; Τι φταίει και δε μπορούμε να πατάξουμε τον χουλιγκανισμό;
Τονίζω για ακόμα μια φορά ότι στόχος της Πολιτείας, δεν είναι η διεξαγωγή των αγώνων σε άδεια γήπεδα αλλά η επιστροφή του συνόλου των φιλάθλων στα γήπεδα υπό συνθήκες ασφάλειας και τούτο γιατί αποτελεί πρώτιστη υποχρέωση του κράτους, να παρακολουθεί ο κάθε φίλαθλος με ασφάλεια τους αθλητικούς αγώνες στα γήπεδα.
Από εκεί και πέρα η θέση μας είναι ότι τα μέτρα που θα πρέπει να λαμβάνονται για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της βίας στα γήπεδα δεν μπορεί να συνεχίσουν να αφορούν μόνο στην καταστολή των επεισοδίων εν τη γενέσει τους και αποκλειστικό έργο της Αστυνομίας. Η κείμενη νομοθεσία προβλέπει και άλλα μέτρα για την ασφαλή διεξαγωγή των αγώνων και αναθέτει σχετικές ευθύνες, υποχρεώσεις και αρμοδιότητες και σε άλλους φορείς, ανεξάρτητους από την Αστυνομία, οι οποίοι και θα πρέπει να ενεργούν επίσης προς αυτήν την κατεύθυνση.
Η απαγόρευση μετακίνησης των φιλάθλων όταν υπάρχουν πληροφορίες ότι οι οπαδοί της φιλοξενούσας και της φιλοξενούμενης ομάδας, δυνατόν να προκαλέσουν επεισόδια βίας εντός και / ή εκτός αθλητικών χώρων ή να διασαλεύσουν τη δημόσια τάξη ή την ασφαλή διεξαγωγή των μεταξύ τους αθλητικών αγώνων, προβλέπεται ήδη στην κείμενη νομοθεσία ως ακόμα ένα μέτρο που μπορεί να ενεργήσει ουσιαστικά στην πρόληψη ενδεχόμενων επεισοδίων στα γήπεδα και το οποίο δύναται να αποφασίζεται από την οικεία ομοσπονδία, μετά από συνεννόηση με τον Αρχηγό Αστυνομίας.
Παράλληλα η Επιτροπή για την Ασφάλεια και Προστασία σε Αθλητικές Διοργανώσεις, που συστάθηκε με βάση την Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για Ολοκληρωμένη Προσέγγιση Παροχής Ασφάλειας Προστασίας και Υπηρεσιών σε Ποδοσφαιρικούς Αγώνες και Άλλες Αθλητικές Διοργανώσεις, (Saint-Denis), στο πρότυπο νόμου που έχει ετοιμάσει και με το οποίο καλεί τα κράτη να προσαρμόσουν τις εθνικές τους νομοθεσίες για να διασφαλίσουν την ασφάλεια και την προστασία σε αθλητικές διοργανώσεις, περιλαμβάνει πρόνοια / σύσταση για την παροχή εξουσίας απαγόρευσης εισόδου σε φιλάθλους, για σκοπούς που άπτονται θεμάτων ασφάλειας, σε μία αρμόδια κρατική αρχή (Υπουργός Δικαιοσύνης, Εσωτερικών ή αντίστοιχο). Η Ελληνική Δημοκρατία έχει θεσπίσει και εφαρμόζει ήδη μια τέτοια πρόνοια ενώ με βάση πρόσφατα δημοσιεύματα αντίστοιχη πρόνοια φαίνεται να υφίσταται και να εφαρμόζεται και στην Γαλλία.
Η μετατροπή των γηπέδων σε πεδία μάχης μεταξύ των οπαδών των διαγωνιζόμενων ομάδων, με ότι αυτό συνεπάγεται, και την Αστυνομία να επιχειρεί κάθε φορά για καταστολή των επεισοδίων κατασπαταλώντας για το σκοπό αυτό, τους πόρους που της διατίθενται για να φέρει γενικότερα την αποστολή της σε πέρας, δεν μπορεί να συνεχιστεί και τη νέα περίοδο. Η ασφαλής διεξαγωγή των αγώνων με την ταυτόχρονη διασφάλιση της σωματικής ακεραιότητας και του τελευταίου φίλαθλου αλλά και της περιουσίας τρίτων θα πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό στόχο όλων μας και όχι μόνο της Αστυνομίας.
Λέγοντας αυτά δεν μπορούμε να παραλείψουμε και τα πρόσφατα θετικά βήματα στα οποία προέβη η ΚΟΠ και θέλουμε να πιστεύουμε ότι και οι υπόλοιποι φορείς θα συμπεριφερθούν με τον ίδιο τρόπο.
Μήπως ήρθε η ώρα να αλλάξει ριζικά ο σχεδιασμός για την αστυνόμευση των αγώνων υψηλού κινδύνου;
Όπως έχω προαναφέρει για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της βίας στα γήπεδα απαιτείται όπως όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς στους οποίους η κείμενη νομοθεσία αναθέτει ευθύνες, υποχρεώσεις και αρμοδιότητες για την ασφαλή διεξαγωγή των αγώνων να ενεργούν επίσης προς αυτήν την κατεύθυνση. Η μετατροπή των γηπέδων σε πεδία μάχης με την Αστυνομία να επιχειρεί για την καταστολή των επεισοδίων με κίνδυνο πρόκλησης σωματικής βλάβης στους εμπλεκόμενους και σε ανυποψίαστους πολίτες ή και ζημιάς σε περιούσιες τρίτων δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η κατάσταση δεν θα πρέπει να αφήνεται να φθάνει σε αυτό το σημείο. Η κείμενη νομοθεσία περιέχει διάφορες πρόνοιες για την πρόληψη των επεισοδίων οι οποίες και θα πρέπει να ενεργοποιηθούν .
Είχατε ζητήσει χρόνο για τα δύο νομοσχέδια που αφορούν για την οπαδική βία και τους συνδέσμους φιλάθλων. Ποιες είναι οι στοχεύσεις σας μέσα από τα δύο νομοσχέδια και τι θα ρυθμίζουν;
Το πρώτο νομοσχέδιο τροποποιεί τον περί της Πρόληψης και της Καταστολής της Βίας στους Αθλητικούς χώρους Νόμο του 2008 (48(Ι)/2008) και ενσωματώνει σε αυτόν, όλα τα μέτρα που αποφασίστηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο σε συνεδρία του, ημερομηνίας 29.3.23, για την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας στους αθλητικούς χώρους, τα οποία απαιτούσαν νομοθετική ρύθμιση. Τα αναφερόμενα μέτρα αποσκοπούν στην εμπλοκή της Αστυνομίας, στον έλεγχο της εφαρμογής στους αθλητικούς χώρους της κάρτας φιλάθλου, στην εντατικοποίηση του σωματικού ελέγχου των φιλάθλων, για τον εντοπισμό και κατάσχεση παράνομων και επικίνδυνων αντικειμένων από την Αστυνομία, στην ενίσχυση των επιτηρητών κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους από την Αστυνομία, στην αύξηση της ποινής αποκλεισμού των παρανομούντων οπαδών από τους αθλητικούς χώρους μέχρι και τα δέκα (10) έτη, στην διενέργεια αλκοτέστ και νάρκοτεστ, για σκοπούς πλήρους εφαρμογής της απαγόρευσης εισόδου σε αθλητικούς χώρους και σε γειτνιάζουσες αυτών περιοχές, προσώπων που τελούν σε κατάσταση μέθης ή υπό την επήρεια ναρκωτικών και στην παροχή δυνατότητας στην οικεία ομοσπονδία πέραν της μετακίνησης φιλάθλων, ανάλογα με τον βαθμό επικινδυνότητας που θα προκύπτει από γραπτή και αιτιολογημένη έκθεση του Αρχηγού, να διατάζει την διεξαγωγή του αγώνα χωρίς θεατές ή και τη μη διεξαγωγή του.
Στο αναφερόμενο νομοσχέδιο έχει επίσης συμπεριληφθεί και το ένα εκ των δύο πρόσθετων μέτρων τα οποία ανακοινώθηκαν από την Κυβέρνηση στις 26.1.24. Αναφέρομαι στην παροχή δυνατότητας στο Υπουργικό Συμβούλιο, σε εξαιρετικές περιπτώσεις έκτακτης και/ή επιτακτικής ανάγκης και/ή ιδιαζουσών συνθηκών, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη και ασφάλεια, κατόπιν αιτιολογημένης σύστασης του Αρχηγού Αστυνομίας, η οποία υποβάλλεται γραπτώς μετά από διαβούλευση με την οικεία ομοσπονδία, να αποφασίσει, για σκοπούς δημοσίας τάξης και ασφάλειας τη διεξαγωγή οιουδήποτε αθλητικού αγώνα ή αγώνων, και /ή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, χωρίς οπαδούς.
Το δεύτερο νομοσχέδιο αφορά στο δεύτερο μέτρο που έχει ανακοινωθεί στις 26.1.24, αυτό της ρύθμισης της λειτουργίας των συνδέσμων φιλάθλων.
Κάρτα φιλάθλου: Παραδεκτό από όλους ότι δεν πέτυχε τον στόχο της για διάφορους λόγους, είτε τεχνικούς, είτε λόγω εγκαταστάσεων. Υπάρχουν οποιεσδήποτε άλλες σκέψεις επί τούτου;
Η κάρτα φιλάθλου είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της βίας στα γήπεδα. Βέβαια για την αποτελεσματική εφαρμογή της απαιτείται παράλληλη εφαρμογή λοιπών σχετικών διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας. Ο ΚΟΑ ως η αρμόδια αρχή για την έκδοση της και τήρηση του σχετικού μητρώου ευρίσκεται σε διαδικασία ενεργοποίησης συστήματος για την αυτόματη ταυτοποίηση τυχόν αδικοπραγούντων στα γήπεδα μέσω του κεντρικού μητρών της κάρτας φιλάθλου. Στο πλαίσιο οι κάρτες φιλάθλου θα εκσυγχρονιστούν.
Μια από τις βασικές στοχεύσεις στα πλαίσια της δικαστικής μεταρρύθμισης αλλά και του σχεδίου ανθεκτικότητας και ανάκαμψης είναι η ταχύτερη εκδίκαση και απονομή δικαιοσύνης. Σε ποιο βαθμό έχουμε συμμορφωθεί;
Η μεταρρύθμιση στον τομέα απονομής της δικαιοσύνης αποτελεί μια εκ των προτεραιοτήτων του Υπουργείου ΔΔΤ. Έχουν ήδη γίνει σημαντικά βήματα, ενώ άλλα βρίσκονται υπό εξέλιξη. Από τον Ιούλιο 2023 λειτουργεί το νέο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο και το νέο Ανώτατο Δικαστήριο, καθώς επίσης το Εφετείο. Τον Σεπτέμβριο 2023 άρχισε η εφαρμογή των νέων Κανονισμών Πολιτικής Δικονομίας, ενώ, παράλληλα, συνεχίζει ικανοποιητικά το έργο της εκκαθάρισης των καθυστερημένων υποθέσεων στα Δικαστήρια. Μάλιστα, το Υπουργείο ΔΔΤ ενημερώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο ότι έχει κατά πολύ ξεπεραστεί ο στόχος που τέθηκε στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τη μείωση των καθυστερημένων υποθέσεων. Πρόσφατα, διορίστηκαν νέοι Επαρχιακοί Δικαστές. Αναμένεται, επίσης, η λειτουργία του Εμπορικού Δικαστηρίου και του Ναυτοδικείου, αφού το νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει και εκκρεμεί ο διορισμός των Δικαστών. Πρόσφατα, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο έχει προκηρύξει τις δύο θέσεις των Δικαστών του Ναυτοδικείου. Δυστυχώς το σύστημα ηλεκτρονικής δικαιοσύνης e-justice δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα αφού, κατά την εφαρμογή του, παρουσίασε τεχνικά προβλήματα, προκαλώντας μεγάλη αναστάτωση στον δικηγορικό, και όχι μόνο, κόσμο. Για τον λόγο αυτό, στο παρόν στάδιο συνεχίζει να εφαρμόζεται η ενδιάμεση λύση i-justice. Παράλληλα με τα πιο πάνω, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως προχωρεί με την αναθεώρηση και ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου των εναλλακτικών τρόπων επίλυσης των διαφορών και συγκεκριμένα της διαιτησίας και της διαμεσολάβησης, σε μια προσπάθεια προώθησης της χρήσης αυτών των θεσμών και αποσυμφόρησης των δικαστηρίων.
Πηγή: Cyprus Times
