Η νέα οδηγία CSDDDφέρνει το τέλος εποχής των εθελοντικών πρακτικών ESG, που πλέον είναι κανονιστική υποχρέωση
Η μετεξέλιξη της «εταιρικής κοινωνικής ευθύνης» σε «εταιρική βιωσιμότητα και υπευθυνότητα» δίνει το στίγμα για την πορεία που ακολουθεί πλέον ο επιχειρηματικός κόσμος. Η αναγκαιότητα της μετεξέλιξης ήρθε ουσιαστικά με την αλλαγή πορείας με τη θέσπιση κανονισμών και οδηγιών ως προς τη συμπεριφορά των επιχειρήσεων, από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Το νέο που ήρθε για να «βάλει στο σωστό δρόμο» τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις αλλά και τους συνεργάτες τους ανά τον κόσμο αφορά την εξελικτική οδηγία CSDDD ή CSD3. Σύμφωνα με τηΝικόλ K. Φινοπούλου, Δικηγόρο, Banking, & Financial Services, ESG & Sustainable Finance Expert, Regulatory Compliance, LL. B (Hons), LL.M(UCL), LPC, CISL, University of Cambridge, η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για ενίσχυση της Αειφόρου και Βιώσιμης Ανάπτυξης στο ευρύτερο πλαίσιο της βιωσιμότητας έχει αλλάξει και συνεχίζει να αναδιαμορφώνει το εταιρικό και επιχειρηματικό τοπίο της ΕΕ, θέτοντας το Περιβάλλον, την Κοινωνία και την Εταιρική Διακυβέρνηση (ESG) στο προσκήνιο της κανονιστικής συμμόρφωσης, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. 
Επισημαίνει ακόμα πως, ενώ διάφορες Οδηγίες οδηγούν σ’ αυτόν τον μετασχηματισμό, η πρόσφατα δημοσιευθείσα οδηγία για την εταιρική δέουσα επιμέλεια, όσον αφορά τη βιωσιμότητα (CSDDD ή CSD3) ξεχωρίζει για τις εκτεταμένες επιπτώσεις της.
Η εν λόγω Οδηγία δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ στις 5 Ιουλίου 2024 ως ΕΕ 2024/1760 και αντιπροσωπεύει μια τεράστια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις πρέπει να προσεγγίζουν τις δραστηριότητές τους, όχι μόνο εντός της ΕΕ, αλλά και παγκοσμίως, εφόσον δραστηριοποιούνται στην ΕΕ.
Σύμφωνα με την κ. Φινοπούλου, για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ η CSDDD ορίζει οκτώ (8) βασικές απαιτήσεις που πρέπει να ενσωματωθούν στις εταιρικές πολιτικές και στα συστήματα διαχείρισης κινδύνων. Αυτές περιλαμβάνουν (1) τον εντοπισμό και την αξιολόγηση των πραγματικών ή δυνητικών δυσμενών επιπτώσεων, (2) την πρόληψη και τον μετριασμό αυτών των επιπτώσεων, (3) την παροχή αποκατάστασης, όπου απαιτείται, (4) τη διεξαγωγή ουσιαστικής δέσμευσης των ενδιαφερομένων, (5) οι εταιρείες πρέπει να θεσπίσουν και (6) να διατηρούν μηχανισμό κοινοποίησης, (7) να παρακολουθούν την αποτελεσματικότητα των πολιτικών δέουσας επιμέλειας που εφαρμόζουν και (8) να ανακοινώνουν δημοσίως τις προσπάθειές τους για θέματα δέουσας επιμέλειας.
Το σημαντικό αυτής της νέας Οδηγίας που τέθηκε ήδη σε εφαρμογή είναι πως το πεδίο εφαρμογής της είναι εκτεταμένο. Δεν ισχύει μόνο για τις δραστηριότητες μιας εταιρείας, αλλά και για τις θυγατρικές της και τους επιχειρηματικούς της εταίρους, παγκοσμίως. Αυτή η παγκόσμια εμβέλεια σημαίνει ότι θα επηρεαστούν ακόμη και εταιρείες εκτός ΕΕ, κυρίως εκείνες που συμμετέχουν στις αλυσίδες εφοδιασμού των επιχειρήσεων με έδρα την ΕΕ.
Κατά την κ. Φινοπούλου οι υποχρεώσεις επικοινωνίας της CSDDD ευθυγραμμίζονται με τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων της CSRD και αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις που συμμορφώνονται με την CSRD ενδέχεται να βρίσκονται ήδη σε καλό δρόμο για την εκπλήρωση ορισμένων από τις απαιτήσεις της CSDDD, ιδίως όσον αφορά τη δημόσια επικοινωνία σχετικά με τις προσπάθειες δέουσας επιμέλειας. Ωστόσο, η CSDDD διαφοροποιείται και αποτελεί μια ευκαιρία για τις εταιρείες να ενισχύσουν τις διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων, να βελτιώσουν την εμπιστοσύνη των ενδιαφερομένων μερών και να αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε μια αγορά που ολοένα και περισσότερο καθοδηγείται από τη βιωσιμότητα.
Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Insider, σημειώνει πως η Οδηγία CSDDD αποτελεί σαφές μήνυμα ότι η εποχή των εθελοντικών πρακτικών ESG έχει τελειώσει και αποτελεί θέμα κανονιστικής υποχρέωσης, με πραγματικές συνέπειες για όσους δεν καταφέρουν να προσαρμοστούν.
ΤΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ CSDDD
Το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή της CSDDD από τις επιχειρήσεις είναι ζωτικής σημασίας για τις δραστηριότητές τους. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις (ανάλογα με το καθεστώς των κρατών μελών) εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της CSDDD από το 2027, ενώ οι μικρότερες επιχειρήσεις ακολουθούν σε βάθος τριετίας.
Ωστόσο, δεδομένων των εκτεταμένων αλλαγών που απαιτούνται, οι εταιρείες δεν θα πρέπει να καθυστερήσουν να προετοιμαστούν για τις νέες αυτές υποχρεώσεις. Όσες δεν συμμορφώνονται αντιμετωπίζουν σημαντικές κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων προστίμων έως και 5% του καθαρού παγκόσμιου κύκλου εργασιών τους, αποκλεισμό από δημόσιες συμβάσεις και πιθανή αστική ευθύνη για ζημίες που προκλήθηκαν από τη μη συμμόρφωση.
Η ΑΓΝΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ
Σχεδόν τα 2/3 (63%) των εταιρειών δηλώνουν πολύ ή εξαιρετικά σίγουρες ότι θα είναι έτοιμες να υποβάλουν εκθέσεις στο πλαίσιο της οδηγίας CSRD και όχι της νέας εξελικτικής CSDDD για την υποβολή εκθέσεων εταιρικής βιωσιμότητας, σύμφωνα με την πρώτη παγκόσμια έρευνα της PwC το 2024 για την οδηγία CSRD.
Περισσότερα από τα ¾ (79%) των εταιρειών με έδρα εκτός της ΕΕ και 74% με έδρα εντός της ΕΕ πιστεύουν ότι η CSRD οδηγεί ή θα οδηγήσει την ηγεσία της εταιρείας να λάβει υπόψη της τη βιωσιμότητα στη λήψη αποφάσεων σε μεγαλύτερο βαθμό.
Το 75% των ερωτηθέντων από εταιρείες με έδρα σε 38 χώρες και επικράτειες σχεδιάζει ήδη να υποβάλει έκθεση σε ενοποιημένο επίπεδο ομίλου, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων εκτός ΕΕ.
Ενώ τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν εμπιστοσύνη γύρω από την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας, οι συμμετέχοντες στην έρευνα αναφέρουν εμπόδια στην εφαρμογή. Η μεγαλύτερη ανησυχία που αναφέρθηκε είναι η διαθεσιμότητα και η ποιότητα των δεδομένων (59%).
Ενώ οι ερωτηθέντες έχουν μεγάλη αυτοπεποίθηση για θέματα που περιλαμβάνονται γενικά στις υφιστάμενες γνωστοποιήσεις, όπως το εργατικό δυναμικό (75%), η επιχειρηματική συμπεριφορά (75%) και η κλιματική αλλαγή (60%), είναι πολύ λιγότερο σίγουροι για την ικανότητά τους να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της υποβολής των εκθέσεων για λιγότερο γνωστά θέματα, όπως η βιοποικιλότητα (35%), η ρύπανση (43%) και οι εργαζόμενοι στην αξιακή αλυσίδα (44%).
ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ
Στην Κύπρο υπό αυτή την Οδηγία άμεσα θα ενταχθούν οι κυρίως οι πολύ μεγάλες επιχειρήσεις σε πρώτη φάση και, για να προλάβουν τα «τετελεσμένα» που θα επιφέρει στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι του νησιού, οι τράπεζες έχουν προχωρήσει εδώ και κάποιους μήνες σε ένα εγχείρημα που θέτει τον μπούσουλα και για άλλους κλάδους του επιχειρειν.
Συγκεκριμένα, ο Σύνδεσμος Κυπριακών Τραπεζών εισήγαγε ένα εργαλείο αξιολόγησης κριτηρίων του ESG για τις εταιρείες που είναι πελάτες των τραπεζών μελών του, ακολουθώντας τις «προσταγές» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η μετάβαση στη βιωσιμότητα μέσω των κριτηρίων ESG αποτελεί μονόδρομο για τις κυπριακές επιχειρήσεις, μας είπε ο Γενικός Διευθυντής της Artemis Credit Bureau Γιάννης Τομασίδης, υπερθεματίζοντας το «κυπριακό εγχείρημα», καθώς έχει αναλάβει κεντρικό ρόλο στη δημιουργία αυτού του εργαλείου. Η πλατφόρμα, κατά τον κ. Τομασίδη, πληροί όλες τις προϋποθέσεις των διεθνών και ευρωπαϊκών οδηγιών και κανονισμών σχετικά με τα κριτήρια ESG.
Σχολίασε ακόμα πως η μετάβαση στη βιωσιμότητα μέσω των κριτηρίων ESG είναι μονόδρομος για τις κυπριακές επιχειρήσεις και απηύθυνε κάλεσμα να αδράξουν την ευκαιρία που τους δίνεται να αξιολογηθούν μέσω ενός διεθνούς αξιόπιστου εργαλείου, με απώτερο σκοπό να βελτιώσουν την απόδοσή τους βάσει των κριτηρίων ESG, αυξάνοντας έτσι την ανταγωνιστικότητά τους στην αγορά. 
Η ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου του CSR CYPRUS, Μαρίνο Βουκή, όπως η ίδια η έννοια της εταιρικής βιωσιμότητας και υπευθυνότητας περνά πλέον σταδιακά από τη σφαίρα του εθελοντικού προς ένα πιο κανονιστικό πλαίσιο συμμόρφωσης, βλέπουμε πάρα πολλές επιχειρήσεις στην Κύπρο να είναι ήδη ώριμες και έτοιμες να αντιμετωπίσουν τις νομικές τους υποχρεώσεις: συστήνουν τμήματα βιωσιμότητας, καταρτίζουν σχετική στρατηγική, εκπαιδεύουν ηγεσία και προσωπικό, θέτουν μετρήσιμους και επαληθεύσιμους στόχους για το περιβαλλοντικό και κοινωνικό τους αποτύπωμα – για να αναφέρω μόνο μερικές από τις ενέργειές τους.
Σημειώνει πως δεν περιορίζονται, με άλλα λόγια, σε μία μεμονωμένη φιλανθρωπική ενέργεια, η οποία έχει μικρόπνοο αντίκτυπο, αλλά τροποποιούν, αναπτύσσουν και επικεντρώνουν το όλο mindset και τη λειτουργία τους με άξονα την εταιρική βιωσιμότητα και υπευθυνότητα. Είμαστε δίπλα τους, καθοδηγώντας, εκπαιδεύοντας και μεταφέροντας τεχνογνωσία.
Επίσης, αναφέρει πως σε πολλούς άλλους τομείς, έτσι και σε ό,τι αφορά την εταιρική βιωσιμότητα και υπευθυνότητα, πολυάριθμες επιχειρήσεις του εξωτερικού είναι πολύ πιο μπροστά από ό,τι οι κυπριακές. Αυτό σημειώνει δεν το αποτιμούμε ως κάτι κατ’ ανάγκην αρνητικό, γιατί οι κυπριακές επιχειρήσεις μπορούν να παραδειγματιστούν και, γιατί όχι, να προσαρμόσουν στα καθ’ ημάς καλές πρακτικές πρωτοπόρων του εξωτερικού, ηγέτιδων σε διάφορους κλάδους, που έχουν θετικό πρόσημο για το περιβάλλον και τον άνθρωπο.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο CSR CYPRUS
Η κοινότητα του CSR στην Κύπρο έχει θέσει στόχους και μέσω τους συνδέσμου της προωθεί τη βιώσιμη ανάπτυξη, όπως αυτή καθορίζεται από τους ESG «κανόνες» που έθεσε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών.
Το CSR Cyprus παρακολουθεί και συμμετέχει ενεργά στις εθνικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις γύρω από την ΕΚΕ και την Υπεύθυνη Επιχειρηματικότητα, μεταφέροντας τη φωνή των κυπριακών επιχειρήσεων στον δημόσιο διάλογο για την επίτευξη κερδοφορίας, με σεβασμό στον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον.
Η Αειφόρος/Βιώσιμη Ανάπτυξη και η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, είναι απόλυτα συνδεδεμένες έννοιες και κατά πολλούς σημαντικούς ερευνητές, η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη αποτελεί μέρος της Αειφόρου Ανάπτυξης.
Ζωτικής, λοιπόν, σημασίας είναι ο σύνθετος ρόλος που το CSR Cyprus καλείται να συνεχίσει να επιτελεί, τόσο θεσμικά, μεταφέροντας στη δημόσια σφαίρα τη φωνή των επιχειρήσεων, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, συμβάλλοντας στην ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση του ευρύτερου κοινωνικού ιστού για την Aειφόρο Aνάπτυξη.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το CSR Cyprus είναι εθνικός εταίρος (National Partner Organisation – NPO) του CSR Europe, έχοντας ενεργό συμμετοχή και άμεση ενημέρωση επί των εκάστοτε εξελίξεων και πρωτοβουλιών των Ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων στα θέματα ΕΚΕ και ΥΕ.
Τα Μέλη του CSR Cyprus έχουν με τον τρόπο αυτό τη δυνατότητα να συμμετέχουν στον ευρύτερο ευρωπαϊκό διάλογο για την ΕΚΕ μέσω διαδικασιών δημόσιας διαβούλευσης, υλοποίησης Focus Groups και συναντήσεων με διαμορφωτές πολιτικής που δυνητικά επηρεάζουν τη στρατηγική των επιχειρήσεων για την ΕΚΕ.
Από το τεύχος Σεπτεμβρίου του περιοδικού Insider
Πηγή: philenews.com
