Η οικονομική ύφεση και οι αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες σε σύγκριση με την εποχή της πανδημίας, όταν είχαν αυξηθεί υπέρμετρα οι δαπάνες για καταναλωτικά αγαθά λόγω της μείωσης των δαπανών για υπηρεσίες, έπληξαν τα αποτελέσματα του 2023 σε σύγκριση με το 2022 των μεγαλύτερων λιμανιών της Ευρώπης. Με εξαίρεση το λιμάνι του Πειραιά που κατέγραψε το 2023 άνοδο στη διακίνηση των εμπορευματοκιβωτίων, τα υπόλοιπα τέσσερα της πρώτης πεντάδας κατέγραψαν μείωση, με το μεγαλύτερο ελληνικό λιμάνι να επιστρέφει από την πέμπτη στην τέταρτη θέση στην Ευρώπη.
Ωστόσο οι επιθέσεις των Χούθι σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, που ξεκίνησαν στο τέλος Νοεμβρίου και υποχρέωσαν πάνω από το 90% των πλοίων μεταφοράς containers στις γραμμές Ασίας – Ευρώπης να κάνουν τον γύρο της Αφρικής, διαμόρφωσαν νέα δεδομένα για τα μεγάλα λιμάνια της Ευρώπης τους τελευταίους μήνες, αλλά αυτό που κυρίως επλήγη είναι το λιμάνι του Πειραιά, καθώς έχασε το πλεονέκτημα, λόγω της Διώρυγας του Σουέζ, να είναι το πρώτο λιμάνι της Ευρώπης από την Ασία.
Εμπορευματοκιβώτια. Από τη διαταραχή αυτή φαίνεται να βγαίνει κερδισμένο το λιμάνι της Βαλένθιας που ήδη από το τέλος του 2023 καταγράφει σημαντική αύξηση της κίνησης εμπορευματοκιβωτίων που οδηγείται από τις εξελίξεις την Ερυθρά Θάλασσα όπως αναφέρει η διοίκησή της.
Το Ρότερνταμ παραμένει το μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης, όμως η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων κατέγραψε το 2023 μια πτώση σε «κουτιά», δηλαδή σε containers (teu), κατά 7%, στα 13,4 εκατ. Teu. Η πτώση που ξεκίνησε το 2022 συνεχίστηκε και το 2023. Οι κύριοι λόγοι είναι η χαμηλότερη κατανάλωση, η χαμηλότερη παραγωγή στην Ευρώπη και η διακοπή των όγκων από και προς τη Ρωσία λόγω των κυρώσεων, αναφέρει η διοίκησή της.
Δεύτερο λιμάνι στην Ευρώπη το 2023, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, το λιμενικό σύμπλεγμα Αμβέρσα – Μπριζ. Η αδύναμη παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη και η χαμηλότερη ζήτηση για εμπορεύματα επιβαρύνουν την παγκόσμια ζήτηση για μεταφορές εμπορευματοκιβωτίων. Για το λιμάνι της Αμβέρσας – Μπριζ αυτό σήμανε μείωση κατά 7,2% της διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων στα 12,5 εκατ. teu.
Στην τρίτη θέση παραμένει το γερμανικό λιμάνι του Αμβούργου το οποίο επηρεάστηκε και αυτό, όπως αναφέρει η διοίκησή του από τη φθίνουσα ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας και το υποτονικό καταναλωτικό κλίμα. Το 2023 η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων μειώθηκε σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, αν και σημειώθηκε μικρή ανάκαμψη κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων ανήλθε σε 7,7 εκατομμύρια teu, μειωμένη κατά 6,9% σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν. Στην τέταρτη θέση βρέθηκε το λιμάνι του Πειραιά, το οποίο όμως είναι το μοναδικό που δεν ανακοινώνει επισήμως συγκεντρωτικά στοιχεία όπως συμβαίνει με τις υπόλοιπες λιμενικές Αρχές (Port Authority) των μεγαλύτερων λιμανιών της Ευρώπης. Σύμφωνα λοιπόν με πληροφορίες, από τις τρεις προβλήτες του λιμανιού του Πειραιά διακινήθηκαν 5,1 εκατ. teu έναντι 5 εκατ. το 2022 σημειώνοντας άνοδο 2%.
Στην πέμπτη θέση βρέθηκε το ισπανικό λιμάνι της Βαλένθια το οποίο κατέγραψε μείωση 5,05% στη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων και από 5,052 εκατ. teu το 2022 βρέθηκε στα 4,79 εκατ. teu το 2023. Ωστόσο, όπως αναφέρει η διοίκησή του, από τον Οκτώβριο του 2023 σημειώνεται αντιστροφή της πτωτικής τάσης, η οποία συνεχίζεται και στις αρχές του 2024 «με κινητήρια δύναμη την κίνηση διαμετακόμισης που προέρχεται από την κρίση της σύγκρουσης στην Ερυθρά Θάλασσα». Ετσι, τον Δεκέμβριο σημειώθηκε αύξηση του αριθμού των εμπορευματοκιβωτίων κατά 13,13% (σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2022), τον Νοέμβριο άνοδος 18,72% και τον Οκτώβριο κατά 4,36%. Επίσης τον Ιανουάριο του 2024 το ισπανικό λιμάνι κατέγραψε άνοδο στη διακίνηση containers κατά 12,73%, στα 394.665 έναντι κατά 350.098 τον ίδιο μήνα του 2023.
Αντιθέτως ο Πειραιάς κατέγραψε τον Ιανουάριο μείωση από τις τρεις προβλήτες πάνω από 11%, όπως είπε σε εκδήλωση ο πρόεδρος της ΟΛΠ ΑΕ Yu Zenggang, ο οποίος εκτίμησε ότι μετά τον Μάρτιο η κατάσταση θα γίνει πιο σοβαρή και ίσως η μείωση να φτάσει στο 30%, αν συνεχιστούν τα προβλήματα στην Ερυθρά Θάλασσα. Για το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2024 η πτώση στους δυο προβλήτες της ΣΕΠ (Cosco Shipping Ports) είναι της τάξης του 8,9%.
