Οι πρωτοφανείς διαταραχές στη ναυτιλία αυξάνουν τον κίνδυνο για το παγκόσμιο εμπόριο, προειδοποιεί η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (United Nations Conference on Trade and Development-UNCTAD). Με τις δύο βασικές ναυτιλιακές διαδρομές, την Ερυθρά Θάλασσα και τη Διώρυγα του Παναμά να απειλούνται ταυτόχρονα, οι επιπτώσεις στον πληθωρισμό στην ασφάλεια τροφίμων και ενέργειας, αλλά και το περιβάλλον είναι σημαντικές, αναφέρει η UNCTAD σε νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα ταξίδι από τη Σιγκαπούρη στο Ρότερνταμ μετ’ επιστροφής, μέσω του γύρου της Αφρικής, οδηγεί σε αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου του πλοίου έως και 70%.
Για περισσότερο από μία δεκαετία, η ναυτιλιακή βιομηχανία είχε μειώσει τις ταχύτητες των πλοίων για να μειώσει το κόστος των καυσίμων και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ωστόσο, οι διαταραχές στην Ερυθρά Θάλασσα και τη Διώρυγα του Σουέζ, σε συνδυασμό με την ξηρασία που επηρεάζει τη Διώρυγα του Παναμά οδηγούν σε αυξημένες ταχύτητες των πλοίων για τη διατήρηση των δρομολογίων, άρα και σε υψηλότερη κατανάλωση καυσίμων και περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Για ένα μεγάλο πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, η αύξηση της ταχύτητας κατά 1% οδηγεί συνήθως σε αύξηση της κατανάλωσης καυσίμου κατά 2,2%. Μια αύξηση από 14 σε 16 κόμβους, για παράδειγμα, θα αυξήσει την κατανάλωση του πλοίου ανά μίλι κατά 31%.
Επίσης η υποχρέωση των πλοίων να αποφεύγουν τις Διώρυγες του Σουέζ και του Παναμά και να αναζητούν εναλλακτικές διαδρομές μεταφράζεται σε μεγαλύτερες αποστάσεις των ταξιδιών των φορτίων, σε αύξηση του εμπορικού κόστους και των ασφαλίστρων.
Οι μέσες τιμές spot μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων από τη Σαγκάη υπερδιπλασιάστηκαν από τις αρχές Δεκεμβρίου (+122%), αυξάνοντας περισσότερο από τριπλάσια τις τιμές προς την Ευρώπη (+256%) και ακόμη και πάνω από το μέσο όρο (+162%) προς τη δυτική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών, παρά το γεγονός ότι δεν περνούν από το Σουέζ.
Αυξήσεις
Η UNCTAD υπογραμμίζει ότι ο πλήρης αντίκτυπος των υψηλότερων ναύλων θα γίνει αισθητός από τους καταναλωτές εντός ενός έτους.
Επιπλέον, πρακτικά κανένα πλοίο μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου δεν χρησιμοποιεί επί του παρόντος τη διώρυγα του Σουέζ. Αυτό επηρεάζει άμεσα τον ενεργειακό εφοδιασμό και τις τιμές, ιδίως στην Ευρώπη.
Η UNCTAD εκτιμά ότι οι διελεύσεις των πλοίων από τη Διώρυγα του Σουέζ μειώθηκαν, λόγω των επιθέσεων των Χούθι, κατά 42% σε σύγκριση με τα ιστορικά υψηλά. Με τις περισσότερες ναυτιλιακές εταιρείες να αναστέλλουν προσωρινά τις διελεύσεις από το Σουέζ, οι εβδομαδιαίες διελεύσεις πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μειώθηκαν κατά 67%, ενώ οι διελεύσεις δεξαμενόπλοιων και των πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου παρουσίασαν σημαντικές μειώσεις.
Επίσης την ίδια περίοδο και οι συνολικές διελεύσεις μέσω της Διώρυγας του Παναμά έπεσαν κατά 49% σε σύγκριση με τις «καλές εποχές». Υπενθυμίζεται ότι η Διώρυγα του Παναμά, μια κρίσιμη αρτηρία που συνδέει τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό, αντιμετωπίζει μια ξεχωριστή πρόκληση, τη μείωση της στάθμης των υδάτων λόγω ξηρασίας, κατάσταση που υποχρέωσε την Αρχή της Διώρυγας να μειώσει τον αριθμό των ημερήσιων διελεύσεων πλοίων, από 36 διελεύσεις ημερησίως κατά μέσο όρο σε 22 διελεύσεις ενώ τον Φεβρουάριο μειώθηκαν περαιτέρω στις 18 ημερησίως.
Προσαρμογές
Η αύξηση της αβεβαιότητας και η αποφυγή της Διώρυγας του Σουέζ για την επαναδρομολόγηση γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας έχει και οικονομικές επιπτώσεις, ιδίως για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Η κρίση θα μπορούσε να επηρεάσει τις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων, με τις μεγαλύτερες αποστάσεις και τα υψηλότερα ναύλα να οδηγούν ενδεχομένως σε αύξηση του κόστους. Οι διαταραχές στις μεταφορές σιτηρών εγκυμονούν κινδύνους για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, επηρεάζοντας τους καταναλωτές και μειώνοντας τις τιμές που καταβάλλονται στους παραγωγούς, σημειώνει η UNCTAD.
Οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε αυτές τις διαταραχές υπογραμμίζει η UNCTAD και τονίζει την επείγουσα ανάγκη για ταχείες προσαρμογές από τη ναυτιλιακή βιομηχανία και ισχυρή διεθνή συνεργασία για τη διαχείριση της αναδιαμόρφωσης του παγκόσμιου εμπορίου.
