Μπαζώματα με απόβλητα εκατοντάδων χιλιάδων τόνων
Κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις διασκορπίζονται σε ανοικτούς χώρους ή θάβονται παράνομα, χωρίς ουσιαστικό έλεγχο, εις βάρος του περιβάλλοντος αλλά και των φορολογουμένων στις περιπτώσεις που το δημόσιο ή οι τοπικές Αρχές υποχρεώνονται να μετακινήσουν μεγάλους όγκους τέτοιων υλικών.
Ο όγκος που απορρίπτεται όπως–όπως, προκύπτει από εκτιμήσεις επιχειρηματιών, οι οποίοι υποδεικνύουν πως ο εντοπισμός και η τιμωρία των ενόχων είναι σχεδόν κάτι αδύνατο να συμβεί, αν ληφθεί υπόψιν πως πρέπει να συλληφθούν επ’ αυτοφώρω να παρανομούν.
Σημειώνεται, πως κάποιοι γνωστοί–άγνωστοι στους αρμοδίους, εγκαταλείπουν απόβλητα, δήθεν προσωρινά, αλλά η προσωρινότητα διαρκεί από μερικούς μέχρι και αρκετούς μήνες, χωρίς να τους ενοχλεί κανείς. Έλεγχος θα μπορούσε να ασκηθεί με βάση πρόνοιες της νομοθεσίας η οποία υποχρεώνει τους ιδιοκτήτες των μονάδων διαχείρισης να ενημερώνουν τις αρμόδιες Υπηρεσίες τι εισέρχεται και τι εξέρχεται στις μονάδες, ποιος παραδίδει το υλικό κ.ο.κ. Παράλληλα, οι αρμόδιοι θα μπορούσαν, με βάση τα στοιχεία που τηρούνται ή έπρεπε να τηρούνται, ποιος μεταφέρει τι (από μπετόν, ξύλα ή άλλα υλικά) ώστε να υπάρχει η λεγόμενη ιχνηλασιμότητα για να μην μπορεί να κρύβεται ο καθένας πίσω από τον άλλο. Εξάλλου, υπάρχει και η ευχέρεια διενέργειας ελέγχου στα εργοτάξια ή και στις μονάδες διαχείρισης, κάτι το οποίο φαίνεται πως δεν λειτουργεί.
Όπως μας ελέχθη, με βάση την ανάπτυξη που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στις αδειοδοτημένες μονάδες διαχείρισης, «χοντρικά» έπρεπε να μεταφέρονται περίπου ενάμιση εκατομμύριο τόνοι απόβλητα από εκσκαφές κατασκευές και κατεδαφίσεις, Α.Ε.Κ.Κ.
Ωστόσο, στις μονάδες φαίνεται να καταλήγουν μόνο περίπου οι μισές ποσότητες, οπόταν μπορεί κανείς να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος που δημιουργείται από την ανεξέλεγκτη απόρριψη τους και από το γεγονός ότι δεν τυγχάνουν διαχείρισης. Αξίζει να σημειωθεί, ότι σε χώρες της ΕΕ το ποσοστό των αδρανών υλικών που επαναχρησιμοποιούνται σε έργα κατόπιν επεξεργασίας/ διαχείρισης, κυμαίνεται στο 10% ενώ σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και άλλες, επαναχρησιμοποιείται περίπου το 25%. Στην Κύπρο, ακόμη και αν επαναχρησιμοποιούνται κάποια υλικά, το ποσοστό είναι αμελητέο.
Το πρόβλημα απόρριψης αποβλήτων από οικοδομές και γενικά από έργα, παρατηρείτο ανέκαθεν, αλλά μετά τον Φεβρουάριο του 2019, η κατάσταση επιδεινώθηκε. Όπως μας υπεδείχθη, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τότε έκλεισε ο σκυβαλότοπος του Κοτσιάτη στον οποίον απορρίπτονται από μπάζα οικοδομών μέχρι και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Εκεί, λοιπόν, που κάποιος μπορούσε να ξεφορτωθεί πάσης φύσεως απόβλητα με €10, πλέον τα μεταφορικά, σήμερα για να ξεφορτωθεί τα ίδια υλικά (αν πρόκειται για απόβλητα οικοδομών κ.ο.κ.) πρέπει να πληρώσει €150 για κάθε κάδο αποβλήτων, τα λεγόμενα σκιπ (skip).
Διάφοροι εργολήπτες θεωρούν ότι ξοφλούν αναθέτοντας σε ιδιοκτήτες σκιπ να πετάξουν τα δικά τους απόβλητα, αντί να μεριμνήσουν να τα μεταφέρουν σε αδειοδοτημένες μονάδες. Κάποιοι από τους ιδιοκτήτες σκιπ, χρεώνουν περίπου €150 για κάθε σκιπ, αλλά επειδή δεν είναι όλοι συνεπείς, αρχίζει μια νέα μικρή οδύσσεια για τα μεταφερόμενα απόβλητα, αφού για να αποφευχθεί η καταβολή των €80-€90 που θα εισπράξει η αδειοδοτημένη μονάδα (για ανάμεικτα υλικά) προκειμένου να διαχειριστεί τα υλικά, προτιμάται «δωρεάν» η απόρριψη τους σε διάφορα σημεία (από ανοικτούς χώρους, χαράδρες, κοίτες ποταμών, χειμάρρων κ.ο.κ.). Στα €150 που χρεώνεται ο εργολήπτης, περιλαμβάνονται τα τέλη που εισπράττει η αδειοδοτημένη μονάδα, τα μεταφορικά, μεροκάματα του ιδιοκτήτη του σκιπ.
Κοστίζει η διαχείριση των υλικών
Αξίζει να σημειωθεί, πως από τα €80-€90 που εισπράττει μια αδειοδοτημένη μονάδα, θα πληρώσει και το κόστος διαχείρισης υλικών όπως πλαστικά, ξύλα και άλλα, τα οποία αξιοποιούνται από εξειδικευμένες μονάδες για εναλλακτική παραγωγή ενέργειας.
Βεβαίως, υπάρχει και η επιλογή της μεταφοράς των αποβλήτων σε ανοικτούς χώρους αποθήκευσης που διαθέτουν οι ιδιοκτήτες σκιπ και η συλλογή ό,τι πολύτιμου υπάρχει στον κάδο, που συνήθως είναι το σίδερο των οικοδομών. Αφού γίνει ο διαχωρισμός, τα υπόλοιπα απόβλητα θάβονται ή απορρίπτονται οπουδήποτε.
Όπως μας ελέχθη, δεν έχουν όλες οι μονάδες διαχείρισης το ίδιο κόστος, αφού φαίνεται ότι δεν τηρούν όλες τη νομοθεσία. Συγκεκριμένα, κάποιες μονάδες φέρονται απλώς να επιλέγουν παράνομα την ταφή του συνόλου των αποβλήτων, οπόταν, αν εισπράττουν €80-€90 για κάθε σκιπ και απλώς θάβουν τα απόβλητα χωρίς να τα διαχειρίζονται, αποφεύγουν το κόστος της διαλογής/ διαχείρισης και επιπλέον δεν φορολογούνται με βάση το τι εισπράττουν, κάτι το οποίο συντείνει και στον αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ των ιδίων των μονάδων διαχείρισης.
Όπως μας ελέχθη, η απευθείας ταφή χωρίς επεξεργασία συμφέρει σε σημείο που κάποιοι παραγωγοί αποβλήτων προτιμούν αντί να τα οδηγήσουν στην πιο κοντινή (προς αυτούς) μονάδα διαχείρισης (καταβάλλοντας την κανονική χρέωση) τα μεταφέρουν σε άλλες επαρχίες, όπου η ταφή κοστίζει λιγότερα, περιλαμβανομένων και των μεταφορικών.
Πηγή: Philenews
