Κομισιόν στον «Φ»: Παρακολουθήσεις δημοσιογράφων στο ελάχιστο και μέσω δικαστηρίου
Η Κομισιόν επιχειρεί με παρέμβασή της στον «Φ» να ξεκαθαρίσει τη θέση της για τον υπό προώθηση κανονισμό που ρυθμίζει την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης της Ευρώπης (European Media Freedom Act –EMFA), αλλά περιλαμβάνει πρόνοιες για παρακολουθήσεις δημοσιογράφων.
Αρμόδιος εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επικοινώνησε χθες το πρωί επίσημα με την εφημερίδα μας, στον απόηχο των αποκαλύψεων του «Φ» και διεθνών δικτύων δημοσιογράφων, εξηγώντας ποιο ήταν το σκεπτικό του σώματος που υπηρετεί όταν κατέθετε την πρόταση κατά το 2022 για την επίμαχη πράξη που αφορά την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης.
Όπως μας ανέφερε τη στιγμή που εκκρεμούσε η κατάληξη της χθεσινής καθοριστικής διαπραγμάτευσης μεταξύ των τριών θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο κανονισμός αποσκοπεί στην ενδυνάμωση των ΜΜΕ. Πρόσθεσε ότι οι δημοσιογράφοι δεν μπορούν να είναι υπεράνω του Νόμου, αλλά την ίδια στιγμή τονίζει ότι λήφθηκε υπόψιν πως οι λειτουργοί του Τύπου δεν πρέπει να «εκφοβίζονται από την απειλή καταχρηστικών μέτρων παρακολούθησης».
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πρόταση της Επιτροπής περιόρισε τη χρήση τέτοιου είδους spyware (σ.σ. λογισμικό υποκλοπών) σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις» ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Επιτρέψτε μου να τονίσω ότι συνεχίζονται οι συζητήσεις με τους συννομοθέτες για αυτόν τον σημαντικό φάκελο. Αυτή δεν είναι η τελική συμφωνία» ήταν το αρχικό του σχόλιο. Και πρόσθεσε: «Όσον αφορά την πρόταση της Επιτροπής, με την Ευρωπαϊκή Πράξη για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης (πρόταση κανονισμού), προτείναμε ένα νέο σύνολο κανόνων για την προστασία του πλουραλισμού και της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ. Ο προτεινόμενος κανονισμός καλύπτει πολλούς τομείς, κυρίως: την προστασία της συντακτικής ανεξαρτησίας και των δημοσιογράφων, μεταξύ άλλων σε περίπτωση παρακολούθησης· εξασφάλιση ανεξάρτητων μέσων μαζικής ενημέρωσης, για παράδειγμα μέσω της εξασφάλισης σταθερής και επαρκούς χρηματοδότησης· εγγυήσεις για τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης· διασφάλιση ότι υπάρχει διαφάνεια στην κρατική διαφήμιση· ένα νέο δικαίωμα προσαρμογής της προσφοράς πολυμέσων των χρηστών σε συσκευές και διεπαφές, όπως συνδεδεμένες τηλεοράσεις· και βάσει του νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες, διασφαλίσεις για την προστασία του περιεχομένου μέσων στο διαδίκτυο».
Ακολούθως, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν αναφέρθηκε στα όσα πρότεινε το Σώμα που υπηρετεί για τη χρήση των λογισμικών υποκλοπών. Παραθέτουμε τα σημαντικότερα σημεία των δηλώσεών του:
> «Σε γενικές γραμμές, όσον αφορά τη χρήση spyware, έχουμε καταστήσει σαφή τη θέση μας σε πολλές περιπτώσεις, αλλά επιτρέψτε μου να θυμίσω: τα κράτη μέλη είναι αρμόδια να προστατεύουν την εθνική τους ασφάλεια, αλλά πρέπει να επιβλέπουν και να ελέγχουν τις υπηρεσίες ασφαλείας τους για να διασφαλίσουν ότι σέβονται πλήρως το δίκαιο της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών δικαιωμάτων όπως η προστασία των προσωπικών δεδομένων, η ασφάλεια των δημοσιογράφων και η ελευθερία της έκφρασης. Οποιεσδήποτε απόπειρες των εθνικών υπηρεσιών ασφαλείας για παράνομη πρόσβαση σε δεδομένα πολιτών, συμπεριλαμβανομένων δημοσιογράφων, είναι απαράδεκτες».
> «Ο νόμος για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης αντιμετωπίζει το ζήτημα της παρακολούθησης δημοσιογράφων και της χρήσης spyware κατά των μέσων ενημέρωσης, των δημοσιογράφων και των οικογενειών τους. Είναι σημαντικό οι δημοσιογράφοι να μην εκφοβίζονται από την απειλή καταχρηστικών μέτρων παρακολούθησης που λαμβάνονται από τις δημόσιες Αρχές, τα οποία θα μπορούσαν να αποθαρρύνουν το σημαντικό έργο τους για την ενημέρωση των πολιτών. Αλλά, οι δημοσιογράφοι δεν είναι υπεράνω του νόμου οι ίδιοι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πρόταση της Επιτροπής περιόρισε τη χρήση τέτοιου είδους spyware σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις, ιδίως σε περιπτώσεις ποινικών ερευνών για σοβαρά εγκλήματα. Η πρόταση κανονισμού εισήγαγε συγκεκριμένες και αυστηρές διασφαλίσεις για τις περιπτώσεις όπου αναπτύσσεται λογισμικό υποκλοπής spyware, δηλαδή: η ανάπτυξη αυτή υπόκειται σε αυστηρό δικαστικό έλεγχο αναγκαιότητας και αναλογικότητας σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 1 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και με το δίκαιο της Ένωσης, συγκεκριμένα η ανάπτυξη είναι δυνατή μόνο όταν ικανοποιούνται πραγματικά στόχοι γενικού συμφέροντος που αναγνωρίζονται από την Ένωση ή η ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών άλλων και μόνο όταν τα άλλα μέτρα κρίνονται ανεπαρκή ή αναποτελεσματικά».
> «Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε κυβέρνηση θέλει να αναπτύξει λογισμικό υποκλοπής spyware για λόγους εθνικής ασφάλειας θα πρέπει να αποδείξει στο δικαστήριο ότι υπάρχουν τέτοιοι λόγοι και ότι τηρείται ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Τα εθνικά δικαστήρια θα αποφασίσουν τελικά περί νόμιμης παρακολούθησης για λόγους εθνικής ασφάλειας ή παράνομης κατασκοπείας».
> Επιπλέον, η πρόταση της Επιτροπής για το EMFA προσθέτει επίσης ένα άλλο επίπεδο ελέγχου απαιτώντας από τα κράτη μέλη να ορίσουν μια ανεξάρτητη Αρχή ή φορέα για τη διεκπεραίωση καταγγελιών σε αυτόν τον τομέα εντός τριών μηνών».
> «Το 2021, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης σύσταση για την ασφάλεια των δημοσιογράφων, η οποία κάλυπτε θέματα σχετικά με την ασφάλεια στο διαδίκτυο και την ψηφιακή ενδυνάμωση, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης παρακολούθησης».
«Δημιουργεί ασφάλεια δικαίου»
Η θέση που εκφράσαμε στον εκπρόσωπο της Κομισιόν ήταν ότι για πρώτη φορά σε κανονισμό υπάρχει ρητή πρόνοια για παρακολούθηση δημοσιογράφων.
Μας απάντησε ως ακολούθως: «Η πρόταση κανονισμού εισάγει γενική απαγόρευση με πολύ αυστηρές ασφαλιστικές δικλείδες. Έχει στόχο να περιορίσει στο απόλυτα ελάχιστο τις παρακολουθήσεις και υποχρεώνει σε σαφή αιτιολόγηση που θα πρέπει να δεχθεί το εθνικό δικαστήριο. Κοινώς, ενοποιεί τα 27 διαφορετικά εθνικά πλαίσια. Δηλαδή, έχει στόχο να προστατεύσει και όσους δεν προστατεύονται σήμερα από το ίδιο επίπεδο προστασίας στο εθνικό τους πλαίσιο. Δίνει ένα ισχυρό ελεγκτικό όπλο στον εθνικό δικαστή για το ποιες πρόνοιες του Δικαίου πρέπει να λάβει υπόψιν. Δημιουργεί ουσιαστικά νέα υποχρέωση προστασίας στις εθνικές Αρχές και εκ της φύσεως του κανονισμού ως νομοθετικού εργαλείου δημιουργεί ασφάλεια δικαίου στο ευρωπαϊκό επίπεδο υπό την έννοια και του ελέγχου των πράξεων των εθνικών Αρχών στο ευρωπαϊκό επίπεδο».
Πηγή: Philenews
